‘Niet het zomeruur, maar onze dagelijkse nonchalance vermoordt ons bioritme’

Een grote groep Europarlementsleden zal een resolutie indienen om de zomertijd af te schaffen. Redacteur van gezondheidsmagazine Bodytalk Jan Etienne slikt de argumentatie niet dat dit beter zou zijn voor onze gezondheid: ‘Een mens is geen machine op rails. Wij kunnen ons aanpassen en doen dat ook voortdurend.’

Blijkbaar wil een groep Europarlementsleden af van het zomeruur. Zelden heb ik zoveel nonsens gelezen over de redenen om die afschaffing door te voeren. De uitlatingen van onze Europarlementariërs staan bol van de kromme redeneringen en argumenten die er werkelijk niet toe doen.

Niet het zomeruur, maar onze dagelijkse nonchalance vermoordt ons bioritme.

Gaat ons bioritme werkelijk naar de filistijnen omdat we tweemaal per jaar onze klok een uurtje verzetten? Echt? Laten we wel wezen. We draaien ons bioritme tot gehakt omdat we geen respect voor hebben voor onze nachtrust en dat niet tweemaal per jaar, maar nacht na nacht, heel het jaar door. Jawel, we doen het vooral onszelf aan.

Het uurtje verschil in het voor- en najaar kan je beschouwen als een jetlag van één uur. Slechts één uur. Ondertussen vliegen jaarlijks miljoenen Europeanen de aardbol rond op vakantie, soms maar voor enkele dagen en ze nemen de jetlag van acht of tien uur er allemaal vlotjes bij. Hen hoor je niet mekkeren. Moest iedereen die vliegt even zwaar tillen aan die jetlag als aan het zomeruurverschil, dan zou er toch veel minder gereisd worden. Of zie ik de zaken te simpel?

Een mens is geen machine op rails. Wij kunnen ons aanpassen en doen dat ook voortdurend. Maar door je blind te staren op één aspect, kan je een klein probleem in je hoofd héél groot maken. Zo groot dat je geen oog meer hebt voor andere oorzaken. Daarmee wil ik niet zeggen dat de omschakeling hier en daar geen problemen veroorzaakt, verre van. Maar één uur vroeger of later gaan slapen, is erg relatief.

Helemaal niet relatief is het chronisch slaapgebrek waar we met zijn allen aan lijden. We slapen veel te weinig. Vraag maar na bij slaapspecialisten. Te laat in bed, brutaal gewekt door de wekker, niet uitgerust weer op. Daarna een stresserende dag, vechtend tegen de vermoeidheid, maar ’s avonds opnieuw te laat in bed. En de cirkel herhaalt zich. Het aantal mensen dat zich herkent in dit patroon, neemt stelselmatig toe. Bovendien houden we er met zijn allen een steeds grilliger dagnachtritme op na.

Waarom? Omdat we steeds vaker tot laat in de nacht op kleine schermpjes zitten staren, en het blauwe licht van die spullen rechtstreeks op ons circadiaan centrum in de hersenen laten inwerken waardoor we nadien de slaap niet kunnen vatten.

Of we gaan naar de film en daarna nog even iets eten, een biertje of koffie en dat laat op de avond. Veel mensen beweren dat het hen niets doet. Ze zouden slapen als roosjes, maar video-opnames en slaapregistraties in slaaplabo’s tonen aan dat er wél effecten zijn, zoals een minder diepe slaap, frequenter en vroeger wakker worden, nauwelijks nog opnieuw inslapen enzovoort.

Er zijn nog zoveel andere factoren die onze nachtrust verstoren. Zoals teveel (blauw) licht in de slaapkamer, een smartphone die geregeld rinkelt, te kort voor het slapengaan nog te hard gaan sporten enzovoort, waar je zelf best iets aan kunt doen, maar waar we in ons drukke leven geen oog voor (willen) hebben.

Het is die dagelijkse nonchalance die ons bioritme vermoordt. Zoveel dagen na elkaar heel het jaar door. Natuurlijk helpen die twee uurwisselingen in lente en herfst de zaak niet vooruit. Maar laat ons de hinder daarvan niet overdrijven.

En het is net dat wat onze Europarlementariërs met heel veel overtuiging lijken te doen. Ze lijken zich niet te storen aan grove veralgemeningen. Bijvoorbeeld door de indruk te wekken dat slaap- en concentratiestoornissen en de depressies die er vaak uit volgen, vooral aan de halfjaarlijkse uurwisselingen te wijten zouden zijn. Je moet durven om een complexe problematiek daartoe te vernauwen.

We slapen veel te weinig. Vraag maar na bij slaapspecialisten.

Er zijn ongetwijfeld goede argumenten om het zomeruur af te schaffen en de argumenten om het te behouden zijn hoogstwaarschijnlijk minder sterk. Maar laten we het toch bij ernstige argumenten houden. Er zijn overigens veel belangrijkere zaken om ons zorgen over te maken, zoals ons chronisch gebrek aan slaap en alle ellende die daarvan het gevolg is. Het gehengst over het zomeruur klinkt in vergelijking daarmee als een eenzame kef van een jakhals op de prairie. Leuk om te horen, maar je hebt er niets aan.

Zelf ben ik graag buiten, heel de dag en vaak ook ’s nachts. Ik geniet intens van de lange zomeravonden met hun wegdeemsterend licht en hun fluweelwarme winden in mijn tuin. Ik zal dat extra uurtje missen wanneer het zomeruur verdwijnt. Maar dat is alleen maar sentiment. Ik zal er zeker mijn slaap niet voor laten. Want dat is het echt niet waard.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content