Vrije Tribune

‘Neen, het is (nog) niet bewezen dat zeelucht kanker kan bestrijden’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

‘Als we de krantenkoppen van de voorbije jaren mogen geloven, is kanker al verschillende keren opgelost. En dat is gevaarlijk.’ Aldus de mensen van het kankeronderzoeksinstituut CRIG van de Universiteit Gent.

‘Zeelucht is goed tegen kanker en cholesterol’, ‘Zeelucht inademen remt kanker af’, ‘Onderzoek: zeelucht inademen helpt tegen kanker’. ‘Fantastisch!’, moet u gedacht hebben. Dus nu allemaal naar zee verhuizen? Wij bij het kankeronderzoeksinstituut CRIG zouden daar toch nog even mee wachten.

Neen, het is (nog) niet bewezen dat zeelucht kanker kan bestrijden.

Laat ons eerst een aantal zaken duidelijk stellen. We gaan er eerst en vooral van uit dat de studie waarover breed in de Vlaamse media gecommuniceerd werd de laatste dagen goed is uitgevoerd en de resultaten betrouwbaar zijn. Het systeem van ‘peer review’, waarbij kritische opmerkingen van niet-betrokken wetenschappers eerst moeten aangepakt worden vooraleer iets echt kan verschijnen, waakt hier trouwens over. Ten tweede is het fantastisch dat resultaten van wetenschappelijk onderzoek breed gecommuniceerd worden. Er gaat veel broodnodig geld naar onderzoek, dus heeft iedereen het recht te weten wat ermee gebeurt. We kunnen die transparantie enkel toejuichen.

Toch zouden we de informatie die u kreeg in de krantenkoppen even willen nuanceren. Het is namelijk nog niet bewezen dat zeelucht kanker kan bestrijden. De onderzoekers hebben het effect van zeelucht getest op één longkankercellijn. Voor de goede orde: dat zijn kankercellen van één patiënt die jaren geleden in een plastic schaaltje zijn gedropt en sindsdien gebruikt worden voor onderzoek. Bij kankeronderzoek vormen zo’n cellen vaak een eerste model om nieuwe bevindingen te doen of potentiële therapieën te testen. Inderdaad, een eerste model…

Typisch wordt een interessante observatie vervolgens in verschillende gelijkaardige cellijnen getest, om uiteindelijk in complexere modellen, zoals proefdieren, te zien of ze overeind blijft. Is een therapie zelfs in proefdieren veelbelovend, dan kunnen we stilaan aan klinische studies in patiënten beginnen denken. Jammer genoeg verliezen we het merendeel van de interessante bevindingen ergens onderweg, omdat een model nu eenmaal maar een model is. Onderzoek is steevast vallen en opstaan, en af en toe succesvol zijn.

Daar komt nog bij dat de voorgehouden anti-kankereffecten gebaseerd zijn op het oppikken van een eiwit waarvan men weet dat het met kanker te maken kan hebben. Dit eiwit is echter in zoveel verschillende processen betrokken dat het moeilijk is om met zekerheid te zeggen wat het nu exact in kanker doet. Typisch elimineren onderzoekers in zo’n geval dat specifieke eiwit in een cel- of diermodel om te zien of het voordelige effect van de therapie daarop steunt of niet. Dat werd voorlopig nog niet gedaan.

Als we de krantenkoppen van de voorbije jaren mogen geloven, is kanker al verschillende keren opgelost. En dat is gevaarlijk.

Willen we hiermee zeggen dat zeelucht per definitie geen anti-kankereffect heeft, of dit allemaal ‘fake news’ is? Absoluut niet. Maar het is veel te vroeg om zo’n titels als kop te gebruiken. Zeker omdat veel mensen nu eenmaal enkel de informatie uit krantenkoppen onthouden, nu we langs alle kanten overrompeld worden door informatie. Het blijkt telkens weer een heikel punt wanneer er over kankeronderzoek wordt gerapporteerd. Titels moeten alsmaar sensationeler en sexyer zijn in onze flitsende digitale wereld waar gevochten wordt voor elke muisklik. Er is niets mis met sexy, maar een titel moet wel de lading blijven dekken. Want anders begeven we ons op glad ijs.

Als we de krantenkoppen van de voorbije jaren mogen geloven, is kanker namelijk al verschillende keren opgelost. En dat is gevaarlijk. Niet alleen ondermijnt het de geloofwaardigheid van de onderzoekers die dag in, dag uit met de beste bedoelingen verder bouwen aan de weg naar een kankervrije wereld, het geeft u en patiënten telkens weer te veel hoop. En waarom? Alsof u niet geïnteresseerd zou zijn moest er gesproken worden over een nieuwe denkpiste, een nieuwe stap, een nieuw stukje van de kankerpuzzel? Als lezer zou ik mij zowaar beledigd voelen.

Namens kankeronderzoeksinstituut CRIG: prof. dr. Jo Vandesompele (voorzitter CRIG), dr. Pieter Rondou (CRIG coördinator), Eva De Smedt (CRIG project & communicatiemanager), dr. Hetty Helsmoortel (CRIG onderzoeker & wetenschapscommunicator).

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content