Leven met diabetes type 2: ‘Ik heb nog nooit zo lekker gegeten als nu’

‘Ik dacht mijn bourgondische levenswijze te moeten opgeven, maar ik heb nog nooit zo lekker gegeten als nu’, getuigt Bart bij wie vorig jaar diabetes type 2 werd vastgesteld. ‘Eigenlijk is diabetes een nieuwe hobby, een nieuwe passie geworden.’

In Vlaanderen komen er jaarlijks 20.000 mensen met diabetes bij, de omvang van een doorsnee gemeente. Een derde van de mensen met diabetes weet bovendien niet dat hij of zij de aandoening heeft. De gevolgen zijn nochtans ernstig: diabetes is de grootste veroorzaker van blindheid en amputaties in ons land en een derde van de nierdialyses wordt veroorzaakt door diabetes. Om die gevolgen tot een minimum te beperken, zijn goede omkadering en zorg en een gezonde leefstijl cruciaal. Diabetes Liga vzw, de belangenvereniging voor mensen met diabetes en hun omgeving, geeft tips in het boek ‘Leven met diabetes type 2’. Bart doet zijn verhaal.

‘Ik ben altijd al een levensgenieter geweest. Lekker eten is een belangrijk deel van mijn leven. Ik hou ook van koken. Ik ben zelfs lid van kookclub Corps Culinaire Al Dente. Daar kom je pas bij als je proeven hebt afgelegd. Tot voor een jaar had ik een voorkeur voor uitgebreide maaltijden met roomsauzen, voor frieten, pizza, spaghetti, snoep … ’s Avonds sloot ik mijn dag altijd af met een biertje. Over mijn gezondheid of mijn overgewicht – ik woog 114 kilo – maakte ik me niet druk. Dat ik ’s morgens last had van een verminderd zicht, trillingen, loomheid en hoofdpijn negeerde ik volledig. Tot ik mijn bloed liet trekken bij de dokter en bleek dat ik diabetes type 2 had.

De diagnose kwam hard aan. Maar dat ik ziek was, vond ik niet het ergste. Een dieet volgen? Geen haar op mijn hoofd die eraan dacht mijn bourgondische levensstijl op te geven. De ommekeer kwam twee weken later. Ik wou in contact komen met andere mensen met diabetes en schreef me in voor een gespreksavond in Mortsel, georganiseerd door de Diabetes Liga. Aan de ene kant voelde ik me gesteund omdat ik daar kon praten met lotgenoten. Aan de andere kant werd ik er geconfronteerd met de mogelijke complicaties van mijn ziekte. Voor de meeting vond ik dat ik ‘maar een beetje’ diabetes had omdat het om type 2 ging. De gespreksavond heeft me de ernst van de aandoening doen inzien. De gevolgen van diabetes type 2 zijn even erg als die van type 1. Bovendien had ik 80 procent kans dat ik op termijn insuline zou moeten spuiten, iets wat ik totaal niet zag zitten. Ik moest wat krediet beginnen opbouwen om niet in de gevarenzone te komen, zo besefte ik, en ik besloot mijn leefpatroon aan te pakken.

Positief uitgangspunt

Samen met mijn vrouw Chris ben ik enkele winkels binnengestapt en heb ik bekeken wat ik wél nog mocht eten, niet zozeer wat allemaal verboden was. Een veel positiever uitgangspunt, dat voor mij een keerpunt betekende. Langzaam aan heb ik ontdekt dat je heel lekker kunt eten op basis van de producten die wel passen binnen een diabetesvoeding. De zoektocht naar een gezondere levensstijl heb ik dan ook niet ervaren als een lijdensweg, maar veeleer als een boeiende ontdekkingstocht.

Een eerste belangrijke stap voor mij was het zoeken naar gezondere alternatieven voor mijn favoriete voedingswaren. De frieten heb ik vervangen door zelfgemaakt ‘steppegras’: heel fijn gesneden aardappelreepjes die ik eerst in water week om een deel van het zetmeel te verwijderen en dan bak in mijn AirFryer (soort heteluchtfriteuse.). In de plaats van chips of bladerdeeghapjes bij het aperitief serveer ik nu schijfjes rauwe pastinaak, of oesters als het wat feestelijker mag zijn. En op de plek waar de thuistap met bier stond, pronkt nu een heuse espressomachine. Ik heb me intussen zelfs omgeschoold tot barista (koffie-expert.).

Op het vlak van voedingskeuze ben ik heel gedisciplineerd. Soms krijg ik van vrienden of collega’s wel eens de vraag of ik niet te extreem bezig ben. ‘Voor één keer kun je toch wel eens frieten eten, dat kan toch geen kwaad?’, zeggen sommigen dan. Maar ik weiger daaraan toe te geven. Dit is nu eenmaal mijn methode. Al zorg ik af en toe wel voor een beloning, zoals een suikervrij ijsje. Anders hou je het niet vol. Cruciaal voor mij is ook dat ik me goed voorbereid als ik ergens naartoe ga. Stel dat ik naar een feestje moet en ik weet niet wat ze daar zullen serveren, dan eet ik vooraf een zelfbereide maaltijd op basis van verse ingrediënten. En als we op reis gaan, boeken we een appartement zodat ik zelf mijn potje kan koken. We gaan bijna elk jaar naar Tirol. Ik maak daar dan mijn eigen versie klaar van het Tirolerpannetje. De aardappelen vervang ik door aubergines. Sowieso beperk ik het aandeel koolhydraten in mijn menu, net als geraffineerde suiker. In de plaats van een dessert neem ik nu meestal een stuk fruit. De hoeveelheden weeg ik niet af. Ik vind het belangrijk dat ik voldoende eet, zodat ik geen hongergevoel krijg. Ik let er wel strikt op dat ik de juiste voedingsmiddelen binnen krijg.

Nooit meer de lift

Daarnaast zorg ik ook voor voldoende beweging. Twee keer per week ga ik salsa dansen en ik werk regelmatig in de tuin. De lift neem ik nooit meer. Ik ben nu ook een stuk gemotiveerder om ergens te voet naar toe te gaan. Op het werk bestel ik mijn waldkornbroodje niet per telefoon, maar ik stap zelf naar de broodjeszaak.

De resultaten lieten niet lang op zich wachten. In een half jaar tijd was ik al twintig kilo kwijt, vandaag weeg ik bijna dertig kilo minder. Ik heb ook het gevoel dat ik tien jaar jonger ben. Veel dingen gaan nu een pak vlotter. Salsa dansen bijvoorbeeld. Vroeger zat mijn buik letterlijk in de weg. Nu is dat probleem totaal verdwenen. En waar ik vroeger de bergen in Tirol bijna niet meer op raakte – mijn vrouw moest zelfs de rugzak dragen – stop ik nu alleen omdat ik niet het juiste klimmateriaal bij me heb.

De frieten heb ik vervangen door zelfgemaakt ‘steppegras’

Ook mijn twee zonen merken dat ik op een positieve manier ben veranderd. Vroeger was ik het soort papa dat altijd in de zitbank hangt, nu ben ik degene die ze uit hun luie stoel haalt. Niet alleen mijn gewicht zakte spectaculair, ook mijn HbA1c-waarden. Bij mijn diagnose had ik een HbA1c van meer dan 11 procent, na een half jaar was dat al gezakt naar 6 procent. Vandaag schommelen mijn waarden rond de 5,7 procent, wat uitzonderlijk goed is. Oorspronkelijk moest ik ook twee tabletten metformine van 850 mg per dag innemen, nu maar één tablet van 500 mg meer. Als mijn waardes zo positief blijven, mag ik de medicatie in de toekomst misschien zelfs volledig weglaten.

Mijn diabetes is een van de beste dingen die me kon overkomen. Ik zie diabetes trouwens niet meer als een ziekte, maar als een uitdaging. De uitdaging om gezonder te eten. In de kookclub experimenteer ik nu met vergeten groenten, of ik maak sorbet klaar van komkommer bijvoorbeeld. Ik gebruik zo weinig mogelijk room in mijn gerechten. In de plaats daarvan zorg ik ervoor dat de smaak van bij het begin helemaal juist zit. Eigenlijk is diabetes een nieuwe hobby, een nieuwe passie geworden. En wat ik het meeste vreesde van allemaal, is niet uitgekomen. Ik dacht mijn bourgondische levenswijze te moeten opgeven. Maar ik heb nog nooit zo lekker gegeten als nu. Misschien schrijf ik ooit nog wel eens een kookboek, speciaal voor mensen met diabetes.’

TIPS VAN BART

1. Wil je je eetgewoontes aanpassen, zoek dan naar gezondere alternatieven voor de producten die minder aangewezen zijn. Light frisdrank in plaats van alcohol bijvoorbeeld, of pizza met bodem van volkorendeeg.

2. Zorg dat je altijd genoeg gezonde hongerstillers bij de hand hebt zoals bijvoorbeeld een appel. Zo houd je je hongergevoel onder controle en kom je niet in de verleiding ‘foute’ dingen te eten.

3. Stap af van oude gewoontes en wees wat creatiever op het vlak van eten. Gezond eten kan heel lekker zijn.

Uit: Leven met diabetes type 2, uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts, 22,99 euro, ISBN: 9789089317520. Voor meer info: http://www.borgerhoff-­lamberigts.be

Meer over diabetes bij de de Diabetes Liga vzw