Krijg je kromme benen van voetbal?

Ja, als het van Youri Thijs afhangt. Volgens zijn voordracht op de derde Wereldconferentie over Wetenschap en Voetbal draagt voetbal bij tot o-benen. En dat al vanaf de leeftijd van 16 jaar.

De vaststelling van Thijs is niet zonder belang, want mensen met o-benen hebben tweemaal meer last van knieartrose. Met miljoenen kinderen over heel de wereld die frequent voetbal spelen, is dit een factor om rekening mee te houden. Bovendien verhoogt de afwijking ook het risico op meniscusletsels en pijn aan de knieschijfpees bij voetballers.

Voor een gemeenschappelijk onderzoek van de universiteiten van Gent en Leuven vergeleek Thijs de evolutie van 460 voetballertjes met 340 leeftijdgenootjes. Hij volgde ze 10 jaar lang, van hun achtste tot hun achttiende. Over die 10 jaar zag hij hoe de afstand tussen de knieschijven van de voetballertjes meer toenam dan bij hun niet-voetballende vriendjes. Het verschil trad pas manifest op vanaf 16 jaar, dus vanaf het einde van de puberteit en was nog sterker op de leeftijd van 18.

Sterke spieren, sterke botten Over de exacte oorzaak van de misvorming doen verschillende verklaringen de ronde. De meest waarschijnlijke volgens Thijs is een verschil in uitgeoefende krachten op het kniegewricht en de betrokken botten. Het is bekend dat verhoging van druk de groei in de groeischijven van de lange botten onderdrukt en dat trekkrachten de groei stimuleren. Bij kraakbeen zou er een omgekeerd effect zijn. Een verhoogde druk zou de ontwikkeling ervan stimuleren en een verlaging zou deze vertragen.

Een andere bekend gegeven is de invloed van spierkracht op de botontwikkeling. Botten volgen de ontwikkeling van spierkracht. Mensen met sterke spieren hebben doorgaans ook steviger botten, want die botten moeten kunnen weerstaan aan de krachten die de spieren er op uitoefenen.

Teveel schoppen doet geen goed Bij voetbal kunnen beide mechanismen een rol spelen. Vraag is tijdens welke activiteiten dat gebeurt. Voetbal is een spel van veel korte snelle draaibewegingen en wendingen. Daarbij lijkt er veel eenzijdige druk te staan op de benen, maar de schijn bedriegt. De druk op de binnen- en buitenzijde van de knie is vrij gelijkmatig gespreid. Daar moet de oorzaak waarschijnlijk niet gezocht worden.

Het vele schoppen speelt vermoedelijk een veel belangrijkere rol. “Schoppen is meer dan je been snel strekken,” stelt Thijs. Voetballers schoppen zeer vaak met de binnenkant van de voet. Daarbij ontwikkelen de adductoren, de spieren die het been naar binnen bewegen. Bij veel voetballers zijn die adductoren sterker en korter dan de adductoren. Die onevenwichtige belasting zou wel eens de verklaring kunnen zijn.”

Een oplossing voor dit probleem, ziet Thijs nog niet. Dat moet verder onderzoek uitwijzen.

Jan Etienne, Bodytalk

World Congress on Science and Soccer (Gent, 15 en 16 mei 2012): Het programma biedt de deelnemer inzichten in lopend wetenschappelijk onderzoek. Besproken worden onder meer de evolutie van spelen op kunstgras, het belang van het clubprofiel in de preventie van letsels en dergelijke meer.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content