Hoe weet je of je covid-19 al hebt gehad?

© getty
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Omdat er momenteel onvoldoende op covid-19 getest wordt en sommigen geen symptomen vertonen, vragen veel mensen zich af of ze de ziekte nu eigenlijk al gehad hebben of niet. Kunnen we dat überhaupt achterhalen?

Zijn die recente maag-darmklachten een gevolg van een slecht bevallen maaltijd, of heb je misschien toch het SARS-CoV-2-virus opgelopen? En is die loopneus van de afgelopen week te wijten aan het koude, droge weer buiten, of is het mogelijk covid-19? Het zijn vragen die bij sommigen de afgelopen weken misschien al weleens door het hoofd gespookt hebben.

Veelheid aan symptomen

Het complexe aan covid-19 is enerzijds de nog steeds summiere kennis van het virus en anderzijds een significant spectrum aan symptomen, of net een gebrek daaraan. Sommige mensen die besmet zijn, voelen daar helemaal niks van. Anderen hebben zeer milde verkoudheidssymptomen zoals een lopende of verstopte neus en pijnlijke keel. Nog anderen krijgen te maken met griepachtige toestanden als koorts, spierpijn, kortademigheid en hoesten tot respiratoire klachten die een ziekenhuisopname noodzakelijk maken.

Nog eens op een rijtje: wat zijn de symptomen van covid-19

Meest voorkomende symptomen: koorts, hoesten en kortademigheid

Ook mogelijk: koude rillingen, lopende neus, pijnlijke keel, spierpijn, misselijkheid en diarree

Er zijn aanwijzingen dat plots verlies van smaak of reuk een teken van besmetting kan zijn.

Een ander nadeel aan deze epidemie is dat alleen de erg zieke patiënten worden getest, waardoor niet bekend is hoeveel procent van de virusdragers nu eigenlijk echt asymptomatisch is. Uit een grootschalige studie in IJsland, dat wereldwijd al de meeste tests heeft uitgevoerd in verhouding tot de bevolking en dat zich ertoe geëngageerd heeft om alle 360.000 inwoners te onderzoeken, blijkt alvast dat de helft van de positief geteste IJslanders geen symptomen had. In het zwaar geteisterde Noord-Italiaanse stadje Vò bleek dat zelfs om 60 procent te gaan.

Uit een kleinschalige studie in België van afgelopen week in het UZ Brussel, waarbij alle opgenomen patiënten, ook zij met een gebroken been of appendicitis, werden getest, bleek dan weer dat 8 procent besmet was met het coronavirus zonder het te weten.

Testen op antilichamen

Voorlopig is de enige manier om te weten of je getroffen bent door het nieuwe coronavirus een positieve coronatest op het moment dat je ‘ziek’ bent. Na genezing kan er vervolgens getest worden op antistoffen die je lichaam heeft aangemaakt.

Er zijn al enkele commerciële sneltests voorhanden, maar het federaal geneesmiddelenagentschap FAGG heeft op die testen ‘in het belang van de volksgezondheid’ een verbod uitgevaardigd van zes maanden om ‘verkeerde interpretaties van negatieve resultaten te vermijden’. De antilichamen die het lichaam aanmaakt tegen het coronavirus zijn immers pas enkele dagen na de besmetting op te sporen. Mensen die de zelftest dus te vroeg gebruiken, kunnen daardoor ten onrechte denken dat ze niet besmet zijn met het coronavirus. Ondertussen kunnen ze covid-19 wel blijven doorgeven aan andere mensen.

Toch is het een piste om na de piek van de epidemie mensen te identificeren die immuniteit ontwikkeld hebben. Die bloedtests zullen voorbehouden worden om te bepalen welke mensen opnieuw aan de slag kunnen gaan in afwachting van het vaccin, om de economie een duwtje in de rug te geven. De test werkt snel en eenvoudig, zoals een zwangerschapstest met een lijntje dat aangeeft of je antistoffen hebt of niet. En hoewel de kostprijs voor zo’n immuniteitstest (5 tot 10 euro) beduidend lager ligt dan een test die het virus detecteert, is het praktisch onmogelijk om 11 miljoen Belgen aan deze test te onderwerpen. Het is ook niet duidelijk hoe lang de antistoffen in het lichaam blijven, wellicht enkele maanden.

Geen symptomen, maar wel besmettelijk

Dat sommige mensen er zo goed van afkomen, is niet per se goed nieuws, aangezien een aanzienlijk deel van de asymptomatische patiënten voor een bepaalde periode besmettelijk zijn en zo de ziekte onwetend kunnen doorgeven aan anderen. Hoe lang en hoe erg ze besmettelijk zijn, is nog niet geweten. Een studie van de Columbia University in New York in het magazine Science zegt dat asymptomatische patiënten de helft minder besmettelijk zijn maar wel de bron zijn voor 79 procent van de besmettingen.

Vreemd, als je weet dat het virus wordt doorgegeven door hoesten en niezen? Niet echt. Mensen met milde of geen symptomen kunnen alsnog een hoge dosis virale deeltjes in de bovenste luchtwegen hebben, die ze kunnen doorgeven door te praten of door hun mond en neus aan te raken en vervolgens een oppervlakte. En ook wie niet ziek is, kan al eens hoesten of niezen. Vandaar dat sommige experts ervoor pleiten dat iedereen een mondmasker draagt, maar wegens de schaarste op de markt en het tekort in de gezondheidszorg is dat vooralsnog geen officiële richtlijn van de overheid.

Die richtlijnen zijn, ook voor wie denkt reeds covid-19 te hebben doorgemaakt, binnen blijven, regelmatig de handen wassen en voldoende afstand bewaren.

Partner Content