Hoe meet je thuis je bloeddruk?

© Thinkstock
Marleen Finoulst
Marleen Finoulst Arts en journalist

Eén op de twee mensen met hoge bloeddruk is zich daar niet van bewust. Een gevaarlijke situatie die je kan vermijden door je bloeddruk regelmatig zelf te meten. Hoe doe je dat best?

Een te hoge bloeddruk is samen met roken en je genetische aanleg veruit de belangrijkste reden om verstopping van de bloedvaten te bevorderen. Het leidt vroeg of laat tot het krijgen van een beroerte, een hartinfarct, een verzwakte hartspier (hartfalen) of een verminderde bloedcirculatie in de benen.

Een hoge bloeddruk is gelukkig perfect te behandelen, waardoor de nefaste risico’s drastisch verminderen. Als het gemiddelde van meerdere bloeddrukmetingen bij de huisarts méér bedraagt dan 140/90 mmHg is er sprake van ‘hoge bloeddruk’ of ‘hypertensie’. Dit overkomt 5% van de 4O-plussers en één persoon op de drie in de leeftijdscategorie van 55- tot 59 jaar. De oorzaak is meestal ongekend, maar slechte eetgewoonten met veel zoutgebruik, overgewicht, weinig bewegen, vermoeidheid en jachtig leven spelen zeker een rol.

Lang niet iedereen kent zijn bloeddruk. Onderzoek wijst uit dat één op de twee mensen met verhoogde drukken dit niet weet. Je voelt het immers niet. Er ontstaan hoogstens voorbijgaande atypische klachten zoals een appelflauwte, een plots warmtegevoel of een rode kleur… en daarvoor hol je nu eenmaal niet naar de dokter.

Stressen ongezond

Een typisch aspect van de bloeddruk is de grote veranderlijkheid. De bloeddruk past zich aan aan de verschillende omstandigheden en noden van het dagdagelijkse leven. Bij fysieke inspanningen, angst, stress, woede, opwinding is je bloeddruk sterk verhoogd. Bij rustige activiteiten, na een maaltijd en vooral tijdens de slaap is hij laag.

Tussen deze extremen schommelt de bloeddruk voortdurend, wat problemen kan geven bij het meten ervan. Een enkele meting, bijvoorbeeld tijdens een artsenbezoek of tijdens een ontmoeting met vrienden, of kort na een maaltijd of een dutje bijvoorbeeld, kan al een vertekend beeld opleveren. Je ‘echte’ bloeddruk is altijd het gemiddelde van meerdere metingen over verloop van verschillende dagen tijdens ‘normale’ bezigheden.

Van oudsher wordt je bloeddruk in de eerste plaats gemeten door je huisarts. Hij zal je op je gemak stellen en het gemiddelde of de laagste waarden van enkele metingen tijdens verschillende consultaties in overweging nemen. Helaas lukt dat niet altijd. Soms moet het allemaal wat snel gaan of worden er te weinig metingen gedaan.

Witte jas effect

Bijna 30 procent van de mensen heeft een verhoogde bloeddruk in aanwezigheid van een arts. Men noemt dit het witte jas effect. Deze mensen vertonen niet noodzakelijk een verhoogde bloeddruk in andere stresssituaties. Het fijne weet men er nog niet van. Misschien heeft het iets te maken met het feit dan men bij de dokter ongerust is over wat men te horen zal krijgen over zijn gezondheid. Het is een valse vorm van hypertensie die onschuldig is. Het risico voor hart en bloedvaten is te verwaarlozen. Wat je wel riskeert, is een nodeloze behandeling als je arts zich alleen op deze meetresultaten zou baseren.

Als de metingen bij je arts verhoogd zijn, worden ze daarom best bevestigd door zelfmetingen thuis vooraleer de diagnose van ‘echte hypertensie’ mag gesteld worden. Onderzoek heeft aangetoond dat zelf- of thuismetingen de beste voorspellers zijn voor eventuele hart- en vaatziekten, op voorwaarde dat je je bloeddruk zelf correct meet.

Wat is een goede thuisbloeddrukmeter?

Je maakt best gebruik van een elektronisch, volledig automatisch apparaat dat geijkt en gevalideerd is. Dat komt er op neer dat het toestel in verschillende omstandigheden juist meet. Hoewel alle verkochte toestellen een Europees certificaat moeten hebben dat de technische kwaliteit garandeert, is verplichte validatie volgens een internationaal streng protocol in België nog steeds niet verplicht. Maar betrouwbare verkooppunten zoals apothekers, bandagisten, winkels voor medisch materiaal en thuiszorgwinkels van de mutualiteiten staan garant voor een goed toestel.

De prijs varieert tussen 50 en 120 Euro, afhankelijk van het design en de toebehoren (print-, geheugenfunctie,…). Mensen met ernstige nierproblemen krijgen het toestel volledig terugbetaald.

Wetenschappers zoeken naar het minimum aantal metingen waarvan het gemiddelde de ‘echte’ bloeddruk weergeeft. Voorlopig is de volgende consensus overeengekomen. Het volstaat om 2 x 2 keer per dag gedurende minsten één week je bloeddruk te meten. De metingen gebeuren bij voorkeur niet tijdens of kort na een maaltijd, ook niet het eerste of het laatste uur van de dag, na een dutje, een emotioneel of fysiek uitzonderlijk moment. Je zal merken dat het snel went en zich na enkele dagen gewoonlijk geen grote schommelingen meer voordoen.

Nuttige tips

– Niet roken, geen koffie drinken of alcohol gebruiken 30 minuten voor de meting.

– Minstens 5 minuten voor de meting ben je best rustig bezig.

– Zit op een stoel en leun tegen een comfortabele rugsteun.

– De bovenarm is ontbloot en ontspannen en ligt op de tafel.

– De elleboog is gebogen, de manchet op harthoogte aangelegd.

-De manchet is van gepaste grootte en het opblaasbare deel is 13 tot 15 cm breed en 30 tot 35 cm lang. Ze bedekt minstens twee derde van de bovenarm.

– Meet eerst of er een verschil is in bloeddruk tussen beide armen, gebruik steeds de arm met de hoogste bloeddruk. Praat niet tijdens de meting.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content