Vrije Tribune

‘Denk tijdig na over de financiële implicaties van dementie’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Op de Werelddag Dementie roept private banker Ingrid Stevens iedereen op om na te denken over de financiële implicaties van de aandoening, nu het nog kan.

Op de Werelddag Dementie staat de ziekte centraal, maar gaat er te weinig aandacht naar de financiële implicaties. Als je nog handelingsbekwaam bent, kan je met een voorzorgsvolmacht bepalen wie belangrijke beslissingen mag nemen over je vermogen als je daar zelf niet meer toe in staat bent.

In Vlaanderen leven naar schatting 100.000 mensen met dementie. Daarvan verblijft bijna 70% thuis, verzorgd door hun partner of één of meer naasten. Ruim 30% woont in een woonzorgcentrum of een aangepaste voorziening. Verwacht wordt dat de aandoening de komende jaren meer en meer mensen zal treffen. De kans dat iemand in zijn leven dementie krijgt is 1 op 5. Hoewel er geen rechtstreekse relatie tussen leeftijd en dementie bestaat, gaan ze wel vaak hand in hand en neemt de kans op dementie sterk toe met de leeftijd. En als je dan weet dat meer dan de helft van de baby’s die vandaag geboren worden 100 jaar oud zullen worden, is dit niet veelbelovend. Integendeel… het aantal mensen met dementie zal door de vergrijzing tegen 2060 meer dan verdubbeld zijn.

Sta tijdig stil bij dementie

Dementie verloopt volgens een proces van langzame aftakeling dat gemiddeld zeven tot tien jaar duurt en onomkeerbaar is. Pas twee tot drie jaar na de eerste tekenen wordt de diagnose gesteld door een arts. Omdat het zo’n langzaam proces betreft, is de patiënt er zich niet altijd van bewust dat hij meer en meer grip verliest op de wereld. Het is daarom belangrijk om in een vroeg stadium afspraken te maken. Wie mag er bijvoorbeeld medische beslissingen nemen als de dementerende dit zelf niet meer kan? Of nog: wat moet er gebeuren met de financiën?

Als private banker heb ik met de jaren gemerkt dat cliënten zich meer en meer bewust worden van de noodzaak aan successieplanning, van de zaken die zij geregeld willen hebben als zij komen te overlijden. Dat is een goede evolutie. Want zo verklein je immers de kans dat er toch nog familieruzies ontstaan bij het openvallen van de erfenis. Toestanden die vroeger spijtig genoeg te veel voorkwamen. Maar wat als je niet meer helder kunt denken om nog zaken op tijd te regelen?

Denk tijdig na over de financiële implicaties van dementie.

Door dementie raakt iemand op een gegeven moment wilsonbekwaam, dus niet meer bekwaam om te handelen. Maar net die handelingsonbekwaamheid is als een sluipend gif en ontwikkelt zich bij dementie geleidelijk, zodat de kans bestaat dat de betrokkene en omgeving te laat is om zijn of haar zaken nog te regelen.

Voorzorgsvolmacht

Sinds 1 september 2014 is er voor dergelijke situaties een mooie regeling uitgewerkt, namelijk de voorzorgsvolmacht die kadert in de nieuwe wetgeving op het bewind. Vroeger kon je altijd al een volmacht geven om zaken te regelen, maar die volmacht verviel op het moment dat je handelingsonbekwaam werd verklaard. Als er dan belangrijke beslissingen moesten genomen worden over je vermogen, moest dit altijd via een vrederechter gebeuren. Dat is sinds 2014 veranderd: je kan als je nog volledig handelingsbekwaam bent met een voorzorgsvolmacht bepalen wie belangrijke beslissingen mag nemen over je vermogen als je daar zelf niet meer toe in staat bent. Daardoor hoeft de vrederechter niet meer tussen te komen. Een wereld van verschil.

Een concreet voorbeeld: Je wil je gezinswoning verkopen want ze wordt te groot en onaangepast om daar te leven met je dementerende partner. Voor verkoop van de gezinswoning zijn echter beide handtekeningen vereist zelfs als de woning op één naam staat. Zonder voorzorgsvolmacht zal er een vrederechter moeten ingeschakeld worden. Met voorzorgsvolmacht kan de volmachtdrager zelf voor de handelingsonbekwame partner optreden. Dat is een geruststelling in geval zo’n periode van aftakeling zich zou voordoen, in de eerste plaats voor jezelf. Je weet dat alles geregeld is en dat je naasten op dat moment perfect weten wat je wensen en verwachtingen zijn en zich daar ook aan kunnen houden. Op moeilijke momenten in het leven kan een financiële regeling die vooraf getroffen wordt, veel kommer vermijden en kunnen je naasten zich op dat moment focussen op de zorg om je persoon.

Op de Werelddag Dementie komt de ziekte onder de aandacht, maar wordt te weinig gerept over de financiële implicaties. Daarom mijn warm pleidooi: regel de zaken zo lang het nog kan.

Ingrid Stevens is private banker, auteur en zaakvoerder van Leo Stevens & Cie.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content