Bezorgdheid om Angela Merkel: opnieuw hevige trilaanval

Angela Merkel heeft donderdag voor een tweede keer hevig gebeefd tijdens een officiële gelegenheid. Wanneer iemand hevig beeft, associeert men dat vaak met de ziekte van Parkinson. Nochtans zijn er veel verklaringen voor een plotse trilaanval van het lichaam.

In de Duitse media heerst grote bezorgdheid over de Duitse bondskanselier. Merkel ging vorige week dinsdag in Berlijn, bij een officiële ceremonie ter ere van het bezoek van de nieuwe Oekraïense president Volodymyr Zelensky, hevig aan het trillen tijdens het spelen van het Duitse volkslied. Volgens haar entourage had de 64-jarige Merkel toen last van uitdroging.

Dinsdag was het in Berlijn relatief fris en toch overkwam haar opnieuw een hevige trilaanval. Tijdens de inhuldiging van de nieuwe minister van Justitie Christine Lambrecht in de ambtswoning van president Frank-Walter Steinmeier, enkele uren voordat ze naar de G20 in Japan moet vertrekken, beefde Merkel zo’n twee minuten lang, terwijl ze stilstond naast Steinmeier. Een medewerker bood haar een glas water aan, maar dat weigerde ze. Merkel probeerde de aanval, die niet zo hevig leek als de eerste keer, onder controle te houden door haar armen te kruisen. Toen ze weer in beweging kwam, ging het merkbaar beter met haar.

Regeringswoordvoerder Steffen Seibert liet weten dat er niets aan de hand is en dat haar vertrek naar Osaka donderdag doorgaat zoals gepland. Over de reden van het beven zei hij deze keer niks.

De nieuwe video en het stilzwijgen van de woordvoerder voeden de speculaties over de toekomst van de Duitse leider.

Stress en hitte

Dat het hevige trillen in eerste instantie te maken zou kunnen hebben met uitdroging leek vorige week niet uitgesloten. Het was inderdaad op dat moment erg warm in de Duitse hoofdstad, zowat 30 graden Celsius. Bovendien stonden beide leiders in de felle zon, waar het ongetwijfeld nog een aantal graden warmer was.

De stress die gepaard gaat met een job als bondskanselier zal er, net als haar warme kostuumvest, wellicht geen goed aan hebben gedaan. Door haar onregelmatige werkschema zal de bondskanselier het ook hebben nagelaten om voldoende te drinken.

Bij dehydratatie is er een afname van de totale hoeveelheid levensnoodzakelijke lichaamswater en de daarmee samen horende mineralen zoals natrium, kalium, calcium en magnesium. Dat leidt tot ongecontroleerde spasmen en trillingen.

Drie glazen water

Het Duitse staatshoofd probeerde na het incident iedereen gerust te stellen. Met de glimlach verklaarde ze dat ze intussen drie glazen water had gedronken. ‘Daar had ik duidelijk behoefte aan, ik voel me momenteel heel goed’.

Het is echter moeilijk voor te stellen dat enkele glazen water het probleem hebben kunnen oplossen. Bij ernstige dehydratatie moet snel en grondig worden ingegrepen via een intraveneuze toediening van isotone minerale infusies. Indien niet, kan dat leiden tot bewustzijnsverlies.

Volgens artsen in de Duitse media ging het dan ook om een lichte verstoring in de bloedsomloop, maar is er geen reden tot ongerustheid. De trillingen waren bovendien te overdreven en te kort om aan Parkinson te denken.

Mensen drinken sowieso al te weinig en dat uit zich in de zomermaanden wel vaker in dehydratatie, vooral bij mensen die op zich al veel zweten. Ouderen, hartpatiënten en kinderen zijn bijzonder kwetsbaar. Op hete zomerdagen daalt, vooral bij ouderen, de bloeddruk fel en zetten de bloedvaten uit om zo meer warmte te kunnen afgeven. Wellicht was dat ook het probleem bij Merkel. Haar lichaam verzette zich daarop door samen te trekken om de juiste bloeddruk te behouden en de bloedsomloop te stimuleren, waardoor ze over het hele lichaam trilde. Dat had ze kunnen voorkomen door wat meer te drinken.

Legendarisch uithoudingsvermogen

Angela Merkel staat erom bekend dat ze amper een dag werk mist door ziekte. Ook heeft ze een legendarisch uithoudings- en concentratievermogen tijdens extreem lange nachtelijke vergaderingen. Toch is het niet de eerste keer dat ze hevige begint te trillen. Volgens Duitse media kreeg ze een soortgelijke aanval tijdens een staatsbezoek aan Mexico in 2017. Ook toen had ze volgens haar woordvoerder te weinig gedronken en had ze last van hoogteziekte. En in 2014 moest ze een tv-interview onderbreken omdat ze te weinig gegeten en gedronken had.

Andere mogelijke zaken die korte episodes van trillingen kunnen veroorzaken zijn angst, stress, boosheid, opgewondenheid, dorst, maar ook honger, te warm, te koud, te veel koffie, een kater of een te zware training. Sommige medicijnen en aandoeningen kunnen ook een effect hebben. Deze trillingen zijn een normale fysiologische reactie van het lichaam op bepaalde triggers en hebben amper een effect op het dagelijks functioneren.

Wie aan de erfelijke bewegingsstoornis essentiële tremor lijdt, die vaak ten onrechte gediagnosticeerd wordt als de ziekte van Parkinson, trilt dan weer bij onwillekeurige bewegingen, vooral ter hoogte van de handen. Dat is het gevolg van een verstoorde communicatie tussen bepaalde hersengebieden. De oorzaak van essentiële tremor is onbekend.

Uitdroging of longontsteking?

Of de Duitse bondskanselier met gezondheidsproblemen kampt, is niet bekend. Volgens de privacywet in Duitsland is het niet toegestaan om dergelijke gegevens vrij te geven.

Merkel wordt volgende maand 65 jaar. Ze is bezig aan haar laatste mandaat en zou uiterlijk in 2021 aftreden. Ze trad eerder al terug als voorzitter van de CDU.

Dat informatie over de gezondheidstoestand van een publiek figuur een delicate zaak is, blijkt ook uit het incident met de toen 68-jarige Amerikaanse presidentskandidate Hillary Clinton in 2016. Clinton werd bevangen door de hitte tijdens een herdenkingsmoment voor de slachtoffers van de aanslagen van 9/11 in New York. Ook toen was de wereld getuige van hoe ze wankelde en in de auto werd geholpen.

Haar campagneteam meldde dat Clinton tekenen van uitdroging vertoonde en dat ze even was gaan recupereren in het appartement van haar dochter. Die informatie werd later bijgesteld. Clinton bleek met de gevolgen van een longontsteking te kampen en was daarom onwel geworden. Het incident en de verklaringen achteraf waren extra munitie voor het kamp van Donald Trump om de onbetrouwbaarheid van Clinton te benadrukken.