Factcheck: Nee, dit lockdowngedicht is niet geschreven in 1869

Brecht Castel

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Een gedicht over thuisblijven tijdens een pandemie circuleert op sociale media met de boodschap dat ‘de geschiedenis zich herhaalt’. De tekst zou geschreven zijn in 1869 of tijdens de Spaanse Griep in 1919. In werkelijkheid schreef een Amerikaanse het vers in maart 2020.

Op 3 juni* plaatst iemand een gedicht op Facebook. Volgens haar is de tekst ‘geschreven in 1869, herdrukt tijdens de pandemie van 1919’. Het gedicht beschrijft het leven tijdens een lockdown en de positieve invloed daarvan. De post werd 1300 keer gedeeld en bereikte zo bijna 160.000 mensen.

Factcheck: Nee, dit lockdowngedicht is niet geschreven in 1869
© Facebook

Het gedicht zou geschreven zijn door ‘Kathleen O ‘ Meara’. Wanneer we haar naam zoeken op Wikipedia, blijkt het te gaan om een Ierse schrijfster uit de negentiende eeuw. Zij schreef in 1869 het boek Iza’s Story. Zou het gedicht uit deze roman komen?

Nee, zo blijkt. Bovenaan het artikel op Wikipedia staat dat deze auteur ‘niet verward mag worden met Catherine ‘Kitty’ O’Meara, een hedendaagse Amerikaanse auteur die een gedicht schreef dat populair werd tijdens de covid-19-pandemie’.

We zoeken verder op die naam en komen zo al snel uit bij factchecks over het gedicht van Reuters, Snopes en Politifact. Alle drie verwijzen ze onder andere naar een interview dat Oprah Magazine had met de Amerikaanse Catherine O’Meara. Zij blijkt een onderwijzeres en kapelaan op rust uit Wisconsin. Haar echtgenoot had haar aangespoord om haar gevoelens over de thuisquarantaine vanwege covid-19 neer te schrijven.

O’Meara plaatste het gedicht op 16 maart 2020 op haar blog. Daarna ging het gedicht viraal. Omdat haar naam heel erg lijkt op die van de bekende Ierse schrijfster, wordt de tekst vaak verkeerd gedateerd. Zo ook bij de Nederlandse vertaling van de tekst die wij onderzoeken.

De foto bij het gedicht zorgt voor nog meer verwarring. Op 4 april plaatste iemand het gedicht op de Amerikaanse fotosite Imgur met daarbij een foto van twee gesluierde vrouwen. Ook de post die wij onderzoeken gebruikt dezelfde illustratie. De foto zou genomen zijn tijdens de Spaanse Griep in 1919.

Lees verder onder de afbeelding

Factcheck: Nee, dit lockdowngedicht is niet geschreven in 1869
© Facebook

Volgens de factcheckers van de Universiteit Leiden toont de foto echter vrouwen in 1913 die een destijds modieuze sluier dragen. Een zoektocht via Google Images bevestigt die these. De originele foto verscheen in de Süddeutsche Zeitung in 1913. De modegril kwam overgewaaid uit Turkije.

Conclusie

De Amerikaanse Catherine O’Meara schreef het gedicht in 2020. De stelling dat het gedicht geschreven werd in 1869 en herdrukt in 1919 is dus onwaar. De begeleidende foto is genomen in 1913 en heeft dus niets te maken met de Spaanse Griep, die pas in 1918 en 1919 een pandemie veroorzaakte.

BRONNEN

Alle bronnen werden laatst geraadpleegd op 17 juni 2020 tenzij anders vermeld.

*Op 18 juni 13:26 werd de eerste paragraaf van deze factcheck aangepast. Er stond eerst dat de post was verschenen op ‘3 juli’ en dat moest ‘3 juni’ zijn.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien? Stuur uw vraag met exacte bronvermelding van het citaat naar factcheck@knack.be

*Bijgewerkt op 09/10/2020 om 12:07 om dit kader toe te voegen.

Meer informatie over de factchecks vindt u op de website van Knack.

U vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van andere Vlaamse redacties.

Knack is erkend lid van het International Fact-Checking Network.

Krasse uitspraak, straf cijfer of dito feit in de actualiteit gezien?
Vul uw vraag in op de website van deCheckers met exacte bronvermelding van het citaat of stuur het naar factcheck@knack.be.


Roularta Media Group
© Roularta Media Group

Knack maakt onderdeel uit van Roularta Media Group.

Partner Content