Expo: Maurice Frydman: Plasticiteiten

Maurice Frydman toont in Plasticiteiten (****) aan hoe knap plastic kan zijn.

Maurice Frydman toont in Plasticiteiten (****) aan hoe knap plastic kan zijn.

Kwiek

De 83-jarige, nog kwieke Maurice Frydman maakt sinds een jaar of 20 kunst met plastic in een vrije rol. Het banale materiaal krijgt in de handen van de Parijse Brusselaar betekenis. Een boeket van “lichtgevende” zuilen verspert op de expo een doorgang. Elders nodigt het bewerkte plastic uit tot contemplatie.

Wrapped in plastic

De kleinschalige, prima opstelling in BOZAR ontvouwt de geheimen van het neologisme “plasticiteiten”. Met plastic omwikkelt en onthult Frydman, en creëert daardoor reliëf. Hij is een kenner van texturen en oppervlakken. Het plastic, met eigenzinnige verftinten, doet aan de meest uiteenlopende zaken denken: rimpelingen in het zand, korstmossen op eeuwenoude rotspartijen, breuklijnen van tektonische platen, een grillig vulkaanlandschap, aders en nerven. Of de plooien van het geheugen.

Elk beeld bevat spanning, maar heeft ook meditatieve eigenschappen. Het is esthetiserende kunst die de mogelijkheid in zich draagt om het ietwat oppervlakkige, retinale beeld te overstijgen. In dat opzicht zijn er wat raakpunten met Amerikaanse Colour Field Painting uit de jaren ’50 van de vorige eeuw. Niet dat je naar een briljante Mark Rothko aan het kijken bent – het medium maakt, om maar iets te zeggen, het verschil -, maar iets van dat transcendentale niveau is aanwezig. Het opgespannen plastic en de pokdalige, grillige oppervlakken communiceren spanning. De ene keer zacht en geleidelijk, een andere keer iets geweldiger. Maar altijd met finesse, met een fijne nervatuur gelijkend op de epidermis. Breekbaar plastic dat een soort van massiviteit uitstraalt. Net zoals een stoer lichaam ook bijzonder fragiel kan zijn.

Frydman is een kunstenaar van de modulaire herhaling, of de seriële productie. Niets mis mee, het is zijn geijkte modus operandi. Maar sommige werken, Spanning-Wringing met honderd witte vierkanten bijvoorbeeld, hebben aan de toeschouwer heel wat minder te bieden. Het lijken formele experimenten. Een kwatong zou durven te beweren dat de faiencetegels beeldig ogen. En ook al is dat een foute opmerking, toch zijn dat soort van matrijzen te weinig verheffend.

Shoah

Een driehoekige module werd ter plaatse door de kunstenaar met plastic omwikkeld. Een filmpje toont het harde en exacte labeur dat eraan voorafging. Het hart van deze fijne expo bevindt zich in dat kamertje. Frydman putte uit zijn eigen geheugen om een collectie tekeningen en lavis rond de Holocaust te maken. Het tekeningenkabinetje verhoogt nog gevoelig het niveau van de expo: tientallen gekraakte figuren om heel erg stil bij te worden.

Maurice Frydman: Plasticiteiten
Tot 12 juni
BOZAR
www.bozar.be

Matthias Depoorter