De horeca zal op zijn vroegst in mei opnieuw opengaan. Gevreesd wordt voor duizenden faillissementen in een sector waar het verloop altijd al groot was. Overleeft het stadsweefsel dit?
‘Corona verpest het hopscheutenseizoen’. De aanhoudende sluiting van de horeca dreigt ook van 2021 een verloren jaar te maken voor de schaarse hopscheutenboeren, zo meldde zakenkrant De Tijd met een niet mis te verstane titel . Hopscheuten behoren volgens foodies tot het beste van de Belgische gastronomie. De scheuten, die vanaf februari tot half april worden geteeld, worden vooral in restaurants gegeten. En omdat die nog tot zeker begin mei dicht zijn, wordt het voor de sector opnieuw een moeilijk jaar. Het is sowieso een uitstervend beroep, er zijn nog nauwelijks boeren die hopscheuten telen. Maken we het einde mee van een bijzondere, typisch Belgische delicatesse?
Experts denken dat er door de pandemie 12.000 horecazaken op de fles kunnen gaan.
Het Overlegcomité, waar de federale regeringen en de deelstaten in zitten, heeft afgelopen vrijdag voor het eerst enig perspectief gegeven aan de horeca, een van de economische sectoren die door de coronacrisis het zwaarst worden getroffen. Na meer dan een half jaar sluiting mogen cafés en restaurants op 1 mei heropenen, wellicht onder strenge voorwaarden. Het is daarmee zowat ook de allerlaatste sector waar het economisch leven enigszins opnieuw zal worden opgestart. Niet iedereen was gelukkig met de timing. Zeker niet de uitbaters en de burgemeesters in de kustgemeenten, aangezien de deuren maar ook de terrassen gesloten moeten blijven tijdens de paasvakantie, traditioneel een topper. De horeca ziet dus nog maar eens heel veel inkomsten aan zijn neus voorbijgaan.
Horeca Vlaanderen, de beroepsfederatie van café- en restauranthouders en hoteliers, toonde zich toch opgetogen over het perspectief van 1 mei, want ‘dit geeft eindelijk een doel aan onze 61.000 horecaondernemers en hun 140.000 personeelsleden’. Meteen riep de federatie op om van 1 mei ‘Dag van de Horeca’ te maken. Daar was de Vlaamse algemeen secretaris van de socialistische vakbond ABVV, Caroline Copers, dan weer niet blij mee, want ‘1 mei is de Dag van de Arbeid, niet de dag van de horeca’, zo tweette ze. ‘Goed dat er perspectief is voor de sector en zijn werknemers, maar 1 mei laten we niet kapen.’ Ze kreeg een lawine van onbegrip over zich heen en verwijderde de tweet. Uitleg kwam er niet, laat staan verontschuldigingen.
Net als andere ondernemingen die hun deuren als gevolg van de coronacrisis moesten sluiten, kregen cafés en restaurants de voorbije maanden een financiële tegemoetkoming. En voor de laatste twee maanden krijgen ze extra financiële steun van de Vlaamse regering: bedrijven die gedwongen gesloten zijn of minstens 60 procent omzetverlies rapporteren, kregen tot nu 10 procent van die omzet. Voor de horeca wordt dat opgetrokken tot 15 procent. En de federale regering besliste om de vrijstelling van sociale bijdragen voor 120 extra overuren te verlengen tot het begin van de zomervakantie.
Vooral in de steden, waar de handelshuur hoog ligt, zullen cafés over de kop gaan, zo wordt gevreesd.
Die maatregelen zullen niet kunnen voorkomen dat er een golf van faillissementen over de hotels, restaurants en cafés zal rollen. Zes op de tien Belgische cafés en restaurants die vóór corona financieel gezond waren, worstelen een jaar na het begin van de pandemie met ernstige betalingsproblemen. En de horeca stond altijd al aan de top van het aantal faillissementen: in een normaal jaar gaan er zo’n 2000 horecazaken op de fles, experts denken dat het er nu 12.000 kunnen worden.
Dat kun je niet zomaar wegwuiven, zoals Belfius-topman Marc Raisière begin dit jaar nog deed: ‘Hadden we niet te veel cafés en restaurants in België? Waren ze allemaal winstgevend? Waren ze allemaal levensvatbaar, zonder hun toevlucht te nemen tot “in het zwart”? Ik ben me er terdege van bewust dat ik heel cru ben, maar een economie heeft af en toe behoefte aan een golf van sanering.’ Net zoals de topvrouw van het ABVV vergat de topbankier dat het altijd over mensen gaat. Raisière kreeg heel wat tegenwind en drukte vervolgens zijn spijt uit.
Vooral in de steden, waar de handelshuur hoog ligt, zullen cafés over de kop gaan, zo wordt gevreesd. En de steden worden ook al zwaar getroffen door de kleinhandelszaken en winkelketens die wegtrekken. Veel winkelstraten ogen tegenwoordig akelig leeg. Voor lokale besturen wordt het een grote uitdaging om opnieuw leven in de brouwerij te brengen. Dat er nu al meer dan 20.000 restaurantreserveringen zijn voor wanneer die opnieuw opengaan, is zeer hoopgevend. De bevolking snakt ook naar een frisse pint op een terrasje. Hopelijk komt straks alles goed, zoals ons steeds wordt voorgehouden. Ook voor de hopscheutboeren.
