Von der Leyen: ‘Europa moet tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent in de wereld worden’
Ursula von der Leyen heeft dinsdagochtend in het Europees Parlement in Straatsburg een ultieme oproep gelanceerd om haar voordracht tot nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te steunen. Om weifelende volksvertegenwoordigers over de brug te halen, beloofde de Duitse christendemocrate onder meer om binnen de honderd dagen van haar mandaat een ‘green deal’ op tafel te leggen om klimaatverandering aan te pakken.
De 60-jarige von der Leyen is begin juli door de staatshoofden en regeringsleiders van de 28 lidstaten voorgedragen om de komende vijf jaar het dagelijks bestuur van de Europese Unie te leiden. Maar om vanaf november Jean-Claude Juncker op te volgen, moet de afscheidnemende Duitse minister van Defensie de steun krijgen van een absolute meerderheid van 374 van de 747 Europarlementsleden.
Om 18.00 uur vellen de volksvertegenwoordigers hun verdict in een geheime stemming. Het belooft spannend te worden, want in het halfrond bestaat er onvrede over het feit dat von der Leyen niet aan de Europese verkiezingen heeft deelgenomen als één van de Spitzenkandidaten. Dat zijn kandidaten die in de verkiezingscampagne door hun Europese politieke partij als topkandidaat voor de functie naar voren zijn geschoven.
In haar ultieme, met persoonlijke anekdotes doorspekte, toespraak voor het halfrond presenteerde von der Leyen zich dinsdagochtend als een ‘overtuigde Europeaan’, een in Brussel geboren en getogen dochter van een Duitse eurocraat die doordrongen is van het belang van eenheid en samenwerking, en als moeder van zeven kinderen de toekomst van het Europese project wil vrijwaren en de strijd wil aangaan tegen eenieder die verdeeldheid wil zaaien.
Klimaat
Inhoudelijk zette von der Leyen een aantal toezeggingen in de verf die ze vorige week ook al deed in vergaderingen met de politieke fracties. In eerste instantie over klimaatverandering. ‘Europa moet tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent in de wereld worden’, betoogde ze.
Daarom wil ze onder meer een eerste Europese klimaatwet op tafel leggen en de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ’50, zoniet 55 procent’ verminderen. Momenteel ligt de lat op 40 procent (in vergelijking met 1990, nvdr). ‘Iedereen en elke sector zal moeten bijdragen om de uitstoot te verminderen, van luchtvaart en scheepvaart tot de manier waarop iedereen reist en leeft. Uitstoot moet een prijs hebben die ons gedrag verandert’, stelde von der Leyen.
Ze beloofde ook massale investeringen, waarbij delen van de Europese Investeringsbank worden omgeturnd tot een echte klimaatbank, en een koolstofbelasting aan de Europese grens om oneerlijke concurrentie van andere werelddelen te vermijden.
Migratie
Von der Leyen hamerde ook op het belang van een faire belasting van multinationals, een Europees kader voor de invoering van een minimumloon in elke lidstaat en een werkloosheidsherverzekeringssysteem voor landen in crisis.
Ze verzekerde de Europarlementsleden ook dat ze streng zal toezien op het respect voor de democratische beginselen en de rechtsstaat in de lidstaten.
Ook beloofde ‘een nieuw pact’ dat de diepe verdeeldheid onder de lidstaten over de aanpak van de migratie- en asielkwestie moet overstijgen.
Von der Leyen beloofde ook dat haar voordracht niet het einde van het systeem van Spitzenkandidaten hoeft te betekenen. Tegen volgend jaar wil ze een conferentie in de steigers zetten die twee jaar lang moet nadenken over manieren om deze kandidaten ‘meer zichtbaar voor een breder kiespubliek’ te maken. Dat kan volgens haar onder meer met de invoering van transnationale lijsten, met kandidaten die zich in de hele Europese Unie aan de kiezer kunnen presenteren.
Ze engageerde zich ook om oproepen tot wetgevende initiatieven vanuit het Europees Parlement ernstig te nemen. In Europa heeft de Commissie immers het exclusieve recht om nieuwe wetten voor te stellen.
Vrouwelijke troefkaart
Het is de eerste keer dat er een vrouw is voorgedragen om de Commissie te leiden. Von der Leyen speelde die troefkaart volop uit. Ze wees erop dat minder dan 20 procent van alle eurocommissarissen sinds 1958 een vrouw was. ‘We vertegenwoordigen de helft van de bevolking. We willen ons eerlijk aandeel’, claimde von der Leyen, die beloofde een gendergelijke Commissie samen te stellen.
Ze zal naar eigen zeggen niet aarzelen om de lidstaten te dwingen om vrouwelijke kandidaten voor te dragen indien deze doelstelling in het gedrang lijkt te komen.