Zondag trekken de Portugezen naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. De vervroegde verkiezingen komen er omdat president Marcelo Rebelo de Sousa in november vorig jaar het parlement heeft ontbonden. Hij wou hiermee de politieke impasse doorbreken die ontstond nadat de begroting van premier António Costa werd verworpen. Costa van de Socialistische Partij (PS) staat sinds oktober 2019 aan het hoofd van een linkse minderheidsregering.
Eind vorig jaar werd de begroting voor 2022 weggestemd met 117 stemmen tegen 108, met vijf onthoudingen. Enkele radicaal linkse partijen konden zich niet meer vinden in het plan en weigerden de regering-Costa verder te steunen. Hierop ontbond president Rebelo de Sousa het parlement en plaatste de parlementsverkiezingen, die normaal in de herfst van 2023 zouden plaatsvinden, heel wat eerder op de agenda. Op die manier hoopt hij de politieke crisis in het land te ontmijnen.
Volgens de laatste peilingen van nieuwsmedium Politico staat de partij van Costa nog altijd op kop met 37 procent. Maar het centrumrechtste PSD – de grootste rivaal van SP – komt met 32 procent in de buurt. Sinds de val van het parlement in november, heeft de oppositiepartij aan populariteit gewonnen. ‘Dit is bijzonder aan de Portugese politiek’, zegt Elisabetta De Giorgi, professor aan de universiteit van Trieste, aan nieuwsnetwerk Euronews. ‘Mainstream politieke partijen zijn in de meeste Zuid-Europese landen minder populair geworden, maar in Portugal zijn het nog altijd de twee grootste partijen die het tegen elkaar opnemen.’
De rest van het Portugese politieke landschap is met verschillende kleinere partijen sterk versnipperd. Wel opvallend is de winst die de populistische partij Chega (‘Genoeg’) boekte. Chega klimt in de pelingen van amper een procent in 2019 tot zeven procent nu. Op lokaal vlak vond de partij al wat aansluiting met het centrumrechtste PSD. Toch lijkt het De Giorgi een onwaarschijnlijk scenario dat diezelfde PSD op nationaal vlak in zee gaat met Chega.
Portugezen die zondag door het coronavirus in quarantaine zitten, mogen toch hun huis verlaten om te gaan stemmen. Dat maakte de Portugese regering vorige week bekend. Op dit moment zijn meer dan een half miljoen Portugezen besmet met virus. Om verdere verspreiding van de ziekte te vermijden, is de stembus al sinds 23 januari geopend. In totaal doen 21 partijen mee aan de verkiezingen, waar 230 parlementszitjes kunnen worden uitgedeeld.