‘The Economist noemt Boris Johnson nu al incompetent’

Boris Johnson beloofde de Britse kiezer veel. Maar goed besturen blijkt moeilijker dan campagne voeren.

De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk proberen deze week opnieuw om uit te tekenen hoe hun relatie er na de brexit kan uitzien. Die brexit is sinds begin dit jaar een feit en straks, op 1 januari, loopt de overgangsperiode af waarin Brussel en Londen kunnen afspreken hoe ze met elkaar verder gaan. Veel hoop dat de gesprekken dit keer opschieten is er niet. Als er midden oktober geen akkoord is, dreigt de Britse premier Boris Johnson ermee om de hele operatie op te blazen. Dan volgt de gevreesde no deal: de uitstap van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zonder noodzakelijke afspraken.

In Brussel neemt het geloof toe dat deze Britse regering dat helemaal niet erg zou vinden. Er wordt nu gepraat over visserij – Europese vissers halen een goed deel van hun vangst in Britse wateren – en de noodzaak aan wat onderhandelaars een ‘gelijk speelveld’ noemen. Als de Britten in Europa zaken willen doen, moeten ze de Europese regels respecteren. De ene partij mag de andere niet met overheidssubsidies concurrentie aandoen. Voor de Europeanen is dat een rode lijn. De Britten hebben de neiging om te denken dat ze dan beter in de Unie waren gebleven.

Daar komt bij dat Boris Johnson als premier geregeld door de mand valt. Hij herstelde zelf moeizaam van corona en zijn aanpak van de pandemie was daarna traag en chaotisch. Hij moest herhaaldelijk stappen terugzetten, bijvoorbeeld in de discussie over het gebruik van mondkapjes, of toen zijn regering een algoritme liet beslissen over wie er in dit coronajaar hoger onderwijs mag volgen en leerlingen van elitescholen daarbij sterk bevoordeeld bleken. Of nog toen de jonge stervoetballer Marcus Rashford met een open brief opkwam tegen de afschaffing tijdens de vakantiemaanden van bonnen voor warme maaltijden voor kinderen uit minderbedeelde gezinnen. Johnson keerde in 48 uur zijn kar.

Terwijl nog moet blijken hoe diep de put is die corona in de economie heeft geslagen, noemt het zakenblad The Economist de premier nu al incompetent. Zoals hij dat ook in het brexitdebat deed, tokkelt Johnson bij problemen op de nationalistische snaar: ‘We will prosper mightily!’ Maar peilingen leren dat oppositiepartij Labour herstelt van de zware klap die ze bij de verkiezingen eind vorig jaar kreeg en onder Conservatieve partijgenoten van Johnson klinkt gemor. Toch is het niet uitgesloten dat er alsnog een brexitdeal uit de bus rolt. Het gebeurt in Europa wel vaker dat de leiders op het laatste moment zelf ingrijpen en knopen doorhakken. Maar dat wordt geen fluitje van een cent, zoals Johnson de Britten begin dit jaar beloofde.