Regeerakkoord Duitsland: Baerbock (Groenen) wordt eerste vrouwelijke Buitenlandminister
De Duitse partijen SPD, Groenen en FDP hebben woensdag hun regeerakkoord voorgesteld. Opvallend is dat de geleidelijke stopzetting van energieopwekking uit steenkool wordt vervroegd van uiterlijk 2038 naar 2030. Het einde van het tijdperk-Merkel komt nu echt dichtbij.
De centrumlinkse SPD, klimaatpartij de Groenen en de liberale FDP praten sinds oktober formeel over de vorming van een nooit eerder geziene driepartijencoalitie.
De zogeheten Ampel-coalitie (Duits voor verkeerslicht, naar de partijkleuren rood, geel en groen) heeft een comfortabele meerderheid in het Duitse parlement, de Bondsdag.
Woensdag hebben ze hun regeerakkoord voorgesteld op een persconferentie. De deal moet wel nog door de partijen zelf worden goedgekeurd, bijvoorbeeld via een partijbijeenkomst.
Speerpunten
Waarschijnlijk met het oog op de verkiezingsbeloften van de liberale FDP werd overeengekomen geen nieuwe belastingen op vermogen in te voeren. Ook de inkomsten- en vennootschapsbelasting en de btw zullen niet worden verhoogd.
In het eerste jaar van de Ampel-coalitie wordt het wettelijk minimumloon opgetrokken van de huidige 9,60 euro naar 12 euro per uur. Dat was een belangrijke verkiezingsbelofte van de sociaaldemocratische SPD.
Om de klimaatdoelstellingen te halen, wordt de geleidelijke stopzetting van energieopwekking uit steenkool vervroegd van uiterlijk 2038 naar 2030.
Wat migratie betreft, werd overeengekomen de asielprocedures, de procedures voor gezinshereniging en de repatriëring te versnellen. Er moeten wettelijke kanalen voor toegang tot Duitsland worden gecreëerd, klinkt het.
De nieuwe coalitie kondigde ook aan cannabis te willen legaliseren. In het finale akkoord pleiten SPD, Groenen en FDP voor de ‘gecontroleerde distributie van cannabis aan volwassenen voor consumptiedoeleinden in winkels met een vergunning.’ Dat zou volgens de partijen leiden tot een betere kwaliteitscontrole, minder verontreinigde cannabis en een betere bescherming van minderjarigen.
De sociaaldemocraten, groenen en liberalen zijn voorts van plan in 2023 zich opnieuw te houden aan de regels van de begrotingsdiscipline, met inbegrip van de schuldenrem in de grondwet.
Ministerposten
Klimaatpartij de Groenen heeft twee sleutelposten in de nieuwe regering van Duitsland binnengehaald. Annalena Baerbock (40) wordt de eerste vrouw die het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat leiden. Robert Habeck, haar medevoorzitter, komt aan het hoofd te staan van een ‘superministerie’ voor Klimaat en Energie.
In de regeringscoalitie zitten voorts de sociaaldemocratische SPD als grootste partij en de liberale FDP. Huidig minister van Financiën Olaf Scholz wordt bondskanselier. De 63-jarige SPD’er wordt op die post opgevolgd door FDP-leider Christian Lindner (42), die een voorstander is van gedisciplineerd uitgavenbeleid.
De Groenen worden beloond voor hun historisch hoge score bij de parlementsverkiezingen in september. Baerbock, een advocaat gespecialiseerd in internationaal recht, gaf tijdens de campagne toe fouten te hebben gemaakt. Zo had ze bonussen niet doorgegeven aan het parlement, haar cv enigszins opgeblazen en kreeg ze te maken met een plagiaatkwestie.
Maar ze kan nu tonen hoe ze de rol van Duitsland in de internationale politiek vorm gaat geven. De Europese Unie speelt daarin sowieso een belangrijke rol. Ze heeft beloofd mensenrechten centraal te stellen in de Duitse diplomatie en opgeroepen tot meer vastberadenheid ten opzichte van Rusland en China.
De ecoloog Habeck krijgt een zware klus met het uitvoeren van maatregelen tegen de opwarming van de aarde. De coalitie wil stoppen met steenkool tegen 2030 en een klimaatneutrale economie in 2045.
De liberaal Lindner uit Noordrijn-Westfalen, die de hoogste man op Financiën wordt, krijgt soms de kritiek dat hij een persoonlijkheidscultus om zich heeft gecreëerd in de partij die hij inmiddels acht jaar leidt. Onder leiding van de sportwagenliefhebber met als bijnaam Bambi flirtte de FDP soms met de uiterst rechtse AfD, vooral bij het verzet tegen coronamaatregelen.
Aankomend bondskanselier Scholz zei woensdag dat de bestrijding van covid-19 veel energie zal vergen. Als de achterban van de drie partijen akkoord gaat met de coalitieplannen, kan de regering de eerste helft van december uit de startblokken schieten.
Einde Merkeltijdperk
Sociaaldemocraat Olaf Scholz volgt dan Angela Merkel op, die afscheid neemt na 16 jaar Duitsland te hebben geleid. Ze zou volgende maand de langstzittende regeringsleider uit de geschiedenis van de Bondsrepubliek worden en grijpt mogelijk net naast die titel. Die staat nu op naam van haar partijgenoot Helmut Kohl, die Duitsland bestuurde in de periode 1982-1998.
De partij van Scholz was de grote winnaar van de parlementsverkiezingen in september, ten koste van het conservatieve blok CDU/CSU onder leiding van kanselierskandidaat Armin Laschet. De Groenen en de FDP kozen als derde en vierde partij ervoor om te onderhandelen met de SPD, nadat ze ook verkennende gesprekken hadden gevoerd met de CDU/CSU.