Na een maandenlange juridische strijd heeft de vroegere Catalaanse minister-president Carles Puigdemont maandagavond in Straatsburg zijn zetel in het Europees Parlement ingenomen. Bij zijn aankomst laakte Puigdemont de afwezigheid van de gevangen verkozene Oriol Junqueras. ‘Spanje respecteert de rechtsstaat niet meer.’
‘Indien de Europese Unie echt een ruimte van vrijheden en rechten zou zijn, dan zou Oriol Junqueras vandaag onder ons zijn, want hij heeft dezelfde rechten als wij. Hij heeft één miljoen stemmen gekregen. Maar deze vrijheid wordt niet gerespecteerd’, zo klaagde Puigdemont het lot van zijn vroegere viceminister-president Junqueras aan.
Na het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum van 2017 vluchtte Puigdemont naar België om te ontsnappen aan het Spaanse gerecht. Junqueras bleef in het land en werd in oktober vorig jaar tot dertien jaar cel veroordeeld voor opruiing en verduistering van fondsen.
Junqueras, Puigdemont en de eveneens naar België gevluchte Toni Comin werden in mei vorig jaar verkozen tot Europarlementslid, maar ze konden hun zetel niet opnemen omdat Spanje eiste dat ze in eigen land trouw zouden zweren aan de grondwet. In december oordeelde het Europese Hof van Justitie echter dat de drie Catalanen parlementaire immuniteit genoten vanaf de dag van de bekendmaking van hun verkiezing.
Parlementsvoorzitter David Sassoli bevestigde maandagavond dat Puigdemont en Comin tot het halfrond zijn toegetreden, en dat het mandaat van Junqueras op 3 januari is beëindigd. Dat gebeurde nadat de Spaanse kiescommissie op die dag zijn mandaat had ingetrokken. Het hooggerechtshof bevestigde enkele dagen later die beslissing.
Sassoli herhaalde dat hij met de beslissing over Junqueras enkel de regels heeft gevolgd, die stellen dat het Europees Parlement onverwijld rekening moet houden met de finale beslissingen van nationale instanties. Tot een heetgebakerd debat in het halfrond leidde dat niet. De parlementsvoorzitter negeerde alle vragen tot tussenkomsten.
Voor de intrekking van zijn mandaat werd Junqueras al symbolisch verkozen tot fractieleider van de Europese Vrije Alliantie (EVA), het verbond van Europese regionalisten die samen met de groenen een fractie vormen in het halfrond. Puigdemont en Comin zijn nog niet tot een politieke fractie toegetreden.
Het Spaanse gerecht heeft intussen ook al een verzoek tot opheffing van de immuniteit van Puigdemont en Comin ingediend. Maandag beleefden ze echter ‘een grote dag’ in Straatsburg, waar ze onthaald werden door enkele honderden medestanders, zwaaiend met Catalaanse vlaggen. Ook de huidige minister-president Quim Torra was naar de Elzas afgereisd.
