Een internationaal ‘coldcaseteam’ heeft mogelijk de man gevonden die Anne Frank en de zeven andere onderduikers in het Achterhuis in Amsterdam verraadde tijdens de Tweede Wereldoorlog.
‘Zeer waarschijnlijk’ was het de Joodse notaris Arnold van den Bergh. Dat schrijft de Nederlandse krant NRC. Hij zou zo hebben gehandeld om zichzelf en zijn gezin te redden.
De afgelopen decennia zijn al heel wat theorieën ontwikkeld over het verraad van Anne Frank en de andere onderduikers in het wereldberoemde Achterhuis op de Prinsengracht in Amsterdam. Toch werd de zaak nog nooit zo grondig onderzocht als door dit coldcaseteam. Op basis van moderne onderzoekstechnieken kon het team, dat ongeveer dertig experten verenigde, belangrijke resultaten boeken.
Briefje
Volgens de onderzoekers zou de Joodse notaris Arnold van den Bergh de familie Frank hebben verraden. Ze baseren zich hiervoor op een anoniem briefje dat vader Otto Frank – het enige overlevende gezinslid – kort na de oorlog zou hebben gekregen. Daarin staat dat de notaris degene was die het onderduikadres zou hebben doorgegeven.
Onderzoekers slaagden erin een kopie van het origineel – dat Frank bij een bevriende notaris in veiligheid stelde – te vinden bij de zoon van een oud-rechercheur.
Van den Bergh was stichtend lid bij de Joodse Raad, een organisatie die de Duitse bezetter gebruikte om de Joodse deportatie te organiseren. Volgens een getuigenverklaring beschikte de Raad over lijsten met schuiladressen. ‘Door zijn (Van den Berghes, red.) lidmaatschap van de Joodse Raad en zijn contacten met de bezetter kan hij zichzelf en zijn gezin lange tijd behoeden voor deportatie’, schrijft De Volkskrant.
Maar wanneer zijn bescherming in 1944 wegvalt, probeert hij wanhopig bij de Duitsers op een goed blaadje te blijven staan. Volgens de onderzoekers deed hij dit mogelijk door de lijst met schuiladressen door te geven.
‘Meest waarschijnlijk’
Journalist en onderzoeker Pieter van Twisk geeft toe dat dit bewijsmateriaal niet sluitend is, maar ‘van alle theorieën over het Achterhuis is deze de best onderzochte en de meest waarschijnlijke’, vertelde hij aan NRC.
Volgens Van Twisk was Otto Frank na de oorlog dus mogelijk op de hoogte wie hem en zijn gezin heeft verraden. Toch heeft hij niets met deze anonieme tip gedaan. Dit uit angst voor antisemitische aanvallen en bovendien wilde Frank de kinderen van de notaris – die in 1950 overleed – niet belasten, aldus Van Twisk.
Anne Frank Stichting roept op tot voorzichtigheid
Ronald Leopold, directeur van de Anne Frank Stichting, vindt dat ‘nader onderzoek nodig is’. Leopold stelt zich vragen over het briefje en over de intentie ervan. Daarnaast is hij niet zeker of de lijst met onderduikadressen, waarvan de onderzoekers beweren dat Van den Bergh deze heeft doorgegeven aan de Duitsers, wel echt heeft bestaan. ‘Je moet heel erg oppassen met iemand de geschiedenis in te sturen als verrader van Anne Frank als je daar geen 100 of 200 procent zekerheid over hebt’, klinkt het.
