‘Macron moet de Fransen laten zien dat Europa hen vooruithelpt’

Na de verkiezingen in Duitsland vorig jaar is in 2022 Frankrijk aan de beurt. Emmanuel Macron is niet zeker van nog eens vijf jaar in het Elysée.

Het was met Nieuwjaar nog niet officieel, maar niemand twijfelt eraan dat Emmanuel Macron in april kandidaat zal zijn om zichzelf op te volgen als president van Frankrijk. Dat het land in de eerste helft van 2022 voorzitter is van de Raad van de Europese Unie, staat die kandidatuur niet in weg. Macron is een bekend advocaat van Europese integratie. Hij moet de Fransen nu laten zien dat Europa hen vooruithelpt en hen overtuigen van de Franse macht in de Unie.

De president maakte begin december werk van de presentatie van het programma van het Franse voorzitterschap. Het leek zelfs alsof hij al op campagne was: waarnemers zagen veel Franse politiek in een Europese vlag gewikkeld. Macron wil, onder meer, werk maken van een hervorming van het Schengenakkoord over het grensverkeer in Europa en van een Europees migratiepact. Dat is geen toeval. Met Marine Le Pen van het Rassemblement National en de opkomst van de nog rechtsere populist Eric Zemmour draait veel in de campagne om migratie. Aangezien tot een derde van de kiezers zich voorneemt om straks voor een kandidaat van extreemrechts te kiezen, mag dat ook niet verbazen.

Macron moet de Fransen laten zien dat Europa hen vooruithelpt.

Macron mag zich met zijn Europese engagement en zijn pleidooi voor de bescherming van Europese banen en bedrijven niet zeker rekenen. Sommigen vinden dat wat bescheidenheid hem zou sieren en dat hij beter een voorbeeld neemt aan Robert Schuman. Europa is dan wel de lijm die zijn verscheiden kiespubliek bij elkaar houdt, Frankrijk kijkt in de grond ook met scepsis naar Brussel. Tegelijk verdeelt Eric Zemmour straks de extreemrechtse stem. Dat vergroot de kans van Valérie Pécresse, de kandidate van het centrumrechtse Les Républicains, om de tweede ronde te halen. Pécresse is niet tegen Europa – ze beschrijft zichzelf als twee derde Angela Merkel en een derde Margaret Thatcher – maar ze is ook stevig conservatief en ze pleit net zo goed voor een hervorming van Schengen en een Europees migratiepact. Anders dan Le Pen of Zemmour kan ze van Macron winnen.

De Franse rechterzijde spreekt misschien niet over alles uit één mond, ze is bijlange niet zo verdeeld als de ooit machtige linkerzijde. Die stapt met zeven kandidaten naar de verkiezingen en die zijn samen goed voor nauwelijks een vijfde van de stemmen. Een burgerinitiatief probeert alsnog om een linkse kandidaat in het veld te krijgen, maar in een land dat de voorbije jaren helemaal naar rechts is gekanteld, komt het gevaar voor Macron toch uit die hoek. Het Europese voorzitterschap kan leren in hoeverre hij daarmee rekening wil houden.