‘De aanslagen in Nice en Wenen, met islamistisch motief, zijn een duidelijke tegenreactie op de forse uitspraken van Emmanuel Macron’, vertelt jihadexpert en arabist Pieter Van Ostayen.
Na de aanslag in de Franse badstad Nice vorige week donderdag, werd maandagavond de Oostenrijkse hoofdstad Wenen opgeschrikt door een terreuraanslag met islamistisch motief. Volgens jihadexpert Pieter Van Ostaeyen kunnen we beide aanslagen verklaren door de forse houding van Frans president Emmanuel Macron.
Pieter Van Ostaeyen: De aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk zijn een duidelijke tegenreactie van geradicaliseerde moslims op de uitspraken van Emmanuel Macron na de moord op Samuel Paty. De Franse president liet zonder blikken of blozen verstaan dat Frankrijk in oorlog is met het islamitisch separatisme, wat bij bepaalde groeperingen in het verkeerde keelgat geschoten is. Op het kanaal Telegram valt er momenteel nog geen officiële reactie of opeiseing van Islamitische Staat te bespeuren, maar de fanboys juichen de aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk wel toe.
Heeft Macron geen gelijk als hij forse taal gebruikt om op langere termijn een duidelijke streep in het zand te trekken? Of is de verzoenende toon van Oostenrijks bondskanselier Sebastian Kurz verstandiger?
Van Ostaeyen: Kurz’ reactie is duidelijk verstandiger. Macron gebruikt dezelfde zwart-witbeelden zoals Islamitische Staat. Daarmee speelt de Franse president de terreurorganisatie gewoonweg in de hand. Dat is misschien geen populaire mening, maar wel een objectieve waarneming op basis van wat ik op allerlei jihadistische kanalen zie gebeuren.
Vreest u in die context ook een aanslag op Belgisch grondgebied?
Van Ostaeyen: Ik zie daar momenteel geen aanwijzingen voor. Je kan nooit iets uitsluiten, maar jihadistische milieus lijken hun pijlen eerder op Frankrijk dan op België te richten. Wel wijzen de felle reacties op Macrons uitspraken erop dat het islamisme toch nog heel wat steun geniet binnen bepaalde kringen.
Het eerste wat de Brusselse haatprediker Jean-Louis Denis na zijn vrijlating zei was dat hij nog meer geradicaliseerd was dan ooit.
In tegenstelling tot enkele geïmproviseerde aanslagen van lone wolves met messen of vrachtwagens was de dader in Oostenrijk tot op de tanden bewapend.
Van Ostaeyen: Ik vind het vooral opmerkelijk dat de Weense veiligheidsdiensten gisteren van een gecoördineerde aanslag op verschillende plaatsen spraken, terwijl vandaag alles naar één dader wordt herleid. Toen ik de eerste beelden bekeek, was ik er rotsvast van overtuigd dat dit een gecoördineerde aanval was die door meerdere personen uitgevoerd werd. Bovendien moeten we de term ‘lone wolves‘ proberen vermijden: aanslagen vinden altijd plaats binnen een relevante context. Ze kunnen bevolen worden van bovenuit, uitgevoerd worden door een netwerk waarin één lid van een terroristische organisatie een centrale rol speelt, ofwel – zoals we de laatste dagen hebben gezien – plaatsgrijpen nadat mensen ‘geïnspireerd’ zijn geraakt door ideologie en propaganda.
De Oostenrijkse dader werd tot 22 maanden gevangenisstraf veroordeeld, maar is na 8 maanden vervroegd vrijgekomen wegens een speciaal regime voor jongvolwassen.
Van Ostaeyen: Daar kan ik met de beste wil van de wereld niet bij. Ik begrijp ook niet hoe zulke figuren na hun vrijlating onder de radar kunnen blijven en bovendien zware wapens kunnen aanschaffen.
De Europese terrorismecoördinator Gilles De Kerckhove waarschuwde enkele maanden geleden dat het coronavirus terroristische groeperingen zoals Islamitische Staat de ademruimte geeft om zich opnieuw te organiseren. Merkt u dat ook?
Van Ostaeyen: Niet meteen. Het zou kunnen dat bepaalde ISIS-cellen momenteel meer ademruimte hebben, maar op logistiek vlak bemoeilijken de lockdowns duidelijk de beweegruimte van terroristische groeperingen.
Ook in België zullen er in 2020 en 2021 ongeveer 60 veroordeelde terroristen op vrije voeten komen.
Van Ostaeyen: Inderdaad. Kijk, ik heb een pasklare oplossing voor geradicaliseerde moslims niet in pacht. Maar ik geloof hoegenaamd niet in de heilzaamheid van deradicaliseringsprocessen. Het eerste wat de Brusselse haatprediker Jean-Louis Denis na zijn vrijlating zei was dat hij nog meer geradicaliseerd was dan ooit. Zo gaan er nog veel zijn, met alle gevolgen van dien. Wat mij betreft moeten er in de eerste plaats zwaardere straffen mogelijk zijn.
De dader in Nice was nog maar net in Frankrijk aangekomen, terwijl die van Wenen in Oostenrijk is geboren en opgegroeid.
Van Ostaeyen: De essentie is inderdaad dat je op dat vlak eigenlijk geen constante ziet in de profielen van de daders.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
