Hoe bevecht Nederland de pandemie? ‘We laten virus rondgaan onder zij die er weinig last van hebben’

De Nederlandse minister-president Mark Rutte op 17 maart 2020. © Reuters

Herd immunity, of kudde-immuniteit, is de manier waarop Nederland het coronavirus hoopt in te dijken. ‘We gaan ervan uit dat het met de huidige strategie lukt.’

Het Nederlandse tv-programma Nieuwsuur berekende dinsdag dat er 40.000 tot 80.000 dodelijke slachtoffers zouden vallen als gevolg van hun herd immunity-strategie. Viroloog Marion Koopmans was te gast in het programma en bevestigde die cijfers. Herd immunity, of kudde-immuniteit, is de strategie waarmee Nederland het coronavirus hoopt in te dijken.

1 tot 2 procent van het aantal besmette mensen sterft, daar gaat Koopmans van uit. Een kleine berekening: Nederland telt zo’n 17 miljoen inwoners. Als daarvan 50 procent besmet geraakt, zouden er 85.000 tot 170.000 doden kunnen vallen.

Maandag zei Jaap Van Dissel, hoofd van het Nederlandse RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), in hetzelfde tv-programma: ‘We willen het virus laten rondgaan onder mensen die er weinig last van hebben. We verwachten dat er weinig ziekenhuisopnames en weinig problemen zijn. Tegelijkertijd proberen we de kwetsbare groep, waar de grootste risico’s liggen, zo goed mogelijk af te schermen.’

Het RIVM gaat ervan uit dat 50 tot 60 procent van alle Nederlanders besmet moeten worden om groepsimmuniteit te bekomen. ‘Maar dat is wel een project van mogelijks meerdere jaren’, zegt Coen Berends, woordvoerder van het RIVM. Barends wenst geen getal te plakken op het potentieel aantal doden als gevolg van die strategie. ‘Die berekeningen zijn niet gemaakt door onze deskundigen.’ Hij vertelt wel dat het RIVM op dit moment modellen maakt, maar er zijn nog geen cijfers.

Over patiënten die besmet zijn met het coronavirus kan Berends wel deze cijfers meegeven: ‘Ongeveer 80 procent van hen heeft milde ziekteverschijnselen. 20 procent heeft ernstige ziekteverschijnselen. Een deel daarvan heeft intensive care nodig.’

Nederland telt 1150 zogenaamde IC-bedden. Dat zijn bedden waarop intensive care mogelijk is, zoals beademing van de patiënt. Berends zegt dat het aantal bedden nog zal toenemen tot 1500. De vraag is of dat voldoende zal zijn om alle zieken op te vangen.

‘We gaan ervan uit dat het met de huidige strategie lukt’, zegt Berends. ‘We zien nu nog een toename. Maar de mensen die nu ziek worden, zijn misschien twee weken geleden al besmet. We moeten een week of twee wachten vooraleer we weten of deze strategie voldoende effect heeft. Als ik hier op straat kijk, zie ik helemaal niemand. De snelwegen zijn leeg, er zijn geen files. De treinen zijn leeg. Mensen houden afstand van elkaar of werken thuis. Scholen zijn gesloten. Op dit moment heb ik de indruk dat iedereen zich aan de regels houdt.’

In de praktijk zie ik niet zo veel verschillen tussen de aanpak van België en de aanpak van Nederland.

Infectioloog Steven Callens (UZ Gent)

Gesensibiliseerd

‘Een groot aantal mensen zal intensive care-zorg nodig hebben,’ zegt infectioloog Steven Callens (UZ Gent). ‘We weten nu dat ongeveer 20 procent van de besmette mensen gehospitaliseerd wordt. 5 procent heeft intensive care nodig. Dus als je dat sommetje doet op 8 miljoen …’ Dat betekent 400.000 mensen die potentieel intensive care nodig hebben.

‘In de praktijk zie ik niet zo veel verschillen tussen de aanpak van België en de aanpak van Nederland. In België proberen we vooral de gezondheidszorg te vrijwaren van een te hoog aantal ernstig zieken. Daarbij zouden we keuzes moeten maken over wie we wel en wie we niet redden. Terwijl ze in Nederland de epidemie gecontroleerd proberen te laten verlopen. Dan zal zo’n 60 procent van de bevolking immuniteit bekomen. Allebei proberen we de epidemische curve af te vlakken. Maar, als je hem afvlakt, verleng je hem ook.’ Hoe lang die curve dan wordt, weet Callens niet.

‘In Nederland vreest men dat een afzwakking van strenge maatregelen rond social distancing een nieuwe piek in het aantal besmettingen zal veroorzaken. Daar geloof ik niet in. Op het moment dat die maatregelen stoppen, zal de bevolking gesensibiliseerd zijn. Mensen weten dat het virus circuleert. Onze gedragingen zullen anders zijn. De angst die er nu heerst in gemeenschap, zal binnen drie weken niet geminderd zijn.’

Over de immuniteit tegen het covid-19-virus is Callens voorzichtig positief. ‘We zien dat dit virus zeer weinig muteert. Dat wil zeggen dat immuniteit ertegen zich lange tijd zal aanhouden. Het griepvirus daarentegen, muteert heel snel. Daar hebben we geen universeel vaccin voor. Dat is de reden dat we er ieder jaar een extra vaccinatie voor nodig hebben.’

Partner Content