Charles Michel: ‘We hebben meer tijd nodig voor akkoord over EU-begroting’

Charles Michel © Belga

De Europese staatshoofden en regeringsleiders zijn er op de Europese top niet in geslaagd een akkoord te vinden over de meerjarenbegroting 2021-2027.

Nochtans liggen volgens voorzitter Charles Michel alle elementen voor een akkoord op tafel. ‘Maar we hebben meer tijd nodig’, zei hij na afloop.

Michel had gehoopt met de traditie te breken en slechts een top nodig te hebben om de Europese lidstaten op dezelfde lijn te krijgen over het zogenaamde meerjarig financieel kader, dat de inkomsten en uitgaven van de Europese Unie voor de komende zeven jaar vorm geeft.

Maar kort nadat de Europese leiders vrijdagavond, op de tweede dag van de top en na vele uren van bilaterale en andere groepsgesprekken, opnieuw samen rond de tafel waren gaan zitten, besloot Michel dat verder praten in dit stadium geen zin heeft.

De Belgische oud-premier moet dus, net als Herman Van Rompuy zeven jaar geleden, een tweede Europese Raad bijeenroepen om akkoord uit de brand te slepen. Wanneer die top er komt, kon Michel vrijdagavond nog niet zeggen. Eerst wil hij met de lidstaten overleg plegen over wat een realistische timing is, zei hij.

Uitdagingen

Ondanks het uitblijven van een akkoord, was de voorbije top toch nuttig en nodig, aldus Michel. ‘Er is geen reden om te talmen wanneer alle elementen op tafel liggen en de discussie naar het politieke niveau moet getrokken worden’, klonk het. ‘Zoals mijn oma zei: om te slagen, moet je proberen.’

De voorbije 24 uur hebben volgens Michel wel voor meer duidelijkheid gezorgd over de standpunten van de verschillende lidstaten. ‘Iedereen heeft specifieke belangen, en het is belangrijk dat we rekening houden met alle lidstaten. Ik heb er vertrouwen in dat, als we onze respectvolle dialoog behouden, een akkoord kunnen bereiken.’

Ook de Belgische premier Sophie Wilmès heeft vrijdagavond na afloop van de Europese top enkel kunnen vaststellen dat de dynamiek ontbrak om een doorbraak over de Europese meerjarenbegroting te forceren. ‘Ik denk dat er nog meer informele contacten nodig zijn’, meent Wilmès. Maar ‘de gemeenschappelijke boodschap is dat iedereen een compromis wil vinden’.

‘Het algemene kader telt’

Michel had de onderhandelingen donderdagmiddag aangevat met een compromisvoorstel dat de uitgaven van de Europese Unie voor de periode van 2021 tot 2027 plafonneert op 1.094 miljard euro (1,074 pct van het Europese bni). Vrijdag circuleerde vervolgens een technisch document van de Europese Commissie met 10 miljard euro besparingen en een aantal aanpassingen. Daar stonden volgens de Nederlandse premier Mark Rutte ‘interessante zaken’ in. Nederland zou de korting op zijn bijdrage vrijwaren en bovendien drie jaar lang 25 procent van de geïnde douanerechten behouden, terwijl België en de andere lidstaten slechts 15 procent zouden behouden.

‘Dat is geen dynamiek waarin België zich automatisch zou inschrijven’, zo merkte Wilmès op. Ze wou niet gezegd hebben dat ons land om die reden een compromis in de weg zou staan. ‘Het is steeds het algemene kader dat telt’, stipte de premier aan. ‘Elk voorstel heeft zijn kwaliteiten en gebreken’.

Wilmès wees erop dat alle lidstaten na het vertrek van de grote Britse nettobetaler meer geld in de Europese pot moeten steken indien ze de budgetten voor cohesiebeleid en landbouw op peil willen houden én nieuwe uitdagingen als migratie, digitalisering en klimaatverandering willen financieren. Net als Zweden, Denemarken en Oostenrijk houdt Nederland echter hardnekkig vast aan het idee dat de Europese Unie na brexit de tering naar de nering moet zetten.

België en Luxemburg zitten niet op de Nederlandse golflengte. ‘Mijn idee over het Europese project wijkt af van dat van de Nederlandse premier. Ik zie de EU als een kans, niet als een rekening’, laakte de Luxemburgse premier Xavier Bettel. Wilmès hield zich iets meer op de vlakte: ‘als je vanaf het begin een heel harde positie inneemt, dan maak je het nog moeilijker dan het nu al is’, stelde de premier vast.

Wilmès wou het uitblijven van een akkoord niet al te zeer dramatiseren. ‘Het is de gewoonte dat men de eerste keer niet tot een compromis komt.’ Er breekt een periode van nieuwe informele contacten aan en dan is het aan Michel om te beslissen op welke basis de gesprekken onder de regeringsleiders hervat kunnen worden. ‘Het is oplosbaar’, meent Rutte. Het technisch document van de Commissie bestaat volgens hem echter niet meer. ‘Dat stuk is door 17 lidstaten van tafel geveegd’, zo verwees hij naar de landen uit het zuiden en oosten van de EU die een groter Europees budget verdedigen.

Von der Leyen: ‘De tijd dringt’

Ursula von der Leyen, die als voorzitter van de Europese Commissie aan de gesprekken deelnam, waarschuwde nogmaals dat de tijd voor een akkoord dringt.

Eens de leiders het eens geraken over het budget voor de komende zeven jaar, moeten ze ook met het Europees Parlement overeenstemming vinden. Daarna moeten de verschillende projecten en andere initiatieven vorm krijgen, zodat tegen 2021 alles operationeel is. ‘Als we al deze stappen niet zetten, komt er geen Erasmus+, maar zullen er ook geen middelen zijn voor onderzoek, regionale ontwikkeling en grensbescherming.’

In een persbericht drukte Europees Parlementsvoorzitter David Sassoli zijn ontgoocheling uit over het uitblijven van een akkoord. ‘Als we aan de verwachtingen van onze burgers willen tegemoet komen, moeten we voor voldoende geld zorgen. Met de klimaatverandering, de digitalisering en een nieuwe geopolitieke orde, staat Europa voor ongekende uitdagingen.’

Partner Content