Blufpoker en stratego: Brussel en Londen botsen over brexit

Boris Johnson. © belga
Kamiel Vermeylen

De Britse regering wil de brexitafspraken met de Europese Unie indringend veranderen. In Brussel reageert men ondanks het ongeloof jegens Boris Johnsons houding koeltjes op de verzuchtingen uit Londen.

Een pingdemic. Op ruim een week tijd kregen 600.000 Britten op hun telefoon de melding dat ze door een risicocontact in isolatie moesten. Ping! Ook voor de arbeidsmarkt in het Verenigd Koninkrijk is dat een heikele kwestie. Het euvel komt namelijk bovenop de arbeidstekorten die zijn ontstaan nadat honderdduizenden Europese arbeidsmigranten door de brexit het land hebben verlaten. Maar liefst 100.000 vrachtwagenchauffeurs zijn er momenteel in het Verenigd Koninkrijk te weinig. Het resultaat: lege winkelrekken in Noord-Ierland en bedrijven die ermee dreigen het gebied simpelweg te verlaten.

Reden genoeg voor de Britse regering om zich de afgelopen dagen opnieuw op het brexitdossier te storten. En de brexit, die moet anders. Woensdag stelde brexitminister David Frost het regeringsvoorstel aan Brussel in het Britse Lagerhuis voor. In het 28 pagina’s tellende document klinkt het dat de Britse regering komaf wil maken met de douanecontroles op goederen die vanuit Groot-Brittannië naar Ierland gaan. Die moeten worden vervangen door een veel soepeler regime waarbij er naar de toeleveringsketens wordt gekeken om na te gaan of die aan de vereiste standaarden voldoen. Bovendien wil de Britse regering de rol van de Europese instellingen drastisch terugschroeven.

‘Jammer genoeg werkt een vitaal onderdeel van dit partnerschap (tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie, nvdr.) niet goed – de regelingen die betrekking hebben op Noord-Ierland en het Noord-Ierse Protocol’, staat te lezen in het voorwoord van het rapport dat Brits premier Boris Johnson heeft geschreven. Een opmerkelijke vaststelling van iemand die mee aan de onderhandelingstafel zat, het akkoord goedkeurde en bovendien beweerde dat het eenoven ready deal betrof waarmee de brexit meteen zou worden vervolmaakt. Nu klinkt het dat de gemaakte afspraken leiden tot nieuwe bureaucratie waardoor ten minste 200 bedrijven hun leveringen aan Noord-Ierland hebben stopgezet.

Inbreukprocedure

‘An offer the EU can only refuse’, titelt de Financial Times. ‘Rustig blijven en de lijn aanhouden’, klinkt het bij een Europese diplomaat die het dossier van nabij opvolgt. Die lijn houdt in dat de Unie best bereid is om het Noord-Ierse Protocol te herbekijken waar er momenteel nog concrete moeilijkheden opduiken. Op vlak van medicijnentransport tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland bijvoorbeeld is de Unie bereid om zich flexibel op te stellen. Maar de tekst fundamenteel heronderhandelen, daar willen ze niet van weten. Het akkoord is aan beide kanten van het Kanaal goedgekeurd, klinkt het aan Europese zijde.

Ieren betogen tegen brexitvoorwaarden in Belfast, 3 juli 2021
Ieren betogen tegen brexitvoorwaarden in Belfast, 3 juli 2021© Reuters

De Europese Unie voelt zich er met andere woorden niet toe geroepen op de verzuchtingen van het Verenigd Koninkrijk in te gaan. ‘We zullen in gesprek blijven met het Verenigd Koninkrijk, maar we gaan niet opnieuw onderhandelen’, liet bevoegd Eurocommissaris Maros Sefcovic in een onderkoelde reactie optekenen. Brussel wil met andere woorden verder werken in het gespecialiseerde comité waarin de implementatie van het Protocol wordt opgevolgd of de koppen bij elkaar steken in het overkoepelende Joint Committee. Niet minder, maar vooral niet meer. Pacta sunt servanda.

Sterker nog, de Commissie zal de Britse regering binnenkort een zogenaamd met redenen omkleed advies sturen waarin het Johnson en co. formeel verzoekt om de gemaakte afspraken uit het terugtrekkingsakkoord volledig te implementeren. Dat meldt de Amerikaanse nieuwswebsite Bloomberg en wordt bevestigd aan Knack. Het schrijven past in een inbreukprocedure die de Unie enkele maanden geleden tegen het Verenigd Koninkrijk gestart is en vormt de laatste kans voor de Britse regering alvorens Brussel de zaak aanhangig maakt bij het Europees Hof van Justitie – iets waar de brexiteers in Johnsons regering van huiveren.

Integriteit

Hoewel het de nodige voorbereidingen getroffen heeft, hoopt de EU er bovendien op dat de Britse regering de bevreesde artikel 16-procedure niet zal lichten. Die bepaling voorziet dat één partij de bepalingen van het protocol unilateraal kan opschorten indien de implementatie van het protocol serieuze economische, maatschappelijke of ecologische moeilijkheden teweegbrengt.

De andere partij – de Europese Unie in dit geval – kan echter proportionele sectoroverschrijdende tegenmaatregelen nemen waarmee ze het Verenigd Koninkrijk kan raken waar het pijn doet. Maar of dat voldoende zal zijn om de Britten ervan te weerhouden zulke stappen te ondernemen, blijft gezien de Londense wispelturigheid afwachten geblazen. En zo blijft het brexitdossier door de onberekenbare Johnson en co. een rondje blufpoker en stratego.

Probleem voor de Unie is echter dat de gebrekkig implementatie van het Noord-Ierse Protocol de integriteit van de interne markt intussen al ruim een half jaar schaadt. Ook ditmaal vraagt de Britse regering om de implementatie van het Noord-Ierse Protocol te bevriezen terwijl beide partijen op zoek gaan naar alternatieve oplossingen. En hoe langer die op zich laten wachten, des te meer wordt de huidige situatie het nieuwe status-quo.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content