Hubert van Humbeeck

‘Achter Aleksandr Loekasjenko rijst dus de schaduw op van Vladimir Poetin’

De botsing tussen president Loekasjenko en de oppositie in Wit-Rusland overstijgt de grenzen van die voormalige Sovjetrepubliek.

Als collega Aleksandr Loekasjenko daarom vraagt, zei Vladimir Poetin op de Russische televisie, zal Rusland hem militair bijspringen. Rusland en Wit-Rusland onderhouden zowel militair als economisch nauwe banden. Loekasjenko is al meer dan vijfentwintig jaar met harde hand aan de macht. Er wordt nu al weken massaal tegen hem betoogd omdat de uitkomst van de presidentsverkiezingen duidelijk is vervalst. De demonstraties zo dicht bij huis geven ook Poetin kopzorgen. De aanslag op het leven van Kremlincriticus Aleksej Navalny, die nu in Berlijn voor zijn leven vecht, wordt met groeiend verzet tegen Moskou in verband gebracht. Navalny stond ook achter de betogers in Wit-Rusland.

Achter Aleksandr Loekasjenko rijst dus de schaduw op van Vladimir Poetin.

Wat er in Wit-Rusland gebeurt, krijgt daarmee geleidelijk een ruimer, geopolitiek karakter. Want achter Aleksandr Loekasjenko rijst dus de schaduw op van Vladimir Poetin. Volgens Loekasjenko heeft het Westen de hand in het verzet tegen zijn persoon. Hij beschuldigde er buurland Polen zelfs van dat het van de gelegenheid gebruik wil maken om een stukje Wit-Rusland in te pikken. Polen ontkent en rakelt de oude Brezjnev-doctrine op. Sovjetleider Leonid Brezjnev vond indertijd dat de Sovjet-Unie militair mocht ingrijpen in landen die tot haar invloedssfeer behoorden.

Poetin houdt er op dezelfde manier niet van dat het Westen zich moeit in republieken die vroeger een deel van de Sovjet-Unie waren. Het Westen beloofde Rusland na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie ook dat het dat niet zou doen. Het was daarom niet verstandig om Oekraïne en Georgië te vertellen dat lidmaatschap van de NAVO op termijn mogelijk was. De twee landen betaalden daarvoor een prijs. Rusland maakte hen in de Krim, in Oost-Oekraïne en Zuid-Ossetië duidelijk hoe het daarover dacht.

De Europese leiders willen meer sancties tegen Aleksandr Loekasjenko, maar de oefening is delicaat.

De Europese leiders willen meer sancties tegen Loekasjenko, maar de oefening is delicaat. Poetin mag geen voorwendsel krijgen om tussenbeide te komen. De Franse president Emmanuel Macron denkt aan bemiddeling door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). Bondskanselier Angela Merkel zei in Berlijn in verband met Navalny dat Europa strenger moet zijn voor Poetin, maar zelf zit ze tegenover Moskou gewrongen met het Nord Stream 2-project, een omstreden gaspijplijn onder de Baltische Zee tussen Rusland en Duitsland. Ze denkt dat ze economie en politiek kan scheiden, maar het is moeilijk om Poetin aan de ene kant als een partner te behandelen en aan de andere kant als een destructieve kracht.

Zeker is dat Europa in Moskou alleen ernstig zal worden genomen als het diplomatiek eindelijk met één stem spreekt. Zover zijn we helaas niet.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content