Verovert Frans-Zwitserse krimi van Joël Dicker ook Amerika?

In Nederland staat hij al op nummer 1: ‘De waarheid over de zaak Harry Quebert’ is goed op weg om een wereldhit te worden.

Anderhalf jaar geleden was de Zwitserse jurist Joël Dicker zo goed als onbekend. Tot in Frankrijk zijn roman ‘La Vérité sur l’affaire Harry Quebert’ het grote succes van het laatste decennium werd. Meer dan een miljoen exemplaren werden verkocht, maar de recensenten waren verdeeld.

“Het enige literaire aan het boek is dat de hoofrolspelers schrijvers zijn”, wist Le Monde. Bernard Pivot echter was vol lof. Zo ook de jury van de Grand Prix du roman de l’Académie française die Dicker (28) bekroonde. Hij kreeg ook nog de Prix Goncourt des lycéens. En er komen vertalingen in meer dan dertig talen. In het Nederlands verscheen Dickers bestseller bij De Bezige Bij als ‘De waarheid over de zaak Harry Quebert’. In Groot-Brittannië en Amerika komt het boek in mei uit.

Matroesjka

Zes boeken schreef Dicker tot nu toe. Slechts twee ervan zijn uitgegeven, als je de novelle ‘Le Tigre’ die in een verzamelbundel zit niet meerekent. Zijn eerste boek, ‘Les Derniers jours de nos pères’ over spionage en verzet in Frankrijk tijdens WOII, kreeg maar weinig aandacht en was geen verkoopsucces. Maar dat belette de legendarische uitgever Bernard de Fallois (87) niet ook ‘La Vérité…’ met enthousiasme uit te brengen in samenwerking met een collega van l’Age d’Homme. De constructie van de roman doet wat denken aan een matroejska: binnen het verhaal steekt het verhaal van een verhaal over een verhaal. Een handig gecomponeerde roman die ook nog – misschien wel in de eerste plaats – een uitstekende thriller is. Hoewel Dicker uitdrukkelijk zegt dat hij niet de bedoeling had een thriller te schrijven. Al heeft hij er geen probleem mee dat zijn boek dat label krijgt. Hoe dan ook ‘La Vérité…’ gaat over moord en stelt ook de vraag wie de dader is.

Writer’s block

Het fictieve Aurora, een stadje in New England aan de Amerikaanse oostkust, is het decor van het verhaal. Een streek die Dicker goed kent want als kind trok hij er vaak heen. In Aurora woont Harry Quebert, een schrijver die in de jaren zestig immens succes had met zijn roman ‘De wortels van het kwaad’. Quebert was ook docent en Marcus Goldman een leerling die vol bewondering naar zijn mentor opkeek. Goldman had zelf succes met een roman, maar hij slaagt er niet in met een tweede boek te komen. Tot grote ergernis van zijn uitgever. Terug in New York hoort Goldman dat Quebert in de problemen zit. Hij is gearresteerd. In zijn tuin werd het lijk gevonden van Nola, een meisje van 15 dat drieëndertig jaar geleden, in 1975, spoorloos verdween. Quebert die het meisje had gekend, was toen al eens door de politie ondervraagd. Maar er werd nooit een bewijs tegen hem gevonden. Nu is hij de hoofdverdachte. Ook al omdat bij Nola’s lijk het typoscript van ‘De wortels van het kwaad’ werd gevonden, het boek dat Quebert naam en faam bezorgde. Goldman wil zijn gewezen mentor helpen. Hij is ervan overtuigd dat Quebert onschuldig is, maar hij hoopt in heel de zaak stof te vinden voor een nieuwe en broodnodige roman. Ook daarom start hij zelf een onderzoek.

Roth

Dicker heeft alle ingrediënten bij elkaar om een super spannende, intelligente, volumineuze (meer dan 600 bladzijden) thriller te bouwen. Heel wat mensen hebben belang bij de moord die het stadje in rep en roer heeft gezet. De politie heeft slordig werk gedaan, uitgevers en juristen ruiken geld… En Dicker zorgt voor de ene verrassing na de andere, schuwt de clichés niet, houdt van zijpaden en cliffhangers. De Zwitser werd al vergeleken met Roth voor wie Joël Dicker veel bewondering heeft. Ook Nabokov is genoemd, en nu we toch bezig zijn ook John Irving en natuurlijk is verwezen naar ‘In Cold Blood’ van Truman Capote.

Ironie

In elk geval heeft Dicker een eigen stem. Mocht je nu en dan eens stilistische bedenkingen hebben, dan verdwijnen die naar de achtergrond door de verbluffende vaart van het verhaal. En door de vele problemen die Dicker aanraakt. Om er maar een paar te noemen: de Amerikaanse rechtspraak, de rol van de media, het leven in een klein Amerikaans stadje (het werk van Hopper op de omslag zegt veel), de houding van uitgevers, de hypocrisie in het algemeen. Tussendoor krijg je van Dicker ook nog 31 regels voor het schrijven zoals ‘Het eerste hoofdstuk is essentieel’ en ‘Een goed boek is een boek waarvan je het jammer vindt dat het uit is.’ Wat ironie, humor en hilariteit ontbreken niet bij Dicker die alvast de gave lijkt te bezitten als schrijver zijn eigen toekomst te hebben voorspeld.

Joël Dicker, ‘De waarheid over de zaak Harry Quebert’, Uitg. De Bezige Bij, 608p., 19,90 euro, ISBN 978 90 234 7760 0

Fred Braeckman