Roemeense politieke plagiators ‘zuiveren’ het land

Roemeense intellectuelen en schrijvers, zoals Norman Manea, hekelen massaal het verstikkende, gepolitiseerde cultuur- en literatuurbeleid.

Meer dan duizend Roemeense kunstenaars, wetenschappers, intellectuelen en gewone burgers protesteren tegen de ‘zuiveringen’ die de Roemeense regering van de sociaaldemocratische premier Victor Ponta op dit moment uitvoert in de publieke sector, de publiekrechtelijke media en de culturele instellingen.

Vooral het RCI of het Roemeense Cultuurinstituut is het slachtoffer van de machtsgreep van de socialistisch-liberale regering, aldus de Roemeense schrijver Norman Manea in een protestbrief die ook ondertekend werd door de in Cannes bekroonde filmregisseurs Cristian Mungiu en Cristi Puiu. Ze vinden dat de autonomie van het RCI, dat zeventien Roemeense culturele instellingen in het buitenland (o.a. Parijs, Berlijn, New York en Tel Aviv) coördineert, door het regeringsdecreet wordt ondermijnd.

Het RCI subsidieert vertalingen van Roemeense auteurs. Dankzij het instituut werd ook het literaire werk van Mircea Cartarescu, die half mei bij Passa Porta In Brussel te gast was, in verschillende talen vertaald.

Begin deze week kwam het tot een botsing tussen de regering en Roman Patapievici, de directeur van het RCI. Patapievici weigerde een gesprek met vertegenwoordigers van de regeringspartijen omdat de pers de bijeenkomst niet mocht bijwonen. De conservatieve Patapievici, die ook linkse kunstenaars aanmoedigt, is behalve atoomfysicus een van de hoogst gewaardeerde essyaisten van Roemenië.

Volgens filmregisseur Cristian Mungiu is in Roemenië een zuivering van de ergste soort aan de gang. En de gereputeerde schrijver Norman Manea, die in New York aan het Bard College doceert, hekelt ‘de brutale praktijken’ van de arrogante Roemeense politici.

Volgens de opstellers van de protestbrief wordt de positie van onafhankelijke intellectuelen in Roemenië bedreigd. Eerst werden Vladimir Tismaneanu en Ioan Stanimir van het Instituut voor de Studie van Communistische Misdaden ontslagen, daarna Dorin Dobrincu, de directeur-generaal van het staatsarchief. Alle drie worden ze er door de nu regerende socialisten van beschuldigd dat ze het voorbije communistische tijdperk in Roemenië in een in 2006 geschreven rapport hebben belasterd.

Roemeense NGO’s als als Freedom House en Expert Forum waarschuwen voor een totale politisering van de Roemeense administratie. In enkele dagen tijd werd het kiesrecht in het voordeel van de huidige regeringspartijen gewijzigd, lastige prefecten in tal van de 41 districten werden door regeringsvriendelijke partijgenoten vervangen en de voorzitter van de raad van bestuur van de openbare televisie werd ontslagen. Hij werd vervangen door een onervaren en plooibare commentator, aldus de critici.

In de herfst vinden parlementsverkiezingen in Roemenië plaats. Volgens de opstellers van de protestbrief willen de regeringspartijen vooraf alle kritische stemmen smoren. Ondertussen komt de Roemeense premier Victor Ponta almaar meer onder druk te staan. Hij wordt er door het tijdschrift ‘Nature’ van beschuldigd zijn in 2003 ingediende en later gepubliceerde dissertatie over het Internationale Tribunaal uit verschillende Engelse bronnen woordelijk afgeschreven en in het Roemeens vertaald te hebben. Het plagiaat betreft voorlopig 130 van 300 bladzijden, aldus de ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’. De Duitse krant schreef eergisteren dat ze het plagiaat kan bewijzen. De dissertatie van Ponta werd gepatroneerd door ex-premier Adrian Nastase, een professor aan de juridische faculteit van Boekarest. Nastase staat op dit moment voor corruptie terecht.

Premier Ponta zelf vindt het komisch dat een wetenschappelijk en medisch tijdschrift als ‘Nature’ zich plots voor het internationale recht interesseert. In de beschuldiging van plagiaat ziet hij de hand van zijn politieke rivaal, de huidige president Traian Basescu, die inderdaad ook geen onbeschreven blad is.

Intussen is de regering Ponta, die pas vorige maand werd beëdigd, in verschillende plagiaatschandalen verwikkeld. Een minister van Onderwijs is er nog altijd niet omdat de kandidate voor die post haar levensloop had vervalst en feitelijk op plagiaat werd betrapt. Ioan Mang, de tweede kandidaat, moest direct na zijn benoeming inpakken toen bleek dat hij uit het Japans vertaalde wetenschappelijke werken onder zijn eigen naam had gepubliceerd.

Piet de Moor