Margaret Thatcher hield van de Bijbel én van poëzie

Thatcher las graag het Eerste Wereldoorlog-epos van Anthony Powell én poëzie van Kipling en Tennyson, aldus Charles Moore in zijn zopas verschenen bestseller-bio.

Thatcher was volgens haar biograaf Charles Moore een fan van de schrijver Anthony Powell, die bekend staat als de Britse Proust. Wellicht las ze Powells ‘A Dance to the Music of Time’. Dat is een twaalfdelige autobiografische romanserie waarin Powell op een melancholieke manier de neergang van de Engelse ‘upper classe’ in de twintigste eeuw romantiseert en daarbij uitgebreid inzoomt op de Eerste Wereldoorlog. De eerste vier delen ervan werden ook in het Nederlands vertaald.

Charles Moore, die met zijn geautoriseerde biografie van Thatcher hoog scoort, twijfelt niettemin of de onlangs overleden premier de romans van Powell uitgelezen heeft. Naarmate ze ouder werd, raakte de belangstelling van de ‘Iron Lady’ voor het romangenre een beetje op. Er waren volgens Thatcher immers boeken die de realiteit beter weergaven, en daardoor begon de non-fictie haar voorkeur te genieten.

Bijbel

Er zijn zelfs mensen uit haar omgeving die beweren dat Thatcher nooit een boek heeft uitgelezen. Ook daarover geeft Charles Moore geen uitsluitsel. Volgens haar biograaf las ze in haar vakanties vermoedelijk af en toe een thriller. Wel hield ze erg veel van de King-James-Bijbel. Moore heeft zijn onderwerp bij het zingen van kerkliederen zelf meegemaakt en getuigt: Thatcher hoefde geen blik in het gezangboek te werpen. Ze kende alle teksten van buiten.

Pöezie

Volgens Moore ging de echte literaire voorkeur van Margaret Thatcher naar de poëzie uit. Ze hield merkwaardig genoeg van de gedichten van Rudyard Kipling, toch ook een criticus van het Britse imperium, waarvan ze zozeer hield. Meer in lijn met haar karakter en temperament was Thatchers voorliefde voor Alfred Tennyson, wiens beroemde gedicht ‘The Charge of the Light Brigade’ (1864) de heroïsche, maar verloren strijd van een Britse cavaleriebrigade tegen een Russische artilleriestelling (de slag van Balaklava) in de Krimoorlog memoreerde.

Guido Gezelle

Verder zwoer ze ook bij de Amerikaanse patriottische dichter Henry Wadsworth Longfellow, wiens ‘Song of Hiawatha’ (1855) een advies is aan de Ojibwa-indianen om het hoofd te buigen voor de ‘blanke man’. Guido Gezelle was zo gecharmeerd door dit Amerikaanse heldendicht dat hij het in het Nederlands bewerkte.

In Moore’s ‘Margaret Thatcher’ leren we de onlangs overleden ex-premier ook kennen als een romantische ziel, die een dito relatie had met de geschiedenis. Nadat ze haar politieke carrière afgesloten had, koketteerde ze graag met de openbare rol die ze had gespeeld. Toen Moore haar vertelde op welke manier Meryl Streep haar in ‘The Iron Lady’ had vertolkt, vroeg ze haar biograaf: ‘Ach jee, kunt u die film niet in mootjes hakken?’

Eclat

Moore verklapt ook dat Thatcher een hele tijd haar vroege liefdesaffaires loochende, maar dat ze dit niet kon volhouden. Op een dag schonk een van haar vroege bewonderaars, William Cullen, haar een handtas. Toen noteerde ze: ‘Nu moet ik wel nog een tijdje met hem gaan.’ Daarna koppelde ze Cullen aan haar zuster Muriel, die met hem trouwde.

Moore heeft ook onthuld dat zijn kennismaking met Thatcher begon met een ‘éclat’. Op een diner in het Lagerhuis dat in 1985 plaatsvond naar aanleiding van het Brits-Iers akkoord vroeg Moore aan Thatcher waarom ze zich de moeite had getroost om de Falklands te heroveren als ze meteen daarna klaar stond om Ierland op te geven. Thatcher reageerde furieus op Moore’s vraag, maar ze bleef hem zijn ‘aanval’ niet kwalijk nemen.

De Thatcher-biografie van Moore voert in Engeland de bestsellerslijst aan. Met Moore had Thatcher afgesproken dat ze zijn boek niet zou lezen en dat het pas na haar dood zou verschijnen. Die afspraken zijn allemaal nageleefd.

Piet de Moor