Ilja Trojanow, Duits schrijver van Bulgaarse afkomst, is niet welkom in de US. Had hij teveel kritiek op de almachtige Amerikaanse inlichtingendienst NSA?
Trojanow (°1965) heeft een onaangename ervaring achter de rug. Op de luchthaven van de Braziliaanse stad Salvador do Bahia kreeg hij maandagavond te horen dat hij niet naar de Verenigde Staten mocht reizen. De Braziliaanse luchthavenautoriteiten deelden hem mee dat de Verenigde Staten zijn komst niet wenselijk achtten. Een reden voor het inreisverbod werd niet opgegeven.
Dat nieuws vernam Trojanow in Salvador do Bahia aan het loket van American Airlines, de luchtvaartmaatschappij waarmee hij via Miami naar Denver wilde reizen om daar deel te nemen aan een groot germanistencongres. Daar was hij als voornaamste gast uitgenodigd om er te spreken over zijn roman ‘Smeltend ijs’ die, tot eenakter bewerkt, als theaterstuk opgevoerd zou worden.
Inreisverbod
De documenten van Trojanow waren in orde. Hij had via het door de VS aangeboden online-systeem Esta (Electronic System for Travel Authorization) een visum aangevraagd dat hem met de mededeling ‘Authorization approved’ was toegekend. Maar bij het scannen van zijn pas in Salvador do Bahia vernam Trojanow dat er een probleem was en dat de Amerikaanse autoriteiten over zijn reisplannen geïnformeerd moesten worden. Drie kwartier later kreeg hij te horen dat de VS hem zonder opgave van reden een inreisverbod hadden opgelegd.
Trojanow kreeg vorig jaar al eens een inreisverbod toen hij als gastprofessor van de universiteit van Saint Louis naar de VS wilde reizen. Pas na protesten van de universiteit werd het inreisverbod toen opgeheven.
Snuffelpraktijken NSA
Trojanow vermoedt dat de beslissing van de Amerikaanse autoriteiten te maken heeft met zijn protest tegen de snuffelpraktijken van de NSA. In 2009 schreef Trojanow samen met Julia Zeh over hetzelfde thema het boek ‘Angriff auf die Freiheit’ (‘Aanval op de vrijheid’).Op 18 september jl. deponeerde hij samen met Zeh bij de Duitse kanselier Angela Merkel een open brief met 63.000 handtekeningen om voor de controlepraktijken van de NSA te waarschuwen. De initiatiefnemers wachten nog altijd op een antwoord.
Het Duitse PEN-filiaal heeft via zijn voorzitter Josef Haslinger de Duitse regering gemaand om voor opheldering in de kwestie Trojanow te zorgen. De schrijver zelf: ‘De inslagen komen almaar dichter. Tegenwoordig krijgen de burgers slechts stille post van de geheime diensten, maar op een dag, die niet meer zover af ligt, zullen ze de rekening voor hun argeloosheid gepresenteerd krijgen.’
Piet de Moor
