‘Op mijn zevende ben ik via mijn moeder bij Jehova’s Getuigen terechtgekomen’, vertelt Frederik Hautain. ‘Daar kreeg ik een duidelijk kader over hoe alles in elkaar zat: volgens hun leer had God de wereld en de mens geschapen naar zijn beeld. Bijna tien jaar lang stelde ik me daar nauwelijks vragen over’, vertelt auteur Frederik Hautain.
Elke week vraagt Knack in de rubriek Durf twijfelen naar de twijfels van bekende mensen.
‘Ik was een pienter kind, altijd nieuwsgierig naar van alles en nog wat — behalve naar dat ene aspect. Dat gaf me rust. Minstens drie keer per week ging ik naar bijeenkomsten om de leer te bestuderen.
Tot ik als puber toch begon te twijfelen, door bepaalde voorvallen. Ik herinner me het moment dat de eerste Jurassic Park-film uitkwam. In de Bijbel wordt nergens over dinosaurussen gesproken, terwijl hun fossielen wel in de grond zitten. Nog zoiets: een van mijn vrienden was homoseksueel. De Bijbel en de Getuigen zijn daar absoluut tegen. Maar die vriend van mij was toch geen slechte mens? Stilaan begon ik steeds meer dingen in twijfel te trekken.
Het breekpunt kwam toen ik op mijn achttiende een relatie begon. In de leer staat dat je geen seks mag hebben voor het huwelijk. Toen bleek dat ik dat wel al had gedaan, werd ik officieel uitgesloten. Ik was toen zelfs al een tijdje geen actief lid meer.’
‘Toen de eerste Jurassic Parc-film uitkwam, begon ik te twijfelen aan de Getuigen van Jehova.’
Bent u vandaag nog gelovig?
Frederik Hautain: Als kind was ik er zeker van dat God bestond en dat hij Jehova heette. Toen die zekerheid wegviel, moest ik mijn eigen waarheid zoeken. Dat was niet makkelijk. We leven in een oneindig universum: is dat allemaal toeval, of zit daar toch iets achter? Veel mensen worstelen met die vraag. Ik ook.
Toevallig ben ik net Straw Dogs: Thoughts on Humans and Other Animals van de filosoof John Gray aan het lezen. Volgens hem zit de wereld gevangen in antropocentrisch denken. Wij, mensen, denken vaak dat we wezenlijke kwaliteiten bezitten die ons fundamenteel onderscheiden van andere dieren — rationaliteit, moreel handelen, vrije wil — terwijl we onszelf overschatten. Die illusie van menselijke superioriteit leidt ertoe dat we de natuur domineren en uitbuiten. Terwijl het leven op het einde van de rit ook voor ons stopt.
Betekent dat daarom ook dat alles of toeval of voorbestemd is? Daar zal niemand ooit het antwoord op weten. Om kort te gaan: ik weet niet zeker of er een God bestaat. Ik zou mezelf eerder een agnost noemen. Het mooie maar tegelijk ook het vreemde aan geloof is dat je het op geen enkele manier kunt falsifiëren. Ik kan niet met absolute zekerheid zeggen dat jij gelijk hebt en jij niet dat ik fout ben.
Twijfelt u vaak?
Hautain: Absoluut. Ik denk na over de feiten tot ik tot een besluit kom. Maar als iemand een andere mening heeft die steek houdt, zal ik daar ook rekening mee houden.
Frederik Hautain, Wachtkamer, Pelckmans, 352 blz., 22 euro.
