‘De Correcties van Jonathan Franzen is niet moeilijk of lastig, het is gewoon doodvervelend’

Ik had in lockdown een andere roman moeten kiezen.

Er zijn vast nog altijd critici en literatuurwetenschappers die vinden dat iemand moet worstelen en vechten met een boek om er ten volle van te kunnen genieten. Ik ben nogal van de school dat een lezer een roman allicht beter vindt als hij er sneller in vooruitgeraakt. Met die theorie in het achterhoofd moet ik vaststellen dat ik De Correcties van Jonathan Franzen een godsgruwelijke teleurstelling vind.

Die roman van Franzen is eigenlijk het enige wat de stemming tijdens mijn leven in lockdown drukt – pas nu besef ik dus wat voor een zondagskind ik ben. Toen Sophie Wilmès de sluiting van cafés en restaurants aankondigde op 12 maart, ging ik in mijn boekenkast op zoek naar een Grote, Al Dan Niet Amerikaanse Roman om in te halen. Aangezien zowel De Correcties, Vrijheid als Zuiverheid van Franzen ongelezen naast elkaar staan, was het misschien een idee om daar eens korte metten mee te maken. De Correcties is bovendien het lievelingsboek van een goede vriend. Hij heeft onlangs op mijn aanraden David Sedaris in zijn armen gesloten, en probeert mij al langer zo ver te krijgen om Franzen te lezen. Het moment was gekomen voor De Correcties.

Ik hoop dat mijn vriend deze column niet onder ogen krijgt.

Aan het einde van de vijfde week in lockdown zit ik net over de helft. Weken waarin ik dacht de ene na de andere titel in te halen zijn vergooid aan een roman waar ik de hele dag tegenop kijk om ’s avonds in verder te moeten lezen. De Correcties is nochtans niet moeilijk of lastig – au contraire, het verhaal is gewoon doodvervelend. Het helpt niet dat mijn gedachten dezer dagen snel afdwalen naar de actualiteit, en de onuitputtelijke stroom van spectaculaire nieuwsverhalen. Vriendschap is de enige reden waarom ik De Correcties elke dag toch weer oppak.

Franzen beschrijft het leven van de Amerikaanse familie Lambert. Vader, moeder, drie ondertussen volwassen kinderen. En ze hebben allemaal hun neuroses, en ze zijn natuurlijk allemaal door elkaar getekend. Pagina’s en pagina’s wordt er gediscussieerd over waar het kerstfeest precies moet plaatsvinden. Bij momenten kan Franzen heel geestig zijn, maar misschien net door die grappigheden lijkt er nooit echt iets op het spel te staan. Zelfs Chip, die zich een aardig deel van het verhaal aan de rand van de afgrond bevindt, weet eigenlijk niet te boeien.

De Correcties verscheen tien dagen voor 11 september 2001. Niet dat alles wat daarna werd geschreven beter of zelfs relevanter is, maar de kans lijkt me klein dat dit boek over twintig jaar nog gelezen wordt. De eerste helft dan toch.