In Palm Springs overleed Udo Kier, 81. De Duitse acteur speelde in blockbusters, maar grossierde in nevenrollen bij regisseurs als Rainer Werner Fassbinder, Lars von Trier en Andy Warhol, meestal als nazi, bruut, vampier of promiscue pervert.
Na zware bombardementen op Keulen in oktober 1944 halen reddingswerkers als bij wonder Thekla Kierspe en haar pasgeboren Udo uit het puin van een kraamkliniek. De vader, een getrouwde soldaat van de Wehrmacht, verdwijnt door de achterdeur. Zij naait in een fabriek valschermen aan elkaar en voedt haar enige kind alleen op. Met ‘s zondags vlees op tafel en 50 pfennig om naar de cinema te gaan.
Dubieuze porno
De stille jongen gaat op leercontract in een metaalfabriek, verhuist dan naar de lopende band van Ford en leest boekjes over handel. In een buurtcafé vol vrachtwagenchauffeurs en travestieten sluit hij vriendschap met de even oude Fassbinder. Udo koestert een irrationele droom: hij wil als vertegenwoordiger van Bayer naar Londen. Zonder enig plan vertrekt hij op zijn 19e en gaat er als kelner aan de slag. Een kliek rond Luchino Visconti en Roedolf Noerejev pikt de zinnelijke jongen met felle, groene ogen en een scherp gezicht snel op. De tongbrekende familienaam Kierspe wordt Kier.
Geen jaar later staat hij als gigolo in een onbetekenende kortfilm maar kort daarop ook als uitgekookt stuk vreten in zijn eerste langspeler Schamlos. Na een vluchtige ontmoeting engageert Warhols huisregisseur Paul Morrissey de Duitser voor rollen in zijn Dracula-prenten. In de jaren zeventig groeit Kier uit tot een cultacteur, laverend tussen soms hilarische horror, occulte thrillers en dubieuze porno met als klapper Histoire d’O.
Udo Kier ging 69 keer dood in 10 minuten
Kier – minimalist als acteur – wordt vaste prik in de prenten van Fassbinder. Als hun vriendschap in scherven eindigt, valt de mooie jongen even stil. Maar dan pikt Lars von Trier hem op en vooral diens Amerikaanse collega Gus Von Sant. Hij haalt hem definitief naar Hollywood. Kier blijkt groots in talloze kleinere rollen naast Hollywood-iconen, zoals in Shadow of the Vampire, Barb Wire, Ace Ventura of Armageddon. Bijna onveranderlijk als bad guy, sterft hij duizend doden. In 2002 vat een kortfilm die samen. ‘Niet om aan te zien’, meent Kier. ‘Ik ga 69 keer dood in 10 minuten.’
Bosch boven
De hedonist blijkt ook een zeldzame Duitser die aardt in de VS. Hij heeft een landhuis in Thüringen en een ranch in de bergen onder Los Angeles, maar woont bijna permanent in Palm Springs in een voormalige bibliotheek. Die stouwt hij vol met kunst en apparatuur van Miele en Bosch – ‘Niks boven Duitse kwaliteit.’ Poetshulp wil hij niet want ‘die breken van alles.’ Een vaste partner evenmin. Er zit in zijn hele leven sowieso weinig hanky-panky, beweert de lgbtq’er. Hij onderhoudt zijn tuin, verzorgt zijn honden en reuzenschildpad. ’s Zondags zoekt hij op rommelmarkten naar kleurrijke dassen.
De blijmoedige dandy – ‘Er is slechts één man mooier dan ik: Alain Delon’ – houdt er lang een strak werktempo op na. In 2019, dan toch al 75, staat hij in acht films. Daarna gaat het iets trager, ook al door corona. Bij zijn overlijden liggen nog half afgewerkte series, films en een videospel op de plank. En dan is er dit jaar ook nog O Agente Secreto, een Frans-Braziliaans drama – hij speelt voor de verandering een hoofdrol – en de meest gelauwerde inzending in Cannes in mei. Zo staan er naast zijn werk als stemacteur en in muziekvideo’s (onder andere bij Madonna en Supertramp) afgerond 200 films op zijn cv. Kier weet goed dat je dan niet altijd een zes gooit. ‘100 films waren gewoon slecht, 50 verteerbaar met een glas wijn en 50 goed.’