‘The Hunger Games’ in top 10 gewraakte boeken

De hype rond de film ‘The Hunger Games’ deed de kritiek van Amerikaanse ouders op het gelijknamige boek toenemen.

Na de box office-records voor de film mogen het boek ‘The Hunger Games’ en de gelijknamige trilogie (beide vertaald als ‘De hongerspelen’) van schrijfster Suzanne Collins zich voorzichtig blijvers noemen onder de gewraakte boeken. In 2011 (op basis van gegevens uit 2010) maakte de populaire, dystopische adolescentenroman zijn entree in de top 10 van gewraakte boeken op de vijfde plaats. In 2012 (op basis van gegevens uit 2011) stijgt de hele trilogie naar de derde plaats.
De American Library Association (ALA), die bijhoudt welke romans in de Verenigde Staten gewraakt worden, stelde vast dat in de aanloop naar de première van de film ‘The Hunger Games’ niet alleen de nieuwsgierigheid en de opwinding bij jonge fans toenam. Ook de bezorgdheid over de inhoud van de romans bij ouders begon steeds vreemdere vormen aan te nemen en resulteerde in een toename van het aantal wrakingen.

Het wraken van boeken gebeurt in de VS via een formele, geschreven vraag aan een bibliotheek of een school om een bepaald boek beperkingen op te leggen of te verwijderen, omdat het ongeschikt zou zijn voor een minderjarig leespubliek. Om ontvankelijk te zijn, moeten ouders een reden geven waarom het boek ongepast zou zijn. In 2010 waren de voornaamste redenen om ‘The Hunger Games’ te wraken “expliciete seks”, “ongepast voor de leeftijdsgroep” en “gewelddadig”. In 2011 kwam daar een rist aan redenen bij, gaande van “anti-etnisch”, over “antifamilie” en “aanstootgevend taalgebruik”, tot “occult/satanistisch”.

Redenen genoeg dus voor de meer ‘assertieve’ ouder om een boek te wraken. Het valt trouwens op dat het zelden echt controversiële boeken zijn die dit soort lijsten halen, maar toegankelijke, zelfs brave en ronduit moraliserende adolescentenreeksen. In die zin valt ‘The Hunger Games’ hier niet uit de toon, zij het dat deze reeks rond gladiatorenspelen voor tieners toch wat wranger is dan pakweg de rich girl tienerdramatiek van ‘Gossip Girl’.

The usual suspects in deze top 10 zijn de klassiekers ‘Brave New World’ en ‘To Kill a Mockingbird’, sinds jaar en dag het favoriete wraakobject van ouders die hun kinderen liever tot een goednieuwsshow bekeren.

In die zin is het opmerkelijk dat ook ‘My Mom’s Having a Baby! A Kid’s Month-by-Month Guide to Pregnancy’ sommige ouders een doorn in het oog is. Dit educatieve prentenboek vertelt kinderen die een broertje of zusje verwachten, wat hen te wachten staat en hoe de vork in de steel zit. Misschien ligt de nadruk wel te veel op de vork en de steel en te weinig op bloemetjes en bijtjes? En inderdaad, de voornaamste redenen om het prentenboek te wraken, waren het naakt en de seks die erin voorkomen.

Deze top 10 moet wel in perspectief worden geplaatst. Hij werd samengesteld op basis van 326 officiële wrakingen over de hele VS. Het was niet duidelijk hoeveel boeken erdoor effectief uit bibliotheken verwijderd werden. Een golf van censuur kan je dit dus moeilijk noemen. Volgens ALA zijn de officiële klachten echter slechts het topje van de ijsberg en proberen ouders hun kinderen het lezen vaker op minder officiële (en dus niet-gerapporteerde) manieren te verhinderen.

De top 10 in 2012 1. ‘Internet Girls’ (serie, Lauren Miracle) 2. ‘The Color of Earth’ (Kim Dong Haw) 3. ‘The Hunger Games’ (trilogie, Suzanne Collins) 4. ‘My Mom’s Having a Baby! A Kid’s Month-by-Month Guide to Pregnancy’ (Dori Hillestad Butler) 5. ‘The Absolute True Diary of a Part-Time Indian’ (Sherman Alexie) 6. ‘Alice’ (serie, Phyllis Reynolds Naylor) 7. ‘Brave New World’ (Aldous Huxley) 8. ‘What My Mother Doesn’t Know’ (Sonya Sones) 9. ‘Gossip Girl’ (serie, Cecily Von Ziegesar) 10. ‘To Kill a Mockingbird’ (Harper Lee)

Jeroen Bert