De nieuwe website Boekenzoeker moet kinderen en jongeren inspireren om te lezen.
Op de website Boekenzoeker.be krijgen kinderen en jongeren op basis van een aantal criteria zoals leeftijd en thema maar ook de dikte of het soort boek (prentenboek, luisterboek,…) een lijstje van interessant leesvoer aangereikt. ‘Want graag lezen is essentieel om meer te lezen. Moeten is een heel slecht woord’, aldus Sylvie Dhaene van ‘Iedereen Leest‘ op een conferentie in Gent in het teken van leesbevordering. Ook vroeg beginnen met lezen is essentieel, aldus Dhaene.
De conferentie komt er op een moment dat er steeds meer alarmbellen afgaan over de leesvaardigheid van de jeugd in Vlaanderen. Uit het jongste PISA-rapport blijkt dat de Vlaamse 15-jarigen opnieuw minder goed scoren op lezen en zelfs uit de top tien duikelen. Een op de vijf haalt het basisniveau niet. Ook de kloof tussen rijk en arm is in Vlaanderen groter dan het gemiddelde in de OESO-landen. Bovendien eisen schermen en sociale media steeds meer tijd op bij de jeugd.
Op de conferentie die lezen moet bevorderen, zaten in Gent verschillende spelers uit de sector samen, zoals auteurs, wetenschappers en politici. Een wonderrecept om de jeugd meer en liever te doen lezen is er niet, was de slotconclusie. ‘Maar er zijn wel veel ingrediënten, zoals leesplezier en vroeg beginnen’, aldus Dhaene. En ook een toegankelijke leesomgeving – thuis, in de klas en daarbuiten – is een must.
Minister van Cultuur Jan Jambon kondigde aan dat het project Boekstart, dat in 2005 kleinschalig werd gelanceerd, intussen al in meer dan 220 gemeenten in Vlaanderen loopt. ‘Met Boekstart willen we dat elk kind dat in Vlaanderen wordt geboren, in aanraking komt met boeken en met voorlezen. Ouders krijgen een boekenpakket opgestuurd waarmee ze aan de slag kunnen. Vandaag heeft Boekstart al meer dan een half miljoen boeken aan jonge gezinnen uitgedeeld. Ook positief is dat bibliotheken meer boeken voor de jongste leeftijdsgroep gaan aankopen, en dat uitgeverijen er meer in gaan investeren’, aldus de minister.
Meer lezen in de klas
Een ander, recent project richt zich op scholen. ‘Iedereen Leest’ kocht voor 20 scholen meer dan 3.000 boeken aan en begeleidde hen. ‘Het resultaat is dat er heel wat meer gelezen werd in de klas’, aldus Jambon. Dit project beantwoordt zeker aan een nood, zegt Paul Hermans, directeur van Literatuur Vlaanderen, want meer dan 200 scholen stelden zich kandidaat. Meer middelen zijn dus welkom, klonk het nog.
Maar ook buiten de thuisomgeving en de klas kan lezen worden bevorderd, was iedereen het over eens. Gents burgemeester Mathias De Clercq wees op de rol die lokale besturen kunnen spelen. ‘De nieuwe bibliotheek De Krook fungeert niet alleen als een plaats om boeken te ontlenen, maar ook om lezingen of tentoonstellingen bij te wonen, als koffiebar of gewoon een plek om rond te hangen’, aldus de burgemeester.
Hij wil nu volop inzetten op wijkbibliotheken en verwelkomde ook de plannen van de NMBS om in het nieuwe station Gent-Sint-Pieters een uitleenpunt voor boeken in te richten. ‘Lezen verruimt onze blik, doet ons inleven in andere werelden. Onze samenleving heeft daar in deze gepolariseerde tijden nood aan’, meent de Clercq.
Jambon wees op zijn beurt op het belang van literatuur om rust en diepgang te bieden. ‘Lezen opent de wereld. Het neemt ons even weg uit onze eigen leefwereld en zorgt er ook voor dat we intenser deel uitmaken van onze samenleving’, klonk het. Volgens de Vlaamse minister-president is lezen ook belangrijk om onze cultuur te begrijpen. ‘Via het lezen van boeken en romans kunnen mensen een taal écht leren. Dat wil zeggen, niet alleen de ‘woorden’ en de ‘grammatica’, maar ook de symbolen, de zegswijzen en andere subtiliteiten van onze taal.’
Schrijver Bart Moeyaert tot slot herhaalde dat er te weinig aandacht is voor kinder- en jeugdliteratuur in de media en bij de lerarenopleiding. ‘Iedereen Leest’ pleit daarom voor meer structurele samenwerking, tussen het culturele veld, onderwijs en welzijn.