Himmlers privécorrespondentie via Brussel in Tel Aviv beland?

Heinrich Himmler, vooraan naast Adolf Hitler, bouwde het kamp van Ravensbrück in 1938. © REUTERS

‘Ik ga nu naar Auschwitz, kusjes.’ Piet de Moor las mee uit de pas gepubliceerde privébrieven van nazibaas Heinrich Himmler en gaat er dieper op in.

‘Ik ga nu naar Auschwitz, kusjes.’ Het is maar een van de vele banale zinnetjes uit de correspondentie van Heinrich Himmler met Marga, zijn vrouw. Over de dood van de joden die hij op zijn geweten heeft, vertelt de chef van politie, SS en Gestapo in Hitlers Derde Rijk, helemaal niets in zijn privébrieven. Misschien was dat niet eens nodig, want in jodenhaat moest Marga voor haar man niet onderdoen. Over die joden (‘Judenpack’) schrijft ze hem: ‘Wanneer zal dit tuig ons verlaten, zodat we een gelukkig leven kunnen leiden?’ Heinrich troost haar met lekkers: ‘Ingesloten een pakje met snoepjes en gekonfijt fruit en cognacbonen en een doos gecondenseerde melk. Dan nog een paar druivensuikertabletten en marsepein, opdat je in die vreselijke nachten iets hebt om te knabbelen en om beter in te slapen.’ En verder: ‘De druivensuiker moet je innemen als je je aan het Rode Kruis ergert; het geeft kracht.’ Vermoedelijk staat het woord ‘Rache’ (wraak) voor seks: ‘Ich bin für nichts wie Rache, andauernd.’

In het begin van de oorlog met Rusland vergeet Heinrich de verjaardag van hun trouwdatum. Hij excuseert zich bij Marga voor die vergetelheid. ‘Er was heel wat gaande de afgelopen dagen.’ Hij ondertekent met ‘Dein Heini’ als hij aan Marga schrijft en met ‘Euer Pappi’ als hij zich ook tot zijn dochtertje Gudrun richt.

Echt

In een interview met de Israëlische krant ‘Jediot Ahronot’ heeft de Israëlische regisseuse Vanessa Lapa meer details verstrekt over de Himmler-vondst, die niet alleen uit brieven bestaat. Tot het convoluut behoren ook de dagboeken van Marga Himmler, haar NSDAP-lidmaatschapboekje, een fotoalbum dat de babyjaren van dochtertje Gudrun documenteert, een handgeschreven receptenboek en een huishoudschrift. De brieven stammen uit de periode 1927-1933 en 1939-1945. Volgens Michael Hollmann, de voorzitter van het Duitse Bundesarchiv, bestaat er geen twijfel aan hun echtheid. Ze stroken perfect met de brieven van Marga Himmler, die al jaren in het Bundesarchiv worden bewaard.

De Himmler-correspondentie werd waarschijnlijk na de Duitse capitulatie door Amerikaanse soldaten uit de brandkast van Himmler in zijn woning (Haus Lindenfycht) in Tegernsee (Gmund) meegenomen. Zulke documenten waren bij de GI’s zeer in trek, ook al mochten de soldaten ze zich op bevel van generaal Eisenhower niet toe-eigenen. Wat voor een zwerftocht het Himmler-‘archief’ heeft meegemaakt is voorlopig nog niet helemaal duidelijk. Er is zelfs sprake van dat de correspondentie op een rommelmarkt in Brussel te koop werd aangeboden en zo in Tel Aviv is beland. Daar belandde ze onder het bed van een joodse burger die ze in 2007 aan de vader van Vanessa Lapa verkocht.

Documentaire over Himmler-brieven

Vanessa Lapa heeft zich met haar Himmler-nalatenschap tot de Duitse krant ‘Die Welt’ gericht, die sedert zondag een week lang fragmenten uit de brieven publiceert. Lapa voltooit op dit moment de film ‘Der Anständige’ (de fatsoenlijke) over de Himmler-brieven. De documentaire wordt op 6 februari op de Berlinale in de Duitse hoofdstad getoond.

Lapa werkt samen met Katrin Himmler, een historica en kleindochter van een broer van Heinrich Himmler. Katrin Himmler is de schrijfster van ‘De gebroeders Himmler’ (Meulenhoff). Op dit moment werkt ze samen met de Berlijnse historicus Michael Wildt aan een becommentarieerde selectie van de Himmler-brieven (‘Himmler Privat. Briefe eines Massenmörders’) die binnenkort bij uitgeverij Piper verschijnt.

Rumst, Aerschot en Löwen

Katrin Himmler verleende ook haar medewerking aan de becommentarieerde editie van ‘Heinrich Himmlers Taschenkalender 1940’, verzorgd door Markus Moors en Moritz Pfeiffer en uitgegeven bij uitgeverij Ferdinand Schöningh in Paderborn (39,90 euro). Daarin is voortdurend sprake van Püppi, zijn dochter, Mami, zijn moeder, Mutti, zijn vrouw, en ‘der Führer’. De agenda puilt van de rode getallen waarachter Himmler het oorlogsverloop sedert 1 september 1939 in steekwoorden noteert en van de groene getallen waarachter hij dagelijks zijn lichaamsgewicht registreert. Op 30 augustus geeft Himmler in het concentratiekamp Oranienburg een persoonlijke rondleiding aan een groep Spaanse fascistische leiders. Eerder, op zaterdag 18 mei 1940, noteert hij enkele namen van steden waar hij langskomt: Antwerpen, Rumst, Löwen, Aerschot, Brüssel.

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content