Een oppositiebetoging die uit de hand loopt, tientallen doden in de straten van Kinshasa, en oorlogstaal van huidig president Joseph Kabila: in Congo stijgt de spanning naar het kookpunt. Volgens de grondwet moet Kabila over drie maanden opstappen, maar de verkiezingen die zijn opvolger moeten aanduiden, worden keer op keer uitgesteld. Hoe kijken de Belgische Congolezen naar de explosieve situatie in hun thuisland?
Tracy Tansia (26) in Brussel – Geboren in België.
‘Ik heb veel familie in Congo dus ik ben erg verontrust door wat er gebeurt, zeker nadat er bij de straatprotesten geweld is gebruikt en doden zijn gevallen. De situatie voor de bevolking in Congo moet dringend verbeteren: in Kinshasa leven veel mensen zonder water of elektriciteit, er is geen goed onderwijs en in Oost-Congo worden nog altijd vrouwen verkracht. Maar als de oude entourage blijft, is het vertrek van Kabila niet noodzakelijk dé oplossing. De nieuwe regering moet de corruptie stoppen, voor stabiliteit zorgen en Congo’s rijkdom inzetten voor de bevolking en niet voor zichzelf.
Dat er nog altijd geen datum voor de verkiezingen vaststaat, is op zijn minst vreemd. Het regime weet al sinds 2011 dat er eind dit jaar verkiezingen zouden komen. Het heeft dus tijd genoeg gehad.
Annie Bwatu (37) in Antwerpen – Woont sinds haar negende in ons land.
Wat er zal gebeuren, valt moeilijk te voorspellen. Ik hoop dat de minst gewelddadige weg wordt gekozen. De reactie van de internationale gemeenschap en België zal cruciaal zijn. Zij moeten het geweld veroordelen en de Congolezen steunen in hun democratisch proces.’
‘De bevolking heeft genoeg van Kabila en zijn pogingen om aan de macht te blijven. Ook bij de verkiezingen van 2011 was er sprake van fraude en wilden veel mensen dat hij vertrok. Dat er nu niet voldoende geld zou zijn om verkiezingen te organiseren wil ik nog geloven. Het geld wordt niet gebruikt om de situatie voor de bevolking te verbeteren, maar verdwijnt in de zakken van het regime. Na vijftien jaar Kabila is de toestand alleen maar verslechterd. Veel mensen hebben geen werk en moeten bijna leven als beesten. Jongeren hebben geen toekomst.
Patrick N’Siala Kiese (36) in Aalst – Was acht toen hij zijn vader volgde naar België.
Iedereen vreest dat de boel gaat ontploffen, de vraag is alleen wanneer. Maar veel Congolezen zijn bang, want het regime deinst er niet voor terug om mensen uit te schakelen. Ik vrees dat het land in chaos gestort zal worden. De internationale gemeenschap moet ingrijpen, Congo mag geen tweede Syrië worden.’
‘Iedereen wist dat de bom zou barsten als Kabila drie maanden voor het einde van zijn ambtstermijn zijn mandaat niet zou neerleggen. Toen hij in 2001, na de moord op zijn vader, aan de macht kwam, heeft de bevolking hem vijf jaar geduld. Pas in 2006 is hij echt verkozen. Maar bij de verkiezingen van 2011 heeft hij vals gespeeld. Dat er nu geen nieuwe verkiezingen worden georganiseerd, is een bewust manoeuvre. Dat voelen de mensen. Ze vrezen dat ze wéér met een dictator opgescheept zitten en komen op straat. Ze hebben niets meer te verliezen.
Hoe alles zal verlopen, hangt af van oppositieleider Etienne Tshisekedi en zijn mensen. Zij hebben de steun van veel Congolezen. Onderhandelen is niet meer mogelijk, want Kabila heeft duidelijk aangegeven dat hij niet weggaat. Als Tshisekedi oproept om tot het uiterste te gaan, vermoed ik dat Kabila er in december niet meer zal zijn: dan is hij gevlucht of gedood. Ik hoop wel dat we dicht bij een vreedzamer proces staan. Er staat een jonge, capabele generatie klaar.’
