Minister Vandeput heeft gelogen en wist al lang dat de F-16 mogelijk langer in dienst kon gehouden worden. Dat concludeert SP.A uit een email die de partij in handen kreeg. Vandeput zegt dat hij die mail niet gezien heeft en ook niet kan terugvinden.
De rook is nog niet opgetrokken in het F-16-dossier. SP.A schermde in de Commissie Defensie met een recent opgedoken email die volgens Kamerlid Dirk Van der Maelen moet bewijzen dat minister Steven Vandeput (N-VA) op 18 september 2017 op de hoogte werd gebracht dat de Belgische F-16’s, volgens de informatie die toen beschikbaar was, langer in de lucht konden blijven.
Vrijdag al haalde SP.A-voorzitter John Crombez het bestaan van de email aan tijdens het Grote Defensiedebat van Knack. Van der Maelen gaf vandaag meer details over de inhoud, maar weigerde het document beschikbaar te maken – ‘ik moet ook mijn bron beschermen’. De bestemmeling was Claude Van de Voorde, op dat moment al ex-kabinetschef van de minister, die zelf in CC toegevoegd was en de email dus ook ontvangen zou hebben. ‘Dus u hebt gelogen,’ besloot Van der Maelen. ‘Vervanging F-16, confidentieel’, zo luidde het onderwerp.
De onbekende afzender waarschuwt in de email dat er ‘onvoldoende basis’ is om over een eventuele vervanging van de gevechtsvliegtuigen te beslissen omdat het ‘perfect mogelijk is om onze F-16’s te upgraden’. Rudi Decrop – de klokkenluider in het dossier – en Harold Van Pee zouden de opdracht krijgen om een studie op te stellen, en intussen werd gewacht op ‘waarschijnlijkheidsberekeningen gemaakt door Lockheed Martin’.
Ik heb gezocht in mijn bestanden. Ik heb de email niet gevonden.
Minister Vandeput is zich van geen kwaad bewust. ‘Ik heb gezocht in mijn bestanden. Ik heb de email niet gevonden.’ Dat de email aan Van de Voorde gericht was, die toen al van het kabinet naar de militaire inlichtingendienst ADIV was overgestapt, zaait dan weer twijfel: ‘Het kan dus dat deze email niet eens is toegekomen. En naar welk adres van Steven Vandeput is die mail trouwens gestuurd,’ vroeg een zichtbaar geïrriteerde minister. De correspondentie dook ook niet op in de externe audit bij Defensie, waardoor het misschien zou kunnen dat die mail niet eens verstuurd is, voegde Vandeput nog toe.
De confrontatie tussen Vandeput en Van der Maelen werd steeds bitser. De minister heeft het parlement ‘belazerd’, zei de SP.A’er, en behandelt de Kamer als een ‘leugenpaleis’. Vandeput is de verdachtmakingen dan weer ‘beu’ en zegt dat Van der Maelen ‘zaken beweert waarvoor hij geen enkel bewijs heeft.’
Zo was de patstelling compleet: SP.A wil niet zeggen waar de email precies vandaan komt, de minister weet van geen email. CD&V-Kamerlid Veli Yüksel maande Van der Maelen aan om over de brug te komen. ‘U komt altijd roepen dat iedereen transparant moet zijn, dus ik vraag aan u ook om die informatie aan ons ter beschikking te stellen.’
De afzender wou Van der Maelen enkel duiden als iemand die hoger geplaatst was dan Rudi Decrop. Volgens een SP.A-woordvoerder zou het ook iemand met kennis van zaken zijn, iemand die betrokken was bij de opvolging van het dossier binnen Defensie. Tim Vandenput (Open VLD) wees erop dat het om een luitenant-generaal moet gaan, omdat hij in de email Van de Voorde – ook een luitenant-generaal – als ‘collega’ aansprak.
SP.A stelde nog voor om Van de Voorde onder ede te verhoren in de commissie, maar voorzitster Karolien Grosemans (N-VA) maakte duidelijk dat dat niet mogelijk is omdat het niet om een onderzoekscommissie gaat.
Vandeput rekent voor: verlenging met zes jaar 271 miljoen duurder
Bij het begin van de zitting had minister Vandeput al een uiteenzetting gegeven van wat hij geleerd heeft uit de hoorzittingen van de afgelopen weken. Het huidige plan is om de gevechtsvliegtuigen uit roulatie te halen vanaf 2023. Een erg lange levensduurverlenging van de Belgische toestellen is simpelweg geen optie, maar een verlenging met zo’n zes jaar eventueel wel. De onzekerheid daarover is echter aanzienlijk. Alle toestellen moeten voor dat scenario uitgerust zijn met systemen om de slijtage in detail te monitoren. ‘Het zal snel 2020 moeten zijn eer we met die metingen kunnen starten.’ Aangezien volgens Lockheed Martin minstens drie jaar gemeten moet worden, weten we pas in 2023 of een korte verlenging mogelijk is.
Bovendien zou die optie volgens de gehanteerde berekeningen 271 miljoen euro meer kosten dan een vervanging vanaf 2023. Financieel is er dus ‘geen incentive om een beslissing uit te stellen,’ aldus Vandeput. ‘Het moment om te beslissen is echt wel gekomen.’
De minister wees er ook nog op dat de structurele problemen met de F-16’s hand over hand toenemen. De zogenaamde cracks, de barsten in de structuur, vormen een groeiend probleem, waardoor steeds meer delen van het vliegtuig rigoureus gecontroleerd moeten worden. Werd er in 2008 nog op 30 plaatsen gemeten, in 2017 was dat getal al opgelopen tot boven de 140.
De technici van Lockheed hadden in de hoorzittingen al duidelijk gemaakt dat geen enkel land langer dan de voorziene levensduur had gevlogen met toestellen die zo oud zijn als de Belgische, zo bracht Vandeput in herinnering. De implicatie was duidelijk: hoe langer we met de toestellen vliegen, hoe groter de kans dat er problemen opduiken die Lockheed Martin zelf niet voorzien had.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
