‘Politieke leiders moeten in een crisis doen waarvoor ze verkozen zijn: noodzakelijke beslissingen nemen én verdedigen, ook als dat onpopulaire beslissingen zijn. De federale en Vlaamse regeringsleiders doen dat. Maar het is jammer dat sommigen deze communicatie voor eigen politiek gewin verstoren’, schrijven Maurits Vande Reyde en Willem-Frederik Schiltz.
De coronacijfers zijn ronduit dramatisch. We staan er op dit moment slechter voor dan bij de start van de lockdown in maart. Het Overlegcomité – waarin alle regeringen vertegenwoordigd zijn – moest afgelopen vrijdag optreden en verregaande maatregelen nemen om erger te voorkomen. Dat is een kwestie van verantwoordelijkheid nemen in het algemeen belang. Zoals premier De Croo zei, moeten we nu ingrijpen om levens te redden, de zorg in onze ziekenhuizen te vrijwaren, de scholen open te houden en onze economie te laten draaien.
Wanneer er zware beslissingen genomen worden zoals een sluiting van de restaurants en cafés, is het belangrijk om die eensgezind uit te dragen én te verdedigen tegenover de burgers. De bevolking krijg je pas mee in moeilijke beslissingen wanneer ze voelen dat er een noodzaak en duidelijk plan achter zit. Een noodzaak en plan waarvan iedereen rond de tafel overtuigd is. Je moet vervolgens de moed hebben om er ondubbelzinnig over te communiceren. Hoe hard het ook binnenkomt. In militaire termen noemen ze dat “embrasing the suck“, ofwel: omarm de ellende. Het heeft geen enkele zin je schaarse communicatiepijlen te verspillen met “kon”, “zou”, of “als ik het alleen zou doen dan”,…
Wie moeilijke beslissingen niet durft te verdedigen, heeft in de politiek niets te zoeken.
Helaas is dat wat er gebeurde. Vlaams minister-president Jan Jambon, aanwezig op het Overlegcomité, verdedigde met verve de gezamenlijke beslissing. Alle hulde daarvoor. Dat is waarvoor we politieke leiders verkiezen. Maar het is zo jammer dat sommige politici niet hetzelfde doen. Met tweets als ‘ik krijg dit niet uitgelegd’ (van Zuhal Demir, nvdr.) , of uitspraken als ‘ik vind die beslissing heel moeilijk te vatten, heel moeilijk te begrijpen’ (van Bart De Wever, nvdr.), sloven zij zich integendeel uit om de beslissingen toch maar niet uit te leggen. Met alle respect: als je een beslissing die je zelf neemt niet uitgelegd krijgt, wat doe je dan in de politiek? Dit is een kortzichtige electorale berekening en bovenal een gebrek aan politieke moed. En politiek is geen ponykamp.
Wie heeft daar in godsnaam ook een boodschap aan? Dit weekend hebben we op ons lokaal niveau contact gehad met heel wat ondernemers in de horeca. Op geen enkel moment kwam het in ons op om te zeggen dat we het anders gedaan zouden hebben. Waarom zouden we ook? Voor de horeca verandert dat niets. De schaarse sympathie die je er eventueel bij die éne barvrouw mee gewonnen zou hebben, verdwijnt in het niets bij de grote ondermijning van onze eigen boodschap. We moeten de horecamensen nu uitleggen dat zij niet met de vinger worden gewezen, maar dat we alle niet-essentiële sociale contacten fors moeten inperken om een ramp te voorkomen. En dat we hen met een stevig steunpakket zo goed mogelijk gaan bijstaan.
Beslissingen nemen van die omvang is aartsmoeilijk. De ministers die ze genomen hebben beseffen heus wel hoe enorm de impact is voor wie getroffen wordt. En uiteraard wordt er gewikt en gewogen, gediscussieerd, moet er plaats zijn voor verschillende meningen. Maar op een bepaald moment moeten er knopen worden doorgehakt. Wanneer je naar buiten komt met een gezamenlijke beslissing “stick to your guns”, zoals dat heet. Dan kan je niet terugkrabbelen.
De geschiedenis toont keer op keer hoe het moet. Neem bijvoorbeeld Roosevelt, Churchill of in deze covid19-crisis de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern. Verschillende stijlen, één ding gemeenschappelijk: ze durfden een onpopulaire boodschap communiceren. Eén van opofferingen op korte termijn voor het algemeen goed op de lange termijn. Hoe je dat doet – in stijl, vorm, overtuiging, met of zonder powerpoint – is minder van belang. De belangrijkste stap is: dúrven.
Roosevelt overwon er de depressie mee, Churchill de oorlog. En Ardern triomfeerde deze week bij de verkiezingen. Dat maakt hen verre van heilig of ongenaakbaar. Nieuw-Zeeland is een dun bevolkt eiland. Voor hetzelfde geld kreeg ze de crisis niet onder controle en werd ze afgeserveerd. Durven is geen winnend ticket naar politiek succes. Niet durven als leider in crisistijden is echter wél een garantie op een nederlaag. Nu het land opnieuw door een zware periode gaat, beseft de ganse politiek hopelijk dat het “country first” is en de jacht op kiezers best even achterwege blijft.
Maurits Vande Reyde en Willem-Frederik Schiltz zetelen voor Open VLD in het Vlaams parlement.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier