Gezinsbond

‘Wat langer thuis na een geboorte: is dat te veel gevraagd op een loopbaan van meer dan 40 jaar?’

Gezinsbond Vereniging die belangen van gezinnen wil verdedigen in Vlaanderen en Brussel

‘Zowel vaders als moeders snakken naar meer tijd rond de geboorte van een kind’, schrijft Elke Valgaeren van de Gezinsbond. De organisatie pleit voor een regeling rond ouderschapsverlof die beter aangepast is aan de realiteit.

Op blogs, kranten en sociale media lezen we regelmatig noodkreten van jonge gezinnen die meer tijd willen rond de geboorte van een kind. Maar deze kreten vinden niet overal begrip. Is hun vraag niet overdreven? De huidige duur van moederschapsrust is toch lang genoeg? Er zijn toch genoeg vormen van verlof? En Vlaanderen kent toch een goed systeem van kinderopvang? Waarom willen gezinnen dan nog meer?

‘Wat langer thuis na een geboorte: is dat te veel gevraagd op een loopbaan van meer dan 40 jaar?’

De Gezinsbond trekt de kaart van de gezinnen en steunt hen in hun vraag naar meer tijd rond de geboorte van een kind. En wij doen dit niet zo maar. De vraag naar meer gezinstijd na geboorte was de meest opvallende vaststelling van een grootschalige bevraging die wij dit voorjaar organiseerden bij jonge ouders. Wij polsten naar hun ervaringen met moederschapsrust en geboorteverlof bij de geboorte van hun jongste kindje. Er kwamen meer dan 6.000 reacties: 5.399 moeders en 654 vaders en meemoeders.

De huidige moederschapsrust is (veel) te kort, een opdeling biedt geen soelaas voor jonge gezinnen

“De geboorte van een kindje zou moeten de mooiste periode zijn in je leven, maar i.p.v. zorgeloos te kunnen genieten van je kindje moet je al direct beginnen rekenen hoeveel dagen tegen dat je je kleine baby’tje al weer moet afgeven.” (mama uit de bevraging)

De moederschapsrust is te kort. Dat zeggen de meeste ouders van ons onderzoek. En niet zo maar te kort, maar véél te kort. In cijfers: dat zeggen meer dan 90% van de mama’s en drie vierde van de papa’s, ongeacht hun sociaal statuut.

Eerlijk is eerlijk: minder dan 10% van de mama’s zegt dat de moederschapsrust lang genoeg is. Eén mama zegt zelfs dat het voor haar gerust wat korter mocht zijn. Ze liep thuis de muren op, alleen met een baby.

Biedt het recente voorstel van Open VLD dan een oplossing voor jonge gezinnen? Volgens dat voorstel kunnen moeders na de geboorte van hun kind een deel van hun moederschapsrust afstaan aan hun partner. Dat zou volgens voorzitster Gwendolyn Rutten goed zijn voor de kansen van vrouwen op de arbeidsmarkt en de participatie van mannen in huishouden en opvoeding bevorderen. De Gezinsbond, en vele anderen met ons, is van een andere mening. Ter verduidelijking: niet het streven om vaders meer tijd te gunnen, krijgt kritiek, wel de idee dat moeders tijd afgeven van hun nu al kostbare en te korte tijd. Dus daar wringt het schoentje: iets delen waar je al weinig van hebt, maakt de situatie er niet gemakkelijker op.

Meer dan genoeg argumenten om te pleiten voor een langere moederschapsrust

Veel mama’s zoeken oplossingen om hun moederschapsrust te verlengen. Slechts één op vijf moeders gaat direct na de moederschapsrust terug aan het werk. Ouderschapsverlof, onbetaald verlof, wettelijke verlofdagen worden ingezet om een verlenging van de moederschapsrust mogelijk te maken. Veel moeders gebruiken dit ook, maar helaas lukt dat niet voor iedereen die dat wil. Soms is het financieel niet haalbaar, heeft de moeder er geen recht op of staat de werkgever er negatief tegenover. Verlof nemen net na de geboorte betekent echter ook minder verlofmogelijkheden later op het jaar of wanneer de baby ouder wordt.

De moeders uit ons onderzoek geven verschillende motieven waarom ze de duur van de moederschapsrust te kort vinden. Heel vaak verwijzen ze naar de aanbeveling om zes maanden borstvoeding te geven. Indien mogelijk nemen ze daarvoor extra verlof. Maar soms geven ze ook aan dat ze vroeger gestopt zijn met borstvoeding omdat ze terug aan het werk moesten. Melk afkolven op het werk tijdens borstvoedingspauzes blijkt voor veel vrouwen geen haalbaar alternatief te zijn. Daarnaast zijn er nog heel wat andere redenen waarom moeders niet direct terug aan de slag kunnen of willen gaan: geen plek in de kinderopvang, medische complicaties die een groot deel van de moederschapsrust opslorpen, nood aan meer tijd om een band met de baby op te bouwen en een evenwicht als gezin te vinden, voor een beter welzijn van de baby, emotionele weerstand om een heel jonge baby toe te vertrouwen aan een opvanginitiatief…

Ook het geboorteverlof is veel te kort. Vaders en meemoeders willen een grotere rol in de opvoeding van hun kinderen

“Het is heel zwaar als je al een schoolgaand kind hebt en je dan met een pasgeboren kind elke dag ’s morgens en in de namiddag naar de school moet. Je partner langer thuis hebben, helpt om je baby de tijd te geven zelf zijn ritme te vinden en geeft mama langer tijd voordat ze een vaste routine moet vinden.”

(mama uit de bevraging)

“Het is belangrijk voor de hechting van de baby om in de eerste weken ook veel tijd met de papa door te kunnen brengen.”

(papa uit de bevraging)

De overgrote meerderheid van zowel de moeders (93%) als de partners (84%) vindt ook dat het geboorteverlof te kort is. De huidige duur is 10 dagen. De vaders en meemoeders geven dezelfde soort argumenten om te pleiten voor een langer geboorteverlof als de mama’s voor een langere moederschapsrust. Met uitzondering van borstvoeding natuurlijk. Ze willen hun partner beter kunnen bijstaan na een keizersnede, bij medische complicaties of bij de geboorte van een meerling. Bij een langere ziekenhuisopname van de baby betreuren ze dat hun geboorteverlof al om is wanneer de baby eindelijk naar huis mag. Ook vinden zij het belangrijk een band kunnen opbouwen met de baby. Het geboorteverlof is daar nu te kort voor, aldus de vaders en meemoeders.

Een uitbreiding van de moederschapsrust en het geboorteverlof erkent de noden van een hedendaags jong gezin

De bevraging van de Gezinsbond, maar ook meer en meer onderzoek, toont aan dat het eerste levensjaar en zelfs de zwangerschapsperiode cruciaal zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Experten van Unicef stellen dat jonge kinderen tijdens het eerste levensjaar zoveel mogelijk één op één gestimuleerd moeten worden. Dit hoeft niet te betekenen dat de moeder deze rol opneemt, ook de vader of meemoeder kan dit doen. Of een zeer goede vorm van kinderopvang, waar een begeleider maximum 1 tot 3 baby’s onder zijn of haar hoede heeft. De huidige kinderopvang beantwoordt hier momenteel niet aan.

‘Het beleid moet aansluiten bij wat gezinnen nodig hebben.’

Een samenleving evolueert, noden van gezinnen veranderen. Een (pro)actief beleid zoekt naar doeltreffende oplossingen voor deze noden. Meer gendergelijkheid is een belangrijk streven, maar dan wel op zo’n manier dat het aansluit bij wat gezinnen nodig hebben. De resultaten van onze bevraging tonen heel duidelijk aan dat moeders én vaders op dat belangrijk transitiemoment in hun leven meer tijd nodig hebben. Op een intensieve loopbaan van meer dan 40 jaar is dat niet teveel gevraagd. De Gezinsbond pleit dan ook voor meer tijd voor moeders én vaders. Concreet vragen wij een reële verlenging van de huidige duur van de moederschapsrust en het geboorteverlof.

Met een opdeling van de huidige moederschapsrust kunnen wij niet akkoord gaan. Dat voorstel schiet zijn doel voorbij. Bij een verlenging van de moederschapsrust en het geboorteverlof, in combinatie met een gezinsvriendelijke werkvloer, vaart iedereen wel. Het gezin, de werkgever, de overheid, de ganse samenleving. Een strategie die de Gezinsbond vaker zou willen terugzien in beleidsbeslissingen.

(Elke Valgaeren is dienstchef van de studiedienst van de Gezinsbond)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content