‘Ware sterkte ligt in kalm blijven, verschillen aanvaarden en vergeven. Niet in om ter hardst terugslaan’

De zaak-Eddy Demarez gaat grotendeels voorbij aan wie afstand houdt van de (sociale) media. Sigrid Spruyt volgt die niet. ‘Maar wat mij bereikt, vind ik zo gortig dat ik mijn ex-collega te hulp wil komen.’

Voor alle duidelijkheid: dat betekent niet dat ik het met hem eens ben, integendeel. Vooroordelen en hokjesdenken zie ik als een van de grote oorzaken van wat er misloopt. Maar je kan ze niet met wortel en tak uitroeien en bovendien is geen mens er volledig vrij van.

Ik hou allerminst van vooroordelen. Wel veel van mannen. En vrouwen. Wat geaardheid betreft zijn slechts weinig mensen 100% homo of hetero, degenen die het luidst roepen nog het minst. Meestal is hun gedrag ingegeven door angst: mannenangst voor vrouwen is welbekend, zeker voor degenen die niet seksueel gedomineerd kunnen worden zoals lesbiennes. Het is angst gemengd met curiositeit en frustratie. Of zich bedreigd voelen.

Ook de Belgian Cats voelen zich bedreigd, en beledigd, en ook zij hebben angst: die voor wat ‘men’ van je vindt of zegt. Ik voel met hen mee maar je kan niet iedereen plezieren en je moet daarboven staan, niet afglijden in wraak en je laten gebruiken door haatzaaiers. Wat hier gebeurt is totaal buiten proportie. Het is massahysterie en opbod in ‘schandaal’ roepen, zonder enige tegenstem, zo zegt een goeie vriend uit de pers me.

Mij lijkt het belangrijk dat die tegenstem komt van een vrouw, om verdere polarisering tegen te gaan, want die is het échte probleem. Polarisering en immer toenemende onverdraagzaamheid, bij iedereen, ook tussen mannen en vrouwen. Zero tolerance. Van elk gebaar of geluid. De waan van onbevlektheid. Waarbij vergeten wordt wat we in de kerk zien: als je alles onderdrukt, krijg je de meest verwrongen uitspattingen. Schandpaal en heksenjacht, vroeger op vrouwen en homo’s, nu mannen en hetero’s. Het kan verkeren. Maar we blijven wel even verkeerd bezig: extreem doorslaand naar dezelfde breekhamer.

Ik reageer uit medeleven met Eddy omdat ik weet wat het is om alleen in zo’n modderstroom te staan. Hopelijk blijft hij in zijn bubbel, zoals ik begin 2019 toen de rioolpers zich op Dagboek van een anker stortte. En ik reageer omdat HLN mij bestookt. Of Eddy ‘Bronstige Bonobo’ is, een personage uit mijn boek, en of ik wil getuigen over ‘het mannenbastion bij Sporza?’. Ze zoeken ‘2 à 3 dames die daar anoniem over willen vertellen’. Waanzin. Wat ik wil? Een aantal misverstanden uit de weg ruimen:

Dagboek van een anker gaat niet over Bronstige Bonobo. Het gaat over de media die een grote rol spelen in het doordraaien van onze wereld, wat deze ontspoorde zaak eens te meer bewijst. Wie het boek las, weet dat. Niet wie voortgaat op de wanstaltige vervorming ervan door de rioolpers.

Bronstige Bonobo had niets te maken met #MeToo of ongewenste seksuele intimiteiten. Alsof seks per se negatief is en de vrouw een slachtoffer. Velen van ons, ook vrouwen, zijn oversekste dieren, zoals bij uitstek bonobo’s. Daarom was die bijnaam gekozen, voor een aantrekkelijke en vakbekwame sportcollega met wie ik graag en prima samenwerkte.

Eddy Demarez is niet Bronstige Bonobo. Wel een bekwame sportcollega met wie ik prettig samenwerkte, zoals indertijd met de hele sportredactie, op één man na, niet Bronstige Bonobo, en ook niet Eddy (En nee, geen Karl/Carl). En dat had niets met seks te maken, maar alles met vakbekwaamheid.

Eddy heeft geen professionele fout gemaakt. Hij is net een commentator naar wie je nog kon luisteren. Hij is onvoorzichtig geweest, slordig, en heeft dus foute humor, maar zo zijn er nog. Eddy sprak privé, dacht hij, waande zich veilig. Het is zoals wanneer je vroeger iets hatelijks over iemand zei die dan plots achter jou bleek te staan. Om door de grond te zakken, maar er zijn ergere dingen. In dit geval werd het onmetelijk uitvergroot, een nachtmerrie die je niemand toewenst. Big Brother is overal, in beeld en klank, en kent geen genade. De ijzeren vuist, vroeger van de lynchende meute, nu de media. En van wie erin trapt, in het gestook. Eddy moet ontslagen worden? Dit is geen halszaak. Eddy is geen crimineel, maar een bange man.

Waar gaat dit over? Het gaat over bedenkelijke humor en mensen afrekenen op hun fysiek. Da’s een sport van velen. Bij Sporza zijn ze sowieso op fysiek gefocust. En levenslustig. Er mag al eens gelachen worden. We houden wel van platvloerse humor bij FC De kampioenen of gevierde stand-up comedians? Fijn beschouwd is de hele zaak zelf een mop, een blooper, maar dat lijkt iedereen te ontgaan, zeker alle betrokkenen, voor wie het pijnlijk is, aan beide kanten, en alle anderen gooien alleen olie op het vuur.

Het gaat erover dat iemand -onbedoeld neem ik aan- is afgeluisterd, en dat die kijkkastpop ineens een mens blijkt te zijn, een met stereotiepe denkbeelden over de seksen. Welja, presentatoren zijn mensen, geen robots noch heiligen. Als alle bv’s die niet zijn zoals je dacht, perfect, correct of zuiver, moeten ophoepelen, wat zou er overblijven? Willen we een fatsoens- of zedenpolitie installeren? De VRT is geen klooster. En wij zijn de USA (nog) niet, waar iedereen op de duur wel van platstiek lijkt, maar waar ze wel monsters creëren als Trump, van wie de walgelijkste uitspraken dagelijkse kost waren, ook op de VRT.

Opnieuw: polarisering in de hand werken is een van de grote problemen van de omroep en de media, niét dat het een mannenbastion zou zijn. Ik heb het nog gekend, het mannenbastion, toen ik er begon, ruim dertig jaar geleden, seksistische bazen incluis. Eddy is iemand van de werkvloer. Een goeie werker. Ja toch?

Het siert de huidige directie dat ze afstand neemt van zijn uitschuiver maar het zou mooi zijn om personeel niet ogenblikkelijk af te vallen. Weer uit angst: die voor gezichtsverlies. En het besef dat tv mensenwerk is. Eddy is wat steun waard. Zijn lachen met geaardheid, waar niemand zaken mee had: het doet er niet toe, zijn fysieke voorkeur evenmin. Die zegt trouwens niets over sportief respect: de Belgian Cats zijn top, de trots van velen, man en vrouw, en wie weet ook Eddy. Alleszins hangt hun waarde niet van hem af, laat staan hun gevoel van eigenwaarde. Misschien moeten ze eens samen op café gaan. Ik heb ooit ook nog achter de toog gestaan: een goeie leerschool in wereldwijsheid en weerbaarheid. Waar is die gebleven? vraag ik mij af, ook als Dolle Minadochter die geleerd heeft om haar mannetje te staan en voor zichzelf op te komen. We lijken een maatschappij van kasplantjes of kleuters geworden.

Ware sterkte ligt in kalm blijven, verschillen aanvaarden en vergeven, niet in om ter hardst terugslaan.

Nadenken en begrijpen is niet verboden, empathie evenmin. Je niet laten opjutten is de betere keuze, een uitgestoken hand weigeren niet.

Mannen en vrouwen zijn niet elkaars vijanden, maar vrienden. We zitten allemaal in dezelfde boot. Als hij vergaat door het klimaat zal niemand naar onze kleur, godsdienst of geslacht vragen, of naar welke smaak dan ook. Kunnen we ophouden met grenslijntjes te trekken in de schuur die in brand staat? Niemand heeft daar belang bij, tenzij een bepaalde pers die er enkel op uit is om mensen tegen elkaar op te zetten. Achterbaks. Dát is het probleem, niet Eddy. Hij heeft recht op zijn eigen opvattingen, en zolang zijn (voor)oordelen niet afstralen op zijn werk is er niets aan de hand. Hij heeft geen ‘uitspraken gedaan’, wou niets uiten, publiek. Hij werd afgeluisterd, dat is toch ook niet netjes? Dat zou iedereen wel eens zuur kunnen opbreken. We zijn allemaal loslopend wild, voor de sensatiepers, negativisten.

De VRT zegt het positief te willen houden. Dat zou hartverwarmend zijn. Straffen en de zaak mee opblazen hoort daar niet bij.

Eddy, hou je taai, net als Sporza en de Belgian Cats (wees niet zo onzeker). En iedereen: ze na is kalm.