Ligt het cordon sanitaire aan diggelen? N-VA’ers als Bart De Wever, Theo Francken en Zuhal Demir zijn bereid te luisteren naar het Vlaams Belang. Een staaltje politieke strategie. Maar een en ander heeft ook te maken met het partijprogramma van Tom Van Grieken.
‘Beste 18 procent.’ De open brief van tv-maakster Elke Neuville aan de Vlaams Belang-kiezers doet de ronde op sociale media en tal van nieuwswebsites. In de brief stipt ze aan waarom de keuze van de 18 procent Vlaams Belang-kiezers niet de juiste was. Waarom hun proteststem veel meer onheil met zich meebrengt dan ze zich hadden kunnen voorstellen.
Op het ogenblik dat de brief viraal gaat, sluiten prominente N-VA’ers als Bart De Wever, Theo Francken en Zuhal Demir de deur uitdrukkelijk niét voor het Vlaams Belang. Zelfs oudgedienden als Miet Smet (CD&V) willen luisteren naar wat Tom Van Grieken te vertellen heeft. Het cordon sanitaire lijkt fragieler dan ooit.
1.0Ik ben tegen dat cordon. Eerst luisteren. Ik wil concrete voorstellen geen populistisch gezever.theofrancken1https://www.instagram.com/theofrancken139476444082053314356235642073_3947644408Instagramhttps://www.instagram.comrich658
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Die twee elementen botsen. Hoe kan een partij die volgens Neuville tegen migranten, abortus en euthanasie en vóór de doodstraf is, nog maar aanspraak maken op een plaats aan de onderhandelingstafel?
Dat Vlaams Belang op heel wat punten een aangebrand voorstel formuleert, is een understatement.
Het verhaal is complexer dan het lijkt. Eerst en vooral gingen we op 26 mei stemmen voor drie bestuursniveaus: Vlaams, federaal, Europees. Tot afgrijzen van verschillende mensen – van fervente Vlaams-nationalisten tot oud-journalist Walter Zinzen – zorgt die driedubbele stembusgang ervoor dat de grenzen tussen de beleidsdomeinen vervagen.
De federale bevoegdheid van fiscaliteit, bijvoorbeeld rond de salariswagens, wordt zo op een hoopje gegooid met milieudoelstellingen op Vlaams niveau. De ziekenhuisfinanciering – opnieuw federaal – wordt in een mond genoemd met jeugdwelzijn, wat Vlaamse materie is.
De vraag is dan ook in welke mate de kiezer op zondag een weldoordachte beslissing nam per beleidsdomein. De kleine verschillen tussen de uitslagen op Vlaams en federaal niveau doen vermoeden dat die bekommernis amper heeft gespeeld.
De samenvallende verkiezingen zorgen er eveneens voor dat de verkiezingsprogramma’s van de partijen geen onderscheid maakten tussen de Vlaamse en federale beleidsdomeinen. Onderwijs, migratie, cultuur, defensie: het stond er allemaal in.
Dat Vlaams Belang op heel wat punten een aangebrand voorstel formuleert, is een understatement. Toch valt meteen op dat Neuville het alleen maar heeft over federale materie.
Chemische castratie
De tv-maakster begint haar betoog met de doodstraf – wat strikt genomen federaal wordt geregeld. Boegbeeld Filip Dewinter heeft zich in het verleden al voorstander getoond. Maar de herinvoering van de doodstraf staat niét in het verkiezingsprogramma.
De mogelijkheid tot chemische castratie ligt opnieuw in de sfeer van justitie en is federale materie. ‘De rechter moet chemische castratie kunnen opleggen’, zo schrijft de partij. Kleine kanttekening: ook de MR van Charles Michel is voorstander van deze maatregel in het geval van verkrachters en pedofielen.
Het voorstel staat weliswaar niet in het MR-verkiezingsprogramma, maar de ontslagnemende premier legde zijn standpunt op tafel tijdens het voorzittersdebat van 22 mei op de RTBF. ‘De rechter moet dit geval per geval kunnen beslissen’, aldus de regeringsleider.
De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd is iets wat Vlaams Belang, Open VLD en N-VA toejuichen.
Dan abortus en euthanasie. Vlaams Belang staat bekend als een ethisch conservatieve partij, maar van een inperking is geen sprake. Hoe dan ook gaat het opnieuw om federale materie.
De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd is iets wat Vlaams Belang, Open VLD en N-VA toejuichen. Het programma klinkt bovendien gematigd: ‘Voor 50-plussers behouden we de onbeperkte werkloosheid in de tijd’, zo staat er. De uitholling van de vakbonden wordt mogelijk gemaakt door het voorstel om hen niet langer werkloosheidsuitkeringen te laten betalen.
Daarnaast heeft de open brief het over minder samenwerking met Europese staten. Het klopt dat het Vlaams Belang een anti-EU-partij is. In lijn met de ideeën van Marine Le Pen wil de partij evolueren naar een ‘Europa van naties’. ‘Het Vlaams Belang staat uiteraard open voor internationale samenwerking en mondiale ontwikkelingen, maar wil dat staten en volkeren zelf het laatste woord houden inzake hun beleid en verplichtingen’, aldus het programma.
Tot slot wil de partij de versoepeling van de wapenwet, aldus Neuville. Ook dit punt staat niet in het programma. Maar het klopt wel dat de partij niet vies is van een lik-op-stukbeleid, dat – opnieuw – vooral gebezigd wordt door Filip Dewinter. In de partij heerst ook een klimaat van zelfverdediging. De stijging van het aantal leden bij schietclubs juicht ze toe.
Smak geld
Naast die punten zijn er nog de grote lijnen: een immigratiestop, de ‘de-islamisering’ (zoals de erkenning van de islam intrekken) en Vlaamse onafhankelijkheid.
Punt per punt federale materie. Dat doet de vraag rijzen of Vlaams Belang strikt genomen een radicale partij is op Vlaams niveau.
Het meest aangebrande van het partijprogramma is dat het Vlaams Belang veelal kijkt naar migratie als oorzaak van bijna alle problemen.
Op het vlak van de budgettair zware Vlaamse beleidsdomeinen – onderwijs, welzijn en mobiliteit – is het beeld gemengd.
De meest opvallende standpunten voor onderwijs zijn de afschaffing van de ‘multiculturele indoctrinatie of het goedpraten van religieus extremisme’ en de invoering van ‘burgerschap’ in de eindtermen.
Op welzijn legt de partij een smak geld op tafel om te investeren in onder meer rusthuizen en om alle wachtlijsten weg te werken. Daarmee zit de partij op ongeveer dezelfde lijn als de socialisten van SP.A, die van ‘zorgzekerheid’ een speerpunt maakten in de campagne.
Vlaams Belang wil wel de buitenlandse eigendommen en vermogens van immigranten in kaart brengen. ‘Bijstands-, kinderbijslag- of sociale woningfraude door allochtonen die buitenlandse eigendommen hebben, blijft bijna steeds onbestraft bij gebrek aan controle-initiatieven’, zo staat er.
Dat vertaalt zich eveneens in het omstreden standpunt om ‘enkel vreemdelingen die minstens acht voorbije jaren legaal in ons land hebben verbleven en minstens drie jaar gewerkt hebben, toegang te geven tot een sociale woning’.
Qua mobiliteit wil het Vlaams Belang fors investeren in openbaar vervoer, en tegelijkertijd het rekeningrijden afremmen. De partij wil buitenlanders laten betalen voor het gebruik van onze wegen, maar dat was eveneens een N-VA-voorstel.
‘Vlaanderen is vol’
Het meest aangebrande van het partijprogramma is dat het Vlaams Belang veelal kijkt naar migratie als oorzaak van bijna alle problemen. ‘De overbevolking, de stadsvlucht, de aanslag op de open ruimte en zelfs het fileprobleem staan allemaal in meer of mindere mate in een bepaalde relatie tot het immigratievraagstuk. Een beleid dat onze schaarse open ruimte beschermt en een goede ruimtelijke ordening nastreeft, moet werk maken van het stoppen van de massa-immigratie. Vlaanderen is vol!’
Van de kamperende ouders aan de schoolpoort, tot de betaalbaarheid van de pensioenen: het heeft allemaal iets te maken met nieuwkomers.
Die radicale taal zorgt nog steeds voor afkeer bij andere partijen en houdt het cordon in stand. Denk maar aan het ranzige voorstel om ‘dringende medische hulp voor illegalen te beperken tot levensbedreigende situaties en te koppelen aan repatriëring’.
En wat te denken van het voorstel om ‘fors te besparen in het integratiebeleid’? Die Vlaamse bevoegdheid moet compleet hervormd worden, aldus de partij. ‘Enkel projecten die de aanpassing ten goede komen – die bv. de allochtone meisjes beschermen tegen uithuwelijking of inzetten op de kennis van het Nederlands – mogen nog gefinancierd worden’, zo staat er.
Maar ondanks die uiterst twijfelachtige standpunten op Vlaams beleidsdomeinen, liggen de echt onverzoenbare en gewoonweg onhaalbare standpunten op federaal niveau.
Verkiezingen 2019
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
