De N-VA doet er alles aan om de lokale verkiezingen op het federale niveau te tillen, terwijl de andere partijen de lokale kaart blijven trekken. Wat schuilt daarachter?
Wie het heeft over het streven naar politieke macht komt al snel uit bij Niccolò Machiavelli (1469-1527). Hij schreef met Il Principe een handleiding over hoe je een succesvol politicus kunt worden, doorgaans samengevat in één zin: ‘Het doel heiligt de middelen.’ In het net verschenen, vermakelijke boek Bella Figura van Joost Houtman en Philip Roose over Italië en de Italianen wordt er fijntjes op gewezen dat die zin helemaal niet voorkomt in het werk. Voor beter politiek advies raden beide auteurs Machiavelli’s tijdgenoot en vriend Francesco Guicciardini (1483-1540) aan. Zijn Ricordi werd vorig jaar voor het eerst in het Nederlands vertaald. Een van zijn bekendste overpeinzingen luidt: ‘Het is een grote dwaling om in algemene en absolute bewoordingen – of anders gezegd: volgens een vaste regel – over de zaken van de wereld te spreken. Ze kennen bijna allemaal afwijkingen en uitzonderingen omdat omstandigheden variëren, en die kunnen niet aan de hand van een en dezelfde maatstaf beoordeeld worden.’
De campagne die N-VA voert voor de lokale verkiezingen is van een heel andere allure dan die van de andere partijen.
Bart De Wever vindt Il Principe van Machiavelli een ‘overschat boek’, zo schreef hij twee jaar geleden in De Morgen. En wie Il Principe reduceert tot ‘het doel heiligt de middelen’ doet het boek ‘oneer’ aan, aldus de N-VA-voorzitter. ‘Machiavelli roept vragen op waarmee elke moderne politicus wordt geconfronteerd. Moet een heerser hervormen of het status quo bestendigen? Is een spaarzaam beleid te verkiezen boven vrijgevigheid? Is het beter geliefd te zijn dan gevreesd? Moet je, om zaken te kunnen realiseren, dingen doen die je principieel afkeurt? En nu komt de teleurstelling: Machiavelli geeft nooit klare antwoorden. Hij spreekt zichzelf voortdurend tegen. Hij raadt aan om te dingen naar de volksgunst, en stelt een paar pagina’s verder doodleuk dat wie bouwt op het volk fundamenten legt in modder. En zo onthulde Machiavelli de ambivalentie van de politiek’, noteerde De Wever. ‘Alles hangt af van steeds wijzigende omstandigheden.’ Zo komt ook hij uit bij Guicciardini, zonder zijn naam te noemen.
Nog vier maanden scheiden ons van de lokale verkiezingen, en de campagnes zijn begonnen. Lokale CD&V’ers gaan van deur tot deur op zoek naar de prioriteiten in de gemeente. De plaatselijke Open VLD-kandidaten hebben borden met de slogan ‘Gewoon doen’ tegen het raam hangen. Groen en SP.A spelen het spel ook lokaal. De socialisten zelfs zo extreem dat ze bijvoorbeeld in Oostende, toch de stad van voorzitter John Crombez en boegbeeld Johan Vande Lanotte, niet onder de vlag SP.A kandidaat zijn maar wel met een ‘Stadslijst’. Of zou het kunnen dat ze niet erg geloven in de wervingskracht van de naam SP.A? Dat voorzitter Crombez de voorbije weken met blijkbaar vervalste e-mails minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) ten val wilde brengen, draagt alvast niet bij tot de geloofwaardigheid van de partij.
De N-VA hoopt met algemene thema’s en het mobiliseren van Vlaamse en federale kopstukken een belangrijke slag te slaan bij de lokale verkiezingen
De N-VA gooit het over een andere boeg: zij voert een nationale campagne met thema’s zoals veiligheid en identiteit. Dat werd afgelopen zaterdag onderstreept toen staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken en minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon samen met onder andere minister-president Geert Bourgeois in Oostende, Brugge, Roeselare, Kortrijk en Gent handjes gingen schudden en selfies lieten nemen. Een gepimpte gele tourbus brengt de N-VA-kopstukken deze weken naar alle Vlaamse provincies, en houdt daarbij halt in 22 steden. De lokale mannen en vrouwen die voor de andere partijen de stemmen moeten halen worden weggeblazen.
De N-VA staat in de steden en gemeenten nog niet overal even sterk, en hoopt met algemene thema’s en het mobiliseren van Vlaamse en federale kopstukken een belangrijke slag te slaan bij de lokale verkiezingen. Want, zo leerde Macchiavelli: het doel heiligt de middelen. Maar wie weet zit er nog iets anders achter. Misschien voert de N-VA een federale campagne omdat ze rekening houdt met vervroegde federale verkiezingen. Want, zo weten we dan weer dankzij Guicciardini: alles hangt af van steeds wijzigende omstandigheden. Als de regering-Michel vóór eind augustus valt, en de lokale en federale verkiezingen op 14 oktober samenvallen, heeft de N-VA zo een enorme voorsprong op de andere partijen. Daarbij kan men alleen maar vaststellen dat de andere partijen het de N-VA wel erg makkelijk maken.
Dit artikel verschijnt woensdag 6 juni in Knack.
Nicolló Machiavelli, Il Principe en andere politieke geschriften, Ambo/Anthos, 512 blz., 29,99 euro
Francesco Guicciardini, Ricordi, Historische Uitgeverij, 152 blz., 17,50 euro
Joost Houtman en Philip Roose, Bella figura, Vrijdag, 255 blz., 22,50 euro
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
