Vrouwen en leken zijn sinds kort in de meerderheid in de kerk, zo blijkt uit het jaarrapport van de Belgische Bisschoppenconferentie. De kerk wordt ook diverser.
De katholieke kerk vervrouwelijkt, zo blijkt uit het tweede jaarrapport van de Belgische Bisschoppenconferentie. 55 procent van de functies wordt door een vrouw uitgeoefend. Dat is geen verrassing, zegt communicatiemedewerker Jeroen Moens. ‘De bisschoppen hebben expliciet gevraagd om dit in kaart te brengen. Wij weten al lang dat vrouwen onmisbaar zijn voor de toekomst van de kerk.’
In de diensten voor liturgie en catechese zijn vrouwen nog volledig afwezig. Ook in de bisschopsraden (22 procent) en in de diensten voor financiën en kerkfabrieken (37) zijn ze ondervertegenwoordigd. Maar onder onderwijsinspecteurs (56 procent) en pastorale werkers in ziekenhuizen en woonzorgcentra (68 procent) vormen ze de meerderheid. Dat strookt met de tijdgeest, stipt het jaarrapport aan: ‘Op veel plaatsen wordt de sociale strijd geleid en gevoerd door vrouwen, denken we maar aan de jonge militante vrouwen die zich inzetten voor de klimaatzaak.’
Niets zegt dat de kerk enkel kan gedijen in een cultuur waarin ze dominant is.
De kerk wordt ook steeds meer gedragen door leken. Met 2038 benoemde leken versus 1940 actieve priesters staat de verhouding op 51 procent tegen 49 procent. De kerk wordt ook diverser. Er zijn zo’n 155 buitenlandse katholieke geloofsgemeenschappen. De grootste zijn de Afrikaanse, Poolse, Italiaanse en Spaanstalige, daarna die uit Vietnam en de Filipijnen. Exotische kleintjes zijn de melkieten, maronieten en Chaldeeërs uit het Nabije Oosten. En 20 procent van de 2260 ‘bedienaars van de erediensten’ is van buitenlandse komaf.
En dan heb je de gevoeligste evolutie: de kerk blijft krimpen. In 2018 waren er 11 procent minder dopen dan in 2016, 14 procent minder huwelijken, 17 procent minder mensen in de eucharistievieringen en 4 procent minder vormsels. Aartsbisschop en kardinaal Jozef De Kesel gaat nuchter om met de steeds bescheidenere ‘binnenste kring van de kerk’. ‘Niets zegt dat de kerk enkel kan gedijen in een cultuur waarin ze dominant is. Ze hoeft niet de hele bevolking te vertegenwoordigen. We blijven wel op heel wat plaatsen in de samenleving relevant. Alleen niet langer vanuit een monopolie.’
Moens zet dat kracht bij met enkele cijfers. ‘Op de derde zondag van oktober gingen 238.298 mensen naar de eucharistieviering. Meer dan dubbel zoveel als de gemiddeld 100.000 betalende kijkers voor een wedstrijddag in de Jupiler Pro League. En de 508.907 mensen die op kerstavond en -dag naar de mis gingen, kun je gerust naast de 400.000 deelnemers aan Open Monumentendag plaatsen. Wat ik wil zeggen: wij spelen nog steeds mee. Dat zie je ook in de aantrekkingskracht van de gastenverblijven van onze abdijen, kloosters en bedevaartsoorden. 227.279 overnachtingen waren er vorig jaar, meer dan 600 per dag. Het toont dat wij iets te bieden hebben aan mensen die in deze steeds versnellende tijden op zoek zijn naar rust en spiritualiteit.’
