Voka-voorzitter Wouter De Geest: ‘We hebben 10 jaar lang 2 procent economische groei nodig’

Wouter De Geest van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka pleit voor een krachtig relancebeleid. ‘De regering schuift fundamentele kwesties voor zich uit en verliest zich in regelneverij.’

Wouter De Geest zwaait zowel de Vlaamse als de federale regering lof toe voor het ondersteuningsbeleid. ‘Het heeft de economische schade binnen de perken gehouden’, zegt de voorzitter van het ondernemersnetwerk Voka. ‘Maar perspectief op middellange en lange termijn ontbreekt. De overlegcomités zetten nooit grote stappen. Terwijl die net nodig zijn, want covid-19 zal eind dit jaar niet verdwijnen. Vaccinaties zullen nodig blijven, zoals elk jaar met de griep. Daarvoor hebben we een robuust systeem nodig, maar daar hoor ik niets over. Waarom wordt de uitgestoken hand van de bedrijven niet gegrepen?’

Welke rol spelen bedrijven voor vaccinaties?

Wouter De Geest: Grotere bedrijven hebben geneeskundige diensten, bedrijfsartsen en technologische knowhow. Ze kunnen vaccinaties versnellen, mee zorgen voor een flexibel systeem voor de volgende jaren en bijstaan als virusvarianten opduiken. Die troeven worden nu niet gebruikt.

Ondertussen krijgen bedrijven wel de pijnlijke kritiek dat ze een hotspot van besmettingen zijn. De cijfers van Sciensano bewijzen dat de besmettingsgraad op de werkvloer lager is dan in de publieke sector. Bedrijven hebben enorme inspanningen geleverd met strenge protocollen, en toch worden ze met de vinger gewezen.

Wordt het verplichte telewerk voldoende nageleefd? Elke sector zegt sowieso dat hij veilig functioneert. Waar blijven al die besmettingen dan vandaan komen?

De Geest: Men focust altijd op een paar uitzonderingen waar telewerk niet goed wordt toegepast. Reken maar dat werkgevers de regels naleven en zorg dragen voor het welbevinden van hun werknemers. Misschien moet de overheid eens bij haar eigen instellingen kijken of die telewerk correct organiseren? We weten niet waar de meeste besmettingen plaatsvinden, omdat we nog steeds geen adequate tracing hebben. Dát baart ondernemers zorgen. Uitspraken over clusters van besmettingen in bedrijven voeden alleen groeiende frustratie. Erg bevorderlijk voor een zinvolle dialoog over de toekomst is dat niet.

Hoe ziet u die toekomst?

De Geest: We moeten nadenken over een nieuw normaal. Daarbij mogen we geen enkele discussie uit de weg gaan. Bijvoorbeeld over al dan niet verplichte vaccinatie in een bepaalde werkomgeving of hoe we zullen omgaan met een Europees vaccinatieattest, enzovoort. Werkgevers willen daarover een structurele dialoog met overheid en experts. Ondernemers zijn partners, geen vijanden.

De federale regering schiet tekort?

De Geest: Ze schuift fundamentele kwesties voor zich uit en verliest zich in regelneverij. Werkgevers moeten bijvoorbeeld elke maand twee cijfertjes rapporteren aan de RSZ over hun aantal werknemers en hoeveel er fysiek aanwezig moeten zijn voor de continuïteit. Wil men zo thuiswerk bevorderen? Wat is de bedoeling? Niemand weet het. Wat is de zin van regeltjes die niet gehandhaafd kunnen worden? Het enige resultaat is extra administratie. Voka telt 18.000 leden-ondernemingen en ik garandeer u dat al die keizer-kosterregeltjes de frustraties snel doen toenemen. Het wijst op een basishouding ten aanzien van werkgevers: wantrouwen. Terwijl we nu vertrouwen nodig hebben om met krachtige relancemaatregelen uit de crisis te komen.

Welke hervormingen wil Voka?

De Geest: Er zijn dringend grote investeringen in onze economie nodig. Zowel het Vlaamse als het federale regeerakkoord voorzien die. Dat is goed. Vlaanderen heeft al een concreet plan en federaal verwachten we veel van het Europese herstelfonds. Maar we zijn bezorgd, want de EU reageerde niet begeesterd op de Belgische plannen en dan druk ik het zachtjes uit. We hebben 10 jaar lang gemiddeld 2 procent economische groei per jaar nodig om het precoronaniveau te halen. Voor corona haalden we gemiddeld 1,4 procent; dat bewijst hoe ernstig de toestand is.

Investeringen mogen de status quo niet bestendigen, maar moeten onze productiviteit verhogen, de activiteitsgraad opkrikken en de arbeidsmarkt flexibeler, duurzamer en digitaler maken. Ook moeten we de gezondheidszorg hervormen, een nieuw pensioensysteem invoeren, enzovoort. De federale regering kondigde voor al die punten thematische ministerraden aan, maar daarover heb ik niets meer vernomen. Ik zie alleen proefballonnetjes die de verkeerde kant uit waaien met nieuwe belastingen of aantasting van de tweede pensioenpijler. Ondertussen loopt het begrotingstekort op tot 36 miljard. Het relancebeleid mag niet worden gereduceerd tot gesleutel in de marge. Dat zou een gigantische gemiste kans zijn.

We kunnen toch niet verder met een sociale zekerheid gebaseerd op ideeën van Otto von Bismarck en William Beveridge? We hebben er een nodig die rekening houdt met flexibiliteit, vervagende arbeidsstatuten en technologische ontwikkelingen, zoals in Scandinavische landen. De balans tussen genereus overheidsbeleid en een dynamische samenleving moet herijkt worden. We hebben op alle niveaus genoeg ministers om daaraan te werken. In de federale regering zijn een drietal ministers met corona bezig. Het zou me verheugen de hervormingsplannen van al de andere ministers te vernemen.

Waar moet het geld vandaan komen voor grote overheidsinvesteringen?

De Geest: Van die tien jaar economische groei. Voka heeft dat vorig jaar netjes uitgelegd in zijn ‘Plan samen groeien’. Met 2 procent groei heb je een gezonde financiële basis voor al die investeringen. Het debat verengen tot minimumlonen of een minimumpensioen helpt ons niet vooruit. Groei is de sleutel om weer aansluiting te vinden bij de Europese top.

Peter Praet, oud-hoofdeconoom van de ECB, pleitte in Knack voor een tijdelijke solidariteitsbijdrage en een vermogensbelasting. De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen en het IMF bepleiten een minimumbelasting voor vennootschappen en multinationals die nauwelijks of zelfs geen belastingen betalen.

De Geest: Ik geloof niet in tijdelijke bijdragen. Op dat vlak zijn we al eens bedrogen. Peter Praet heeft gelijk als hij zegt dat in België een tijdelijke solidariteitsbijdrage de neiging heeft om een eeuwige belasting te worden. Bovendien hebben we in België al hoge belastingen, ook op vermogens. Mevrouw Yellen en het IMF worden selectief geciteerd, want ze hebben het ook over de nood aan structurele hervormingen. Ondernemers zijn niet wereldvreemd en weten dat er internationaal over fiscaliteit wordt nagedacht.

We hebben geen taboes, maar basisvoorwaarden voor wereldwijde hervormingen zijn een gelijk speelveld voor iedereen én dat de economische groei niet wordt afgeremd. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) kondigt een grote fiscale hervorming aan met hulp van experts. Dat is goed, hij moet alleen uitkijken dat het geen nieuwe praatbarak wordt. Deze crisis moeten we aangrijpen om te hervormen vanuit een holistische aanpak, niet met een resem goed klinkende kleine maatregelen.

Uw discours wekt de indruk dat ondernemers wantrouwig staan tegenover politici.

De Geest: Ondernemers mogen wat wantrouwig zijn als ze zelf constant wantrouwig bekeken worden. Ondernemers zijn er in de eerste plaats om te geven, niet om te nemen. We geven werk, inkomen, diensten, producten, innovatie en welzijn. We zijn partners van overheid en samenleving. We roepen de regeringen op om nú de relance te starten. Vlaanderen heeft daarvoor al een goed plan in uitvoering. Voka brandt niemand af en zegt het vertrouwen in de federale regering niet op.