‘Verkiezingen op basis onwettige kieswet niet onoverkomelijk’

De verkiezingen worden georganiseerd op basis van de kieswet die eigenlijk onwettig is, maar de kieswet is niet vernietigd, aldus grondwetspecialist Paul Van Orshoven.

Nieuwe verkiezingen zijn in strijd met de grondwet, ‘maar geen verkiezingen houden is dat nog veel meer’, zegt grondwetspecialist Paul Van Orshoven.

Maandagavond aanvaardde Koning Albert het ontslag van de regering-Leterme II. MR-voorzitter Didier Reynders had als koninklijk bemiddelaar vastgesteld dat er geen overeenstemming was tussen de partijen om de onderhandelingen over Brusssel-Halle-Vilvoorde voort te zetten.

De Vlaamse partijen hadden de voorwaarde gesteld dat de gesprekspartners zich aan een strikte timing zouden houden én dat er enkel zou worden onderhandeld over de voorstellen die Jean-Luc Dehaene (CD&V) had uitgewerkt.

Voor FDF-voorzitter Olivier Maingain, de kartelpartner van Reynders, was dat uitgesloten. Reynders moest dus kiezen tussen zijn kartel en de regering en koos voor dat eerste.

Nu de koning de regering belast heeft met het afhandelen van de lopende zaken, rijst opnieuw de vraag hoe het verder moet. Aan Franstalige zijde werd nog gehoopt dat de SP.A, eventueel met Ecolo en Groen! de regering zouden depanneren. Een noodregering was een andere mogelijkheid. Maar hoogstwaarschijnlijk komen er nu snel nieuwe verkiezingen.

‘Het parlement moet daarmee akkoord gaan’, zegt hoogleraar grondwettelijk recht Paul Van Orshoven (K.U.Leuven). Als er verkiezingen komen, zal dat moeten gebeuren op basis van de kieswet die eigenlijk onwettig is vanwege de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde. Die strookt niet met de andere, provinciale kieskringen.

Toch noemt Van Orshoven dat geen onoverkomelijk probleem. ‘Het Grondwettelijk Hof heeft in beroep weliswaar geoordeeld dat de kieswet onwettig was, maar vreemd genoeg heeft het de kieswet niet vernietigd. Het ging er dus van uit dat de politici in deze legislatuur een oplossing zouden vinden zodat er bij de volgende verkiezingen geen probleem meer zou zijn.’

België zal zich dit keer niet meer kunnen redden met de truc die vroeger al in beeld is gekomen: ongrondwettige verkiezingen toch geldig verklaren, omdat het nu eenmaal de verkozenen zelf zijn die na de stembusslag hun fiat moeten geven over de geldigheid.

‘Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft daarover onlangs geoordeeld dat die praktijk niet kan worden toegepast’, zegt van Orshoven. ‘Logisch ook, aangezien het parlement in deze rechter en partij is.’

Dat nieuwe verkiezingen niet zouden kunnen doorgaan, acht Van Orshoven echter weinig waarschijnlijk. ‘Geen verkiezingen houden is nog veel meer in strijd met de grondwet. Dan moet je de parlementsleden die nu verkozen zijn tot in de eeuwigheid laten zitten. Als je moet kiezen tussen cholera en een verkoudheid, dan weet je het wel.’

Hannes Cattebeke


Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content