Een rechter zal bij de beoordeling van de wettigheid van de vergunningen van zowel 3M als Oosterweel niet anders kunnen dan besluiten dat het om twee onwettige vergunningsbesluiten gaat. Dat zei Isabelle Larmuseau, advocaat en docent omgevingsrecht, vrijdag tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement.
‘Er had onder andere moeten worden nagegaan of die twee projecten niet leiden tot bedreiging van Europees beschermde natuur.’
Vergunningen
Chemiebedrijf 3M heeft in september vorig jaar een nieuwe, voortaan eeuwigdurende, vergunning gekregen.
Larmuseau wees er vrijdag op dat die werd voorafgegaan door de lichtste vorm van milieueffectenrapport (MER). 3M moest enkel een zogenaamde Project-MER-screening ondergaan, wat er in de praktijk op neerkomt dat er enkel vragen in het Omgevingsloket moesten worden ingevuld. ‘En dat terwijl er een woonwijk ligt op 1,5 kilometer en er grensoverschrijdende effecten zijn’, zei Larmuseau.
Wat het Oosterweelproject betreft, is er wel een volledig MER uitgevoerd voor het project zelf. Maar ook voor de verschillende fases van de uitvoering van het project, zoals de graafwerken, waren er vergunningen nodig en hier werd volstaan met de Project-MER-screening.
Bij het Oosterweelproject werd dus eveneens lichtzinnig met het milieu omgesprongen, oordeelde de docente. ‘Er komt zwaar verontreinigde grond in een berm te zitten. Je moet dan lezen in het vergunningsbesluit dat er gassen zullen ontsnappen om de folie niet te doen scheuren. En al die zaken zijn niet onderzocht op hun effecten, dat is problematisch.’
Milieumisdrijf
‘En zo wordt het strafrechtelijke verhaal van 3M pijnlijk vermengd met dat van de Vlaamse overheid’, zei ze. ‘Voor mij is 3M zelfs de minste milieucrimineel.’
Larmuseau wees erop dat het misdrijf wordt gepleegd door wie afval achterlaat, maar ook door wie verzuimt achtergelaten afvalstoffen te verwijderen.
Voor mij is 3M zelfs de minste milieucrimineel.
In de hoorzitting kwam ook hoogleraar Geert Van Calster, gespecialiseerd in Europees milieurecht, aan het woord. ‘Men zegt dat de industrie uiteindelijk een partner is van het milieubeleid, maar ik denk dat we daar toch wel extreem naïef zijn geweest’, aldus de hoogleraar.
‘Het Europees Parlement hamert er al heel lang op dat we er niet van mogen uitgaan dat de informatie doorstroomt. Dat we er niet van mogen uitgaan dat het gros van de industrie daar zit met altruïstische motieven. Het is duidelijk dat men in het milieurecht een te grote welwillendheid heeft verwacht van de industrie.’
Processen
Van Calster gaf een vooruitblik naar de processen die er wellicht zitten aan te komen. ‘Het is zeker niet uitgesloten dat men in een Belgische procedure, zeker als die zou worden gevoerd tegen de moedervennootschap, gebruik zal maken van het internationaal privaatrecht’, zei hij. ‘Waardoor je perfect het Amerikaanse recht zou kunnen toepassen. Dan kom je bij het recht van Minnesota, wat voor aansprakelijkheidsvorderingen best wel eens heel aantrekkelijk zou kunnen zijn.’
