Thuiswerken met kinderen, hoe doe je dat?

© iStock

Met de laptop aan de keukentafel werken en tegelijk kleine kinderen entertainen? Makkelijker gezegd dan gedaan. Pedagoog André Frank Zimpel sust en stelt gerust. ‘Waarom is het zo erg dat kinderen tijdens een videoconferentie met collega’s een keer in de camera kijken?’

Door de coronacrisis moeten veel jonge ouders thuis werken en tegelijk op hun kinderen passen. Hoe moeten ze dat aanpakken?

Zimpel: Het is zeker niet gemakkelijk, maar deze situatie biedt behalve moeilijke uitdagingen zeker ook enorme kansen.

Echt? Veel ouders vrezen dat ze voor niemand goed kunnen doen, niet voor de kinderen en niet voor hun baas. Hoe en wanneer moet je je kinderen entertainen als je vele uren per dag achter de computer zit?

Zimpel: Je hoeft je kinderen helemaal niet te entertainen. Laat ze gewoon spelen. Voor hun cognitieve ontwikkeling is vrij spel het beste wat er kan gebeuren. Dat betekent: zomaar dingen doen om ze te doen, en vooral doen waar je meteen plezier aan beleeft.

Je hoeft je kinderen helemaal niet te entertainen. Voor hun cognitieve ontwikkelig is vrij spel het beste.

Waarom is spelen zo belangrijk?

Zimpel: Uit onderzoek blijkt dat bij intensief spelen, vooral bij peuters en kleuters, de ontwikkeling gestimuleerd wordt van dat deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor de impulscontrole en het sociale gedrag. Daar bevinden zich de spiegelneuronen die verantwoordelijk zijn voor het herkennen en creëren van emoties.

Niet alleen crèches zijn gesloten, ook sportclubs geven geen trainingen meer, en in muziekscholen zijn de lessen stopgezet. Zullen kinderen die vrijetijdsbesteding, die anders voor structuur en afwisseling in hun leven zorgt, niet missen?

Zimpel: Vanuit het kind bekeken: nee. Kinderen hebben geen muziekles nodig, ze zingen ook zo wel. Natuurlijk bestaat er vrijetijdsbesteding waar kinderen heel graag naartoe gaan, maar ze zouden het niet moeten doen omdat ouders dat graag willen.

Kinderen zullen vooral andere kinderen missen. Dat geldt zeker voor kinderen die alleen zijn. Wie broertjes of zusjes heeft, heeft in het beste geval een speelkameraadje thuis.

Ouders sturen nu via WhatsApp knutselideeën naar elkaar. Handleidingen om van rietstengels en lege conservenblikken een bijenhotel te bouwen. Of van toiletpapierrollen een parkeergarage voor speelgoedauto’s. Wat moeten wekende ouders daarmee aanvangen?

Zimpel: Negeer dat soort tips. Het slechtste wat je kunt doen, is nerveus met je kinderen zitten knutselen. Dan gaat er zeker iets stuk, je krijgt het niet af en iedereen is gefrustreerd. Maar als je kinderen graag knutselen, geef ze dan gewoon materiaal en laat ze knippen, plakken en schilderen. Zo kunnen ze experimenteren, het resultaat speelt geen rol.

Het slechtste wat je kunt doen, is nerveus met je kinderen zitten knutselen.

Ik hoef me dus niet schuldig te voelen als ik met mijn kinderen in coronatijden geen grootse kunstprojecten probeer op te zetten?

Zimpel:Te veel entertainment maakt kinderen afhankelijk en ziek. Als ze altijd een bepaald programma volgen, leren ze nooit zelfstandig omgaan met verveling.

Wat bedoelt u daarmee?

Zimpel: Verveling geeft de hersenen stress. Hersenen moeten voortdurend worden gevoed om goed te kunnen werken. Als verveling dreigt te ontstaan, wordt een kind actief en zoekt het naar een bezigheid. Kinderen hebben de wonderlijke gave alleen dingen te doen die niet te moeilijk of te gemakkelijk voor hen zijn. Zo ontwikkelen ze zich. Als je ze tenminste hun gang laat gaan.

Hoe belangrijk is het dat ouders meespelen?

Zimpel: Natuurlijk is het fijn als de ouders ook eens meespelen en een rolletje spelen, en misschien voor een verrassende wending in het verhaal zorgen. En natuurlijk zijn kinderen blij als hun ouders helpen als iets niet lukt. Maar eigenlijk zijn volwassenen saai: ze wekken veel minder enthousiasme op dan andere kinderen.

Hoe kun je ervoor zorgen dat je kind de werkuren van zijn thuiswerkende ouders respecteert?

Zimpel: Kleine kinderen vinden het beroep van hun ouders ongelofelijk boeiend, zelfs als die gewoon kantoorbediende zijn. Ze zullen willen kijken, om te zien wat je doet. Laat je kind er gewoon bij zitten, zolang het natuurlijk rustig kan blijven. Maak bij voorkeur duidelijk wie van de ouders wanneer en waar in huis aan het werk is. Leg uit waarom je niet goed kunt werken als er iemand binnenkomt en lawaai maakt.

Je moet toch ook een keer ongestoord een opdracht kunnen afwerken of deelnemen aan een videoconferentie zonder dat de kinderen komen storen?

Zimpel: Waarom is het zo erg dat kinderen tijdens een videoconferentie met collega’s een keer in de camera kijken? In het beste geval worden ze nieuwsgierig naar hoe dat gaat en spelen ze het zelfs na. De kinderen kunnen daarna weer verdwijnen in hun kamer en daar bijvoorbeeld een videoconferentie naspelen. Daar hebben ze niet meer voor nodig dan een opengeklapt kinderboek, dat ze als laptop gebruiken. Waarschijnlijk hebben je kinderen ook nog betere ideeën. Leg ze meteen ook de regels uit die gelden voor een videoconferentie, bijvoorbeeld dat je niet tegelijk mag praten.

Hoe ga je om met conflicten als broers en zussen te veel ruzie maken of als een kind begint te schreeuwen, om redenen die volwassenen niet meteen begrijpen?

Zimpel: Het is altijd belangrijk om te kijken naar de behoeften die het kind op dat moment heeft. Heeft het een suikertekort? Dan heeft het eten nodig – en kinderen hebben meer suikers nodig dan je denkt, ze hebben een grote hersenmassa en twee keer zoveel zenuwverbindingen als volwassenen. Wil een kind iets afpakken van zijn broer of zus? Probeer dan begripvol tussenbeide te komen. Wees niet autoritair, maar creatief. Verzin een verhaaltje dat past bij de persoonlijkheid en de leeftijd van het kind.

Kunt u daarvan een voorbeeld geven?

Zimpel: Ik stond een keer met mijn schreeuwende tweejarige nichtje in een winkel voor een rek met plastic poppetjes. Ze wilde er absoluut eentje hebben en was dus het slachtoffer van een behoefte die ik op dat moment niet wilde vervullen. Dus vertelde ik haar dat wij voor die poppetjes reuzen waren en dat ze liever op dat rek bij elkaar wilden blijven. Blijkbaar was dat overtuigend voor haar, want ze liet de poppetjes met rust. Kinderen hebben geen fantasie als ze geboren worden. Ze ontwikkelen pas hun voorstellingsvermogen door te spelen. Dus heb ik haar geholpen een fantasie te ontwikkelen die sterker was dan haar behoefte.

Ouders moeten dus ‘gewoon creatief zijn’ om de combinatie van thuiswerken en kinderopvang te doorstaan?

Zimpel: Ja. Het is verdomd moeilijk en je moet telkens weer opnieuw proberen. Maar wie zijn kinderen goed kent, vindt meestal wel een oplossing.

Julia Stanek

Copyright: Der Spiegel / Vertaling: Els Snick

André Frank Zimpel, geboren in 1960, is psycholoog, psychotherapeut en pedagoog, gespecialiseerd in leerprocessen en ontwikkeling en verbonden aan de universiteit van Hamburg. Daar doet hij onderzoek naar kinderen met het syndroom van Down en hun aandachtsmogelijkheden. Zijn boek Spielen macht schlau! (Spelen maakt slim!) is een pleidooi tegen stimuleringsdrang en prestatiedruk.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content