In een dienstencentrum in Eeklo wordt bier een pak duurder en in sommige Vlaamse rusthuizen is alcohol zelfs helemaal verboden. ‘Moeten we oude mensen waarschuwen dat het een slecht idee is om te veel te pintelieren? Zeker weten’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Maar het blijft wel hún beslissing.’
Sinds zijn vriendin is overleden, hangt Karel (87) elke namiddag in de cafetaria van het woonzorgcentrum rond. Amper is zijn glas leeg of hij bestelt alweer een nieuwe pint. Voor het geld hoeft hij het niet te laten: een biertje kost er maar anderhalve euro. Pas tegen een uur of vijf keert hij, soms waggelend, naar zijn kamer terug. Zowel de psychologe als de verzorgers van het woonzorgcentrum hebben hem al op andere gedachten proberen te brengen. Tevergeefs. Karel wéét dat zoveel drinken niet goed voor hem is, maar stoppen wil hij niet.
Tachtigplussers hebben evenveel recht om zich laveloos te drinken als studenten.
Daar moest ik aan denken toen er afgelopen week ophef ontstond over een beslissing van het stadsbestuur van Eeklo. In dienstencentrum Zonneheem wordt de prijs van sterke bieren fors verhoogd en de kans is groot dat de Martini, porto en sherry er van de kaart worden gehaald. Kwestie van de bejaarde klanten tegen zichzelf te beschermen. Dat gebeurt dezer dagen wel vaker. In de meeste woonzorgcentra wordt niet alleen alcohol geserveerd in de cafetaria, maar mogen bewoners ook op hun kamer drinken. Zo kunnen ze hun kleine drinkrituelen, van aperitief tot slaapmutsje, in stand houden. Maar er zijn ook woonzorgcentra waar op het hele terrein een alcoholverbod geldt. Bewoners die niet meer naar buiten kunnen om op café te gaan of familie te bezoeken, kunnen dus nooit meer een glas wijn of bier drinken. Zelfs niet op hun verjaardag.
Nu kan ik de bezorgdheid die achter die maatregelen zit best begrijpen. De huidige generatie bejaarden is opgegroeid in een tijd dat drinken er gewoon bij hoorde. Zelfs als je daarna nog met de auto moest rijden. Van normen en limieten hebben ze nog nooit gehoord. Niet meer dan tien glazen per week? Waar zou dat goed voor zijn? Velen zijn al hun hele volwassen leven gewend om bij het eten tafelbier of wijn te drinken. Dus willen ze dat ook blijven doen nadat hun partner is overleden of ze naar een woonzorgcentrum zijn verhuisd. Er zijn ook mensen die pas op hoge leeftijd (meer) beginnen drinken. Omdat ze zich vervelen, hun partner missen of zich down voelen. Maar ook omdat het hen simpelweg smaakt en ze ervan houden om wat aangeschoten te zijn. Voor hun gezondheid hoeven ze het niet meer te laten, vinden ze haast zonder uitzondering. ‘Hoge bloeddruk? Hartproblemen? Kanker? Heb ik allemaal al’, lachte een negentigplusser die me om tien uur ’s ochtends al op een abdijbier wou trakteren.
Het grootste probleem is dat veel ouderen al na een paar glazen behoorlijk beneveld zijn. Dat komt doordat ze minder lichaamsvocht hebben en hun nieren en lever vaak niet meer optimaal werken. Het gevolg is dat de twee glazen wijn waartoe ze zich misschien al hun hele leven beperken plots veel meer effect hebben. Daarbij komt nog dat veel ouderen een hele resem medicijnen slikken. Slaappillen en kalmeermiddelen, bijvoorbeeld, maar ook antidepressiva en zware pijnstillers. Als ze daarbij drinken, is de kans groot dat ze wat verward zijn, duizelig worden en zelfs vallen. In 2017 belandden 17.000 65-plussers wegens overmatig alcoholgebruik op de spoeddienst.
Om hen op te voeden en verantwoord te leren omgaan met alcohol is het een beetje laat.
Tachtigplussers moeten zich er dus van bewust zijn dat ze niet meer zo goed tegen alcohol kunnen als vroeger. Het is dus best een goed idee om hen te ontraden om niet al te veel te drinken. En natuurlijk moeten we alert zijn voor mogelijke onderliggende psychische of andere problemen. Maar uiteindelijk blijft het wel hún keuze. Ook wie de tachtig voorbij is, heeft het recht om ongezonde of zelfs ronduit domme beslissingen te nemen. Om hen op te voeden en verantwoord te leren omgaan met alcohol is het een beetje laat. Het zijn geen tieners die we tegen zichzelf moeten beschermen omdat hun hersenen nog in volle ontwikkeling zijn en ze hun toekomst dreigen te hypothekeren door zich elk weekend laveloos te drinken. Bovendien is het gevaar dat bejaarden gênante foto’s van hun drinkgelagen op sociale media posten een heel pak kleiner.
Deze column is gebaseerd op een passage uit Ann Peutemans recentste boek ‘Grijsgedraaid – waarom we bang moeten zijn om oud te worden‘ (Uitgeverij Vrijdag).
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
