Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet, geeft toe dat de situatie rond de energiebevoorradingszekerheid in België ‘ernstig’ is nu de kernreactor van Doel 4 tot eind dit jaar uitligt. ‘Problemen dreigen vanaf eind oktober, begin november’. Electrabel ziet geen reden voor bijkomende maatregelen.
Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet, geeft toe dat de situatie rond de energiebevoorradingszekerheid in België ‘ernstig’ is. ‘Op korte termijn verwachten we geen problemen’, zegt woordvoerster Barbara Verhaegen, maar als het kouder wordt dreigt er wel een tekort aan elektriciteit. Ze reageert daarmee op het nieuws dat kernreactor Doel 4 zeker tot het einde van het jaar buiten gebruik is. Zowat de helft van het Belgische nucleaire productiepark ligt nu uit. ‘Problemen dreigen vanaf eind oktober, begin november’, aldus de woordvoerster.
Geen paniek
Van paniek was nog geen sprake bij de netbeheerder. ‘Elia gaat met de betrokken overheden overleggen over de volgende stappen’, zegt Verhaegen. Volgens haar kunnen er bijvoorbeeld maatregelen genomen worden voor het optimaliseren van het netwerk, ‘bijvoorbeeld door onderhoud te vertragen’. ‘Laat ons ook afwachten wat er met Doel 3 en Tihange 2 gaat gebeuren’, klinkt het.
Beide reactoren, goed voor zo’n 2.000 MW capaciteit, liggen al sinds het voorjaar stil wegens uitgebreid onderzoek naar haarscheurtjes. In het najaar zou een nieuwe evaluatie gemaakt worden. Een uitbreiding van het Belgische productiepark is op korte termijn niet mogelijk, geeft Elia toe. Wel werkt men aan een strategische reserve, maar die kan pas vanaf 1 november ingezet worden. ‘Het gaat om 850 MW’, aldus de woordvoerster.
Een andere maatregel kan bestaan uit het sensibiliseren van de bevolking, om energieverbruik te doen dalen. In uiterste nood zal het afschakelingsplan moeten worden geactiveerd. Maar Elia wil hierover geen details kwijt: ‘dat is een bevoegdheid van de regering’. Die heeft nog even tijd, Elia verwacht pas vanaf eind oktober, begin november mogelijke problemen op het net. ‘Dan zien we traditioneel de belasting op ons net toenemen. Veel hangt ook af van het weer.’
Ter illustratie: het energieverbruik in België ligt nu op 8.000 à 9.000 MW, maar stijgt in de wintermaanden tot 12.000 MW. De nucleaire capaciteit neemt daarvan normaal de helft in beslag, maar door de problemen bij Doel 3 en 4 en Tihange 2 is 3.000 MW buiten gebruik.
Electrabel: ‘Geen bijkomende maatregelen nodig’
Electrabel zegt dat het nog geen bijkomende maatregelen moet nemen om het evenwicht tussen vraag en aanbod voor de klanten te verzekeren. Voorlopig levert het stilleggen van de kernreactor volgens het energiebedrijf geen problemen op om de klanten van stroom te voorzien. ‘Indien nodig, zullen we maatregelen nemen. We zullen dan afwegen of we elektriciteit importeren, of gascentrales heropstarten of aan onze grootverbruikers vragen om een deel van de leveringen uit te schakelen’, zegt woordvoerster Geetha Keyaert.
Enkele van die maatregelen werden trouwens vorige week al even genomen, toen kernreactor Doel 4 plots uitviel. Maar momenteel is er een evenwicht tussen vraag en aanbod. ‘Het weer is redelijk zacht en het is nog vakantie, dus de vraag ligt lager’, illustreert de woordvoerster.
Doel 3 en 4 en Tihange 2 liggen momenteel stil. Eind deze maand zou ook reactor Tihange 1 uit gebruik genomen worden wegens een gepland onderhoud. Opmerkelijk: ondanks de onvoorziene lagere productiecapaciteit houdt Electrabel voorlopig vast aan dat onderhoud. ‘Dat zou normaal doorgaan’, zegt Keyaert. Hoe groot de economische schade voor het bedrijf is, blijft vooralsnog koffiedik kijken. Electrabel beklemtoont dat de prioriteit nu ligt bij het herstellen van de schade. ‘Het is nog te vroeg om te weten hoe groot de schade is’, aldus de woordvoerster.
Bond Beter Leefmilieu vraagt versneld noodplan
De Bond Beter Leefmilieu (BBL) vraagt aan de verschillende regeringen om samen versneld een noodplan voor elektriciteitsbesparing door te voeren, nu blijkt dat de helft van de Belgische nucleaire capaciteit de volgende maanden buiten gebruik ligt. BBL gelooft niet in kernenergie als oplossing voor het probleem.
‘Het is verbijsterend dat de onderhandelaars voor de federale regering de kernuitstap in vraag blijven stellen. Het verlengd openhouden van oude centrales maakt de bevoorrading net onzeker, omdat zo’n oude centrales sneller defecten vertonen. Kernenergie, wat ooit een baken van zekerheid leek, blijkt plots een bron van onzekerheid geworden’. Dat zegt Sara Van Dyck, beleidsmedewerker Energie van Bond Beter Leefmilieu (BBL).
Structurele energiebesparingen
BBL vindt dat onze overheid moet inzetten op structurele energiebesparingen. ‘Met drie gerichte besparingsmaatregelen kan de piekvraag in de winter met 8,5 procent dalen’, zo blijkt uit een studie van studiebureau 3E. ‘Zo kunnen we meer elektriciteit uitsparen (1.116 MW) dan wat kernreactor Doel 3 kan opwekken (1.006 MW)’, luidt het.
De maatregelen zijn de gedeeltelijke vervanging van elektrische verwarming bij gezinnen, een efficiëntere verlichting in gebouwen in de dienstensector en efficiëntere en beter afgestelde pompen en motoren in de industrie. ‘Het Vlaamse regeerakkoord geeft aan van energie-efficiëntie een topprioriteit te willen maken. Met deze cruciale winter voor de deur, kan de regering aantonen dat het haar menens is. Ze moet samen met de collega’s van de federale regering en de andere gewesten een noodplan voor energie-efficiëntie opmaken’, vindt Van Dyck.
‘De noodsituatie vraagt om een kordate aanpak: de gewestregeringen moeten versneld investeringssteun voorzien voor elektriciteitsbesparing.’
Agoria eist ondubbelzinnige beslissing over energiestrategie
‘Onze overheid moet een duidelijke, ondubbelzinnige beslissing nemen over welke kant ze uit wil met het energiebeleid’, zegt Frank Van de Marliere, directeur van het expertisecentrum Energie van Agoria, de federatie van de technologische industrie. Hij reageert hiermee op de bevestiging dat de kernreactor Doel 4 tot eind dit jaar buiten gebruik blijft.
‘Men moet ophouden met een beslissing te nemen en tegelijk de schijn te laten bestaan dat men op die beslissing kan terugkomen. Ofwel gaat men voor kernenergie, ofwel niet, maar we willen geen ‘misschien’-verhalen meer. Dubbelzinnigheid en onzekerheid ontnemen bedrijven de lust om hier te investeren’, zegt Van de Marliere in verband met de keuze voor een kernuitstap.
Op korte termijn moet de regering van lopende zaken haar verantwoordelijkheid nemen en het noodplan dat ter tafel ligt aanpassen, ‘want wat gepland is, zal in het licht van de jongste ontwikkelingen te weinig blijken te zijn’, aldus Van de Marliere. ‘Op lange termijn moet er iets gedaan worden aan de energiekrapte’, meent de energiespecialist van Agoria. ‘Die krapte is ontstaan omdat men te weinig heeft geïnvesteerd in bevoorradingszekerheid.’
In dat verband pleit Agoria voor een extra beloning of premie voor de energieleverancier die capaciteit kan garanderen, ook op momenten dat er extra’s nodig zijn. ‘Zo een capaciteitsbeloning kan perfect via marktmechanismen worden georganiseerd’, besluit Van der Marliere.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier