Stemmen uit Oekraïne (6): ‘Het enige waarop we nu kunnen vertrouwen, is ons leger’

Militairen in Kiev, 24 februari 2022. © getty
Jeroen Zuallaert

Zolang de verbindingen het toelaten, legt Knack zijn oor te luister bij Oekraïners. Hoe kijken zij naar het conflict met Rusland? Vandaag: Alisa Koverda, vanop de westelijke oever van Kiev.

Ik spreek Alisa Koverda (31) via Telegram. Ze bevindt zich in haar appartement op de westelijke oever van de Dnjepr, de machtige rivier die Kiev in tweeën snijdt. Ondanks de omstandigheden klinkt haar stem opmerkelijk rustig. ‘Ik hoor momenteel vliegtuigen overvliegen. Ik woon dicht bij een ziekenhuis, en ik hoor onophoudelijk ambulances die af en aan rijden.’

‘Mijn moeder en zus wonen aan de andere kant van de rivier. Zij zijn vanochtend wakker geworden toen er in de buurt van hun huis raketten insloegen. Ze vertellen dat de luchthaven van Borispil, de grootste luchthaven van Kiev, is geraakt. We hebben afgesproken dat we voorlopig thuisblijven en niet naar elkaar toe komen.’

‘Mijn moeder en zus werden wakker toen er in de buurt van hun huis raketten insloegen.’

‘Sowieso is het momenteel moeilijk om ergens naartoe te gaan’, vertelt Alisa. ‘De trams en bussen rijden voorlopig nog, maar er zijn enorme files. Veel mensen proberen de stad te ontvluchten en naar hun datsja te gaan, omdat ze daar veilig hopen te zijn. Het is misschien maar beter ook. De schuilkelders in Kiev zijn niet groot genoeg om de hele bevolking aan te kunnen. Als genoeg mensen de stad ontvluchten, is er misschien plaats voor wie blijft.’

Ongeloof

Tot voor vandaag leken veel Oekraïners ervan overtuigd dat een grootschalige invasie niet kon gebeuren. Alisa vertelt dat ze niet verbaasd is. ‘Vanaf de Maidanrevolutie van 2014 was het duidelijk dat dit kon gebeuren. Rusland doet dit voortdurend met zijn buurlanden: het creëert hotspots die een land verlammen. Het enige wat mij echt verrast heeft, is dat het Westen dit heeft toegelaten. We konden niet geloven dat leiders zo dom konden zijn dat ze Poetin zijn gang lieten gaan. We dachten dat Amerika hem kon stoppen, dat Europa hem zou kunnen beïnvloeden. We hoopten dat sancties zouden helpen, dat er iets zou gebeuren om dit te voorkomen. Daarin hebben we ons vergist. We zullen het zelf moeten doen. Het enige waarop we nu kunnen vertrouwen, is ons leger. We kunnen enkel vertrouwen op onze vaders, onze moeders, onze zoons en dochters.

‘De schuilkelders in Kiev zijn niet groot genoeg om de hele bevolking aan te kunnen. Als genoeg mensen de stad ontvluchten, is er misschien plaats voor wie blijft.’

Alisa is teleurgesteld en gefrustreerd in de gewone Russen. ‘Ze laten ons gewoon in de steek’, zegt ze. ‘Ik ben vaak aan de frontlijn geweest. Ik heb de voortdurende provocaties gezien, hoe ze zonder enig voorbehoud op Oekraïners schieten. En nog steeds blijven ze de Russische televisie geloven, die beweert dat het Oekraïense soldaten zijn die op Oekraïense burgers schieten. Alleen de Russen zelf kunnen hun leiders tegenhouden, maar ze durven het niet. Zij zijn de enigen die dit kunnen stoppen.’

Blijven liegen

Alisa vertelt het verhaal van haar buurvrouw, een vijftigjarige arts van joodse origine, afkomstig uit Oost-Oekraïne. In 2014 heeft ze haar enorme huis in het centrum van Loegansk moeten achterlaten toen de oorlog begon. Ze heeft haar ex-man met zijn nieuwe vrouw en kinderen onderdak gegeven in haar flat in Kiev. Zij – een joodse Oekraïense – moet nu opnieuw vrezen voor het leger dat beweert tégen nazi’s te vechten. Ze is vanochtend vroeg vertrokken naar het ziekenhuis om de hoek, waar ze als dokter werkt.’ Alisa zucht. ‘Enkele weken geleden vertelde ze me dat als de Russen binnenvallen, ze een wapen zal nemen en zal vechten. “Ik ben oud”, vertelde ze me. “Desnoods zetten ze me in als kanonnenvoer.”‘

Alisa waarschuwt ons dat het hierbij niet zal blijven. ‘Dit zal niet goed eindigen voor ons. De Russen zullen binnenkort beginnen te bombarderen. Ze zullen blijven liegen. Ze zullen blijven beweren dat we dit onszelf aandoen. En waarom zou hij stoppen bij Oekraïne? Waarom zou hij Polen niet aanvallen? Europa moet beseffen dat iedereen nu gevaar loopt. Niemand is veilig.’

‘Waarom zou Poetin stoppen bij Oekraïne? Waarom zou hij Polen niet aanvallen?’

‘Schrijf je het alstublieft een beetje mooi op? Ik wil niet dat het overkomt alsof ik bang ben. Ik wil niet dat andere Europeanen denken dat Oekraïne alleen maar oorlog en miserie is. We zijn beschaafde mensen. We hebben zo veel te delen met de wereld. Als we er nog de kans toe krijgen.’

Partner Content