Steeds meer kinderen moeten voor hun vader of moeder zorgen

© Nick Proot
Ann Peuteman

Tienduizenden Vlaamse kinderen doen het huishouden, zorgen voor hun broers en zussen en staan hun zieke vader of moeder bij. Vaak zonder dat iemand het weet. Hoog tijd dat dat daar meer rekening mee wordt gehouden.

Heel wat jonge Vlamingen nemen niet alleen een aanzienlijk deel van het huishouden op zich, maar zorgen ook voor hun vader of moeder. 20.000 à 40.000 van hen zijn jonge mantelzorgers, die een ouder met een handicap of chronische ziekte bijstaan. Bij de anderen gaat het om ernstige psychische problemen of een verslaving. Niemand weet hoe groot die laatste groep precies is, maar schattingen op basis van Nederlandse cijfers wijzen in de richting van enkele honderdduizenden kinderen. Door de aangroei van het aantal eenoudergezinnen en doordat chronische ziekten en psychische problemen steeds vaker voorkomen, wordt de groep jonge mantelzorgers jaar na jaar groter.

De meeste kinderen die een stuk van de ouderrol op zich nemen doen dat zonder dat iemand het weet. Vaak beseffen die kinderen zelf niet dat hun situatie niet normaal is. Anderen schamen zich ervoor, zijn bang voor stigmatisering en pesterijen of denken dat hun gezin uit elkaar zal worden gehaald als iemand merkt hoe slecht pa of ma eraan toe is. Dus blijven ze zwijgen.

Fysieke en psychische problemen

Dat een kind in alle stilte zo veel verantwoordelijkheid moet dragen, kan grote gevolgen hebben. Om te beginnen kampen veel jonge mantelzorgers met fysieke problemen. Ze slapen slecht, raken vermoeid, hebben buik- of hoofdpijn en krijgen gewrichts- en rugklachten. Sommigen voelen zich constant uitgeput en zijn geregeld ziek. Ook psychische problemen komen dikwijls voor, vooral bij kinderen die voor een psychisch zieke ouder zorgen. Bovendien kan het overnemen van de ouderrol grote impact hebben op de ontwikkeling van een kind.

Alle principiële en praktische bezwaren ten spijt, is het onvermijdelijk dat sommige kinderen voor hun vader of moeder moeten zorgen. Het is dan ook van het grootste belang dat ze beter worden bijgestaan en ondersteund. Daarbij speelt onder meer het onderwijs een belangrijke rol. Door al het werk thuis houden jonge mantelzorgers vaak niet genoeg tijd over om hun huiswerk te maken en gaan ze af en toe een dag niet naar school omdat hun vader of moeder er te slecht aan toe is om alleen te zijn. Zij beschouwen zichzelf niet als spijbelaars, maar ze worden wel zo gezien en behandeld. ‘We merken dat veel leerkrachten en directies er moeite mee hebben om uitzonderingen te maken’, zegt kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen. ‘Nochtans kunnen kleine aanpassingen ervoor zorgen dat kinderen de taken thuis vlotter met hun studie kunnen combineren.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content