Staatsveiligheid bezorgd over contacten tussen China en PS-politicus

China probeert in België niet alleen politici van extreemrechtse signatuur te beïnvloeden maar benadert ook Belgische politici van traditionele partijen. De Staatsveiligheid sprak een PS-politicus tweemaal aan over zijn contacten met China, blijkt uit een onderzoek van Knack, De Tijd, Le Soir en RTBF.

In december 2023 onthulden de Financial Times, Der Spiegel en Le Monde dat Vlaams Belang-politicus Frank Creyelman jarenlang als informant was gebruikt door Chinese spionnen, in een poging het beleid te beïnvloeden in het voordeel van Peking. De Tijd spitte nog meer details naar boven, en de gewezen senator en voormalig Vlaams Parlementslid werd uit de partij gezet. Eerder was ook al partijgenoot Filip Dewinter door het stof gegaan voor zijn dubieuze contacten met China.

Maar China blijkt niet alleen Belgische politici van uiterst rechtse signatuur te benaderen voor informatie. Dat kregen we te horen tijdens ons China Targets-onderzoek naar de internationale repressiemachine van de Volksrepubliek. ‘Ze proberen ook andere partijen te bespelen, al is de vraag nog of die geviseerde Belgische politici er vatbaar voor zijn, dat moet nog blijken’, vernamen we.
Een concreet geval dat ons, samen met De Tijd, Le Soir en ook RTBF ter ore kwam, gaat over een politicus uit de Waalse stad Hoei.

Vriendschapspact

13 maart 2025. Een zwarte sedan met diplomatieke nummerplaat staat geparkeerd op de Grote Markt van Hoei. Boven het rechtervoorwiel wappert een rood vlagje met gele sterren. De Chinese ambassadeur in België brengt een officieel bezoek aan de Waalse stad aan de Maas. ‘Om van gedachten te wisselen over de betrekkingen die Hoei met de Chinese overheid zou kunnen ontwikkelen’, klinkt het op de website van de stad.
De relaties tussen Hoei en China gaan al een hele poos terug. In 2002 sloot het een ‘vriendschapspact’ af met de Chinese stad Taizhou. Maar er zijn nog meer redenen waarom uitgerekend Hoei – een stad met 22.000 inwoners – de aandacht van de Volksrepubliek China wegdraagt.

Tibetaans instituut

Sinds 1983 is in Hoei het Yeunten Ling-instituut gevestigd, een van de grootste centra voor Tibetaans boeddhisme in Europa. Zelfs de Dalai Lama ging er meermaals op visite.

‘Zijne Heiligheid heeft het boeddhistisch centrum in Hoei vijf keer bezocht, en kreeg destijds ook de sleutel van de stad aangeboden’, zegt Rigzin Genkhang van het Bureau du Tibet in Brussel, de vertegenwoordiging van de Tibetaanse regering in ballingschap. Peking beschouwt Tibet als een onderdeel van zijn historische rijk. Maar veel Tibetanen vinden dat de regio in 1951 illegaal bij China werd ingelijfd en pleiten voor meer autonomie of zelfs onafhankelijkheid. De Chinese overheid ziet de Tibetaanse onafhankelijkheidsbeweging als een bedreiging voor haar stabiliteit.

‘Hoei was een van de Belgische steden die op 10 maart de Tibetaanse vlag uithangen’, zegt Genkhang, verwijzend naar de Dag van de Tibetaanse Opstand. ‘Maar daar is het mee gestopt.’ In de Franstalige krant L’Avenir betreurde Hoei-gemeenteraadslid Samuel Cogolati (Ecolo) in 2023 dat die ‘traditie’ is stopgezet.

Oeigoeren

Samuel Cogolati zelf is een andere reden waarom China zich voor Hoei interesseert. De huidige covoorzitter van Ecolo en inwoner van Hoei was van 2019 tot 2024 Kamerlid en specialiseerde zich onder meer in mensenrechtenkwesties.

In 2021 belandde Cogolati op een officiële Chinese sanctielijst nadat hij een voorstel van resolutie had ingediend om de vervolging van de Oeigoeren – een moslimminderheid in China – te veroordelen. Datzelfde jaar werd Cogolati ook het doelwit van een poging tot hacking. Het Centrum voor Cybersecurity België vermoedt dat de Chinese hackersgroep APT31 erachter zit, maar heeft daarover geen volledige zekerheid.

Cogolati heeft inmiddels een klacht ingediend bij de onderzoeksrechter. Het gerechtelijk onderzoek naar de hacking loopt nog steeds.

‘We weten wie je bent en wat je doet’: Chinese dissidenten in België leven in angstklimaat

Mensenrechten

In oktober 2020 neemt PS-schepen Eric Dosogne in Hoei het ambt van waarnemend burgemeester op, nadat zijn partijgenoot Christophe Collignon de sjerp had ingeruild voor een post in de Waalse regering. Dosogne had op dat moment al een hele carrière als schepen in Hoei achter de rug. Hij onderhield zelf ook goede banden met China.

In november 2017 nam Dosogne als schepen van Hoei samen met twee stadsgenoten deel aan een forum over ‘mensenrechten en museologie’ in de Chinese miljoenenstad Nanjing, niet zo ver van Shanghai. Dosogne stipte in het regionale dagblad La Meuse aan dat zijn reis de stadskas niets zou kosten. ‘Het vliegtuigticket is door de Chinese ambassade betaald, het hotel door het forum.’

In 2022, toen de Chinese ambassade 2000 chirurgische mondmaskers schonk aan Hoei, zei Dosogne in L’Avenir: ‘Ik heb al lang goede relaties met de Chinese ambassade.’

Staatsveiligheid

Volgens onze info zou Dosogne met een Chinees contact onder meer hebben gesproken over zijn stadsgenoot en politiek rivaal Samuel Cogolati.

Vijf verschillende bronnen bevestigen aan Knack, De Tijd, Le Soir en RTBF dat de Staatsveiligheid tussen 2020 en 2024 Dosogne heeft aangesproken over zijn contacten met China. Doel van dat gesprek was hem bewust te maken van de risico’s op inmenging en spionage.

Maar volgens onze info zou Dosogne geen acht hebben geslagen op die waarschuwing, waarna de Staatsveiligheid zich genoodzaakt zag hem nog een tweede keer aan te spreken.

Ook Samuel Cogolati én PS-voorzitter Paul Magnette werden volgens onze info door de Staatsveiligheid op de hoogte gebracht van Dosognes contacten met China. Beiden ontkennen noch bevestigen, en geven géén commentaar. Hetzelfde geldt voor de Staatsveiligheid, die gewoonlijk geen commentaar geeft op individuele gevallen.

United Front: ook in België zet China zijn ‘magische wapen’ in

Géén commentaar

Toen Le Soir afgelopen oktober voor het eerst contact opnam met Dosogne over de kwestie, reageerde hij kort dat hij nooit compromitterende betrekkingen met China had gehad. Een mail met concrete vragen bleef onbeantwoord. Toen onze RTBF-collega Dosogne dinsdag nog een laatste keer opbelde voor een reactie, zei hij géén commentaar te willen geven. Dosogne, vandaag gemeenteraadslid in Hoei, is kandidaat voor een functie in het bestuur van een intercommunale.

De Staatsveiligheid maakte de kwestie volgens onze info niet over aan Justitie omdat er geen strafbare feiten zouden hebben plaatsgevonden.

Bruggen bouwen

‘Het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer kent ambassades de taak toe om “hun economische, culturele en wetenschappelijke betrekkingen te ontwikkelen en vriendschappelijke betrekkingen tussen de zendstaat en de ontvangende staat te bevorderen”’, reageert de Chinese ambassade.

‘De ambassade in België zet zich in om bruggen te bouwen, deuren te openen en de weg te effenen voor uitwisselingen tussen het Chinese en het Belgische volk, en is bereid om in contact te treden met mensen uit alle sectoren van België die geïnteresseerd zijn in China en zijn ontwikkeling. De ambassades van België en andere landen hebben soortgelijke taken gekregen. We zijn fel gekant tegen het stigmatiseren en etiketteren van normale interacties die de vriendschappelijke uitwisselingen tussen China en België zouden kunnen ontmoedigen of afremmen.’